Žene u Crnoj Gori posjeduju 36 odsto stambenih, odnosno 31 odsto poslovnih jedinica od ukupnog broja upisanih vlasnika/ca nekretnina u Crnoj Gori. Međutim, samo 25 odsto ukupne kvadrature svih registrovanih nekretnina pripada ženama, pokazali su rezultati OEBS-ovog istraživanja “Pol i vlasništvo nad nekretninama u Crnoj Gori – mapiranje imovinskog jaza”.
Kako navode, isti procenat žena (25 odsto) su jedine vlasnice nekretnina, dok čak 59 odsto muškaraca ima 1/1 vlasništvo. Žene najčešće stiču nekretnine kupovinom – 40 odsto, dok je njih 36 odsto nekretnine steklo nasljeđivanjem. Ovo su neki od ključnih nalaza istraživanja Pol i vlasništvo nad nekretninama u Crnoj Gori – mapiranje imovinskog jaza, predstavljenog 4. jula u Podgorici.
Istraživanje je naručila Misija OEBS-a u Crnoj Gori, a sprovela je agencija DeFacto Consultancy. Prikupljanje podataka, navode iz OEBS-a, zasnovano je na cjelokupnom uzorku svih (404.145) stambenih i poslovnih jedinica u Crnoj Gori upisanih u katastar.
Predstavljajući rezultate na konferenciji za medije, Olivera Komar iz agencije DeFacto navela je da je izvještaj dokazao postojanje nejednakosti ili jaza između muškaraca i žena kada je riječ o vlasništvu nad nekretninama u Crnoj Gori.
„Porastom broja nekretnina koje jedna osoba posjeduje, smanjuje se drastično vjerovatnoća da je ta osoba ženskog pola. Tako su četiri od pet vlasnika koji imaju pet ili više nekretnina muškog pola. Regionalni dispariteti su prilično veliki, pa većina žena posjeduje, nasljeđuje i kupuje nekretnine na jugu. Najmanje ih je iz sjevernih krajeva Crne Gore. U vlasničkoj strukturi žene su najmanje zastupljene u opštinama Petnjica (10 odsto), Tuzi (12 odsto) i Gusinje (15 odsto), dok su najviše zastupljene u primorskim opštinama Budva (45 odsto), Herceg Novi ( 44 odsto) i Bar/Tivat. (40 odsto)“, kazala je Komar.
Takođe, dodala je, žene u prosjeku posjeduju manje nekretnina. Među vlasnicima/cama koji posjeduju samo jednu nekretninu ima 37 odsto žena, dok njihov udio opada kako opada broj nekretnina. Tako ih je, navodi, 30 odsto među vlasnicima/cama dvije nekretnine, 27 odsto među vlasnicima/cama tri nekretnine, 25 odsto među vlasnicima/cama četiri i samo 22 odsto među vlasnicima/cama pet ili više nekretnina.
„Iako je većina punoljetnih građana Crne Gore u bračnoj ili vanbračnoj zajednici (koje su zakonski izjednačene), nešto manje od 4% nepokretnosti se nalazi u kombinovanom vlasništvu vlasnice i vlasnika”, dodala je.
Zamjenica šefice Misije Siv-Katrine Leirtroe kazala je da prvi put imamo podatak o tome koliko nekretnina nasljeđuju muškarci, a koliko žene.
“Konkretno, možemo izmjeriti koliki je stvarni efekat tradicionalnih i patrijarhalnih društvenih normi na raspodjelu imovine i eventualni pritisak na žene da se od nje odreknu u korist muških srodnika. Dobijeni rezultati su, stoga, odličan indikator i polazna osnova za praćenje stanja rodne ravnopravnosti“, kazala je Leirtroe.
Ona je izrazila nadu da će ovakva analiza u budućnosti biti redovan zadatak institucije u čijem posjedu su podaci i da će oni biti aktivno korišćeni od kreatora politika te kreditnih institucija koje podstiču žensko preduzetništvo.
Generalna direktorica Direktorata za unapredjenje konkurentnosti u Ministarstvu ekonomskog razvoja i turizma Olivera Vukajlović kazala je da Ministarstvo prepoznaje značaj rodne ravnopravnosti i iz godine u godinu sprovodi mjere i aktivnosti koje doprinose smanjenju jaza između žena i muškaraca u ekonomiji, mada brojke pokazuju da je taj jaz i dalje evidentan.
„U okviru programa finansijske podrške koje sprovodi Ministarstvo, podržano je 128 projekata mikro, malih i srednjih preduzeća u vlasništvu žena, u ukupnom iznosu od 918,038.13 eura. Imajući u vidu da je Ministarstvo ukupno finansijski podržalo 359 projekata u ukupnom iznosu od 2,978,916.07 eura, podatak da je 35,65 odsto podržanih bilo u većinskom vlasništvu osoba ženskog pola je od velikog značaja“, kazala je Vukajlović.
Podaci o nejednakoj realizaciji prava na nasljeđivanje treba da posluže kao bazični (baseline) podaci za mjerenje efikasnosti kampanja za podizanje svijesti javnosti o važnosti ravnopravnosti u pogledu nasljeđivanja, dok se izveštaj može koristiti za planiranje intervencija koje utiču na smanjenje rodnih razlika, kao što su kreditne institucije koje se fokusiraju na promociju ženskog preduzetništva.