U Tršiću, rodnom mjestu Vuka Stefanovića Karadžića, 24. i 25. juna 2023. održana je Četvrta interkatedarska srbistička konferencija, koja je 29. juna iznjedrila deklaraciju pod nazivom „Granice srpske književnosti“.
Povodom te deklaracije reagovale su Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti i Matica hrvatska, koje su poručile da je to “nastavak srpske jezične i kulturne agresije na Hrvatsku, hrvatski jezik i književnost”.
Crnogorski pisac Milorad Popović za Antenu M kaže da tu nema ništa novo te da je to nastavak stare srpske imperijalne politike iz doba Vuka Karadžića koji je smatrao da su svi štokavci Srbi, sa parolom “Srbi svi svuda”.
“Nažalost poslije svih ovih tragedija koje su se desile, naročito poslije raspada bivše Jugoslavije, pokazuje se da velikosrpski nacionalisti ne odustaju od svojih starih projekata, pa je reakcija hrvatske akademije nauka i umjetnosti i Matice hrvatske je potpuno primjerena. Međutim, s druge strane u Crnoj Gori se taj projekat jezičke, kulturne i nacionalne asimilacije organizovano i vrlo brutalno sprovodi, pogotovo od 30. avgusta 2020. tako da su do danas gotovo sve što su zamislili i odradili su”, kaže Popović.
Navodi da je crnogorska kultura getoizirana, a da su nosioci te kulturne produkcije eliminisani.
“Još im je ostalo da ukinu Fakultet za crnogorski jezik i književnost. Dakle svakodnevno smo svjedoci najbrutalnijeg negiranja crnogorskog identiteta. Skupština Opštine Nikšić izglasala je da se Njegošu podigne spomenik sa obrazloženjem – “Njegošu kao srpskom i jugoslovenskom piscu”. I za veliko čudo, i opozicija je glasalo za to, osim jedne odbornice. Dakle asimilacija Crne Gore se bez ikakvog otpora sprovodi. I to je nešto što je zaista meni neshvatljivo! Ko god je išta znao o prirodi velikosrspkog nacionalizma i njihovog odnosa prema Crnoj Gori, za njega tu nema ništa novo, ali sramotno ćutanje onoga što je ostalo od crnogorskih institucija, dakle CANU, Univerziteta, Matice crnogorske, opozicije na čelu sa DPS-om, nešto je što mene lično kao osobu koja je već skoro 40 godina u toj javnoj raspravi – da li Crnogorci postoje ili ne, to me više ozlojeđuje nego išta drugo”, navodi Popović.
Objašnjava da je Hrvatska članica NATO i EU i ima sposobnosti da se odbrani.
“Čak i Bošnjaci, kao entitet u okviru BiH imaju i oni načina da se odbrane, jer su svoju samobitnost stekli nažalost u ovom posljednjem ratu. Crnogorci su, međutim, nacija koja nestaje, a to nije tema. To nije tema u CG a kamo li van Crne Gore. Prema Crnogorcima se vrši organizovani, zločinački projekat asimilacije. I to nažalost ne možete čuti u javnosti, osim nekih sporadičnih glasova koji su često nearitkulisani i nedovoljno fokusirani i ne dolaze do najšireg javnog mnjenja”, ističe Popović.
Kaže da je predsjednik države implicitno potvrdio da ne postoji crnogorski jezik i kultura navodeći u jednom intervjuu da mi sa Srbima dijelimo istu kulturu i jezik.
“To dolazi od najvećeg autoriteta vlasti u Crnoj Gori. Od predsjednika, Vlade i svih relevantnih institucija”, ukazuje Popović.