Benjamin Netanjahu vođa konzervativnog Likuda, vraća se danas na vlast u Izraelu i po ocjenama analitičara predvodiće najviše desno orijentisanu vladu u istoriji te zemlje.
Visoki bezbjednosni i pravosudni zvaničnici, kao i Palestinci, već su upozorili na opasnost koju predstavlja takva vlada.
Predsjednik Demokratskog instituta Izraela Joahanan Plesner izjavio je za Frans pres da je za Netanjahuove saveznike to vlada snova, a za drugu stranu noćna mora.
Netanjahu (73), kome se sudi za korupciju, je već bio premijer duže nego iko u istoriji Izraela, 12 godina uzastopno, od 2009. do 2021. i tri godine od 1996. do 1999.
Smijenila ga je u proljeće prošle godine šarolika koalicija ljevičara,desničara, partija centra i jedne male arapske stranke predvođena Naftalijem Benetom i bivšim TV voditeljem Jairom Lapidom.
Netanjahu će danas u 11.00 predstaviti izraelskom parlamentu (Knesetu) svoju novu vladu.
Poslije izbora 1. novembra on je pregovarao sa partijama ultraortodoksnih Jevreja i ultradesničarima sa kojima je Lukud osvojio 64 od ukupno 120 poslaničkih mandata.
Njegovi sagovornici bili su pored ostalih vođa Vjerskog cionizma Becalel Smotrič i Itamar Ben Gvir, lider Jevrejske snage, obojica poznati po zapaljivim izjavama o Palestincima.
Smotrič će biti zadužen za politiku naseljavanja na Zapadnoj obali, a Ben Gvir za policiju koja takodje deluje na toj teritoriji okupiranoj od 1967.
I prije polaganja zakletve vlade većina partija je usvojila zakon koji će omogućuje Ariju Deriju, ključnom partneru iz ultraortodoksnog Šasa, da bude ministar iako je uslovno osuđen za utaju poreza.
Takođe je izglasano da se prošire ovlašćenja ministra nacionalne bezbjednosti, Ben Gvira.
Vrhovna tužiteljka Izraela Gali Baharav-Miara upozorila je da se ne politizuje policija, a načelnik Generalštaba Aviv Kohavi da se ne stvara druga ministarska funkcija u ministarstvu odbrane za Smotriča .
SAD su se takođe izjasnile i američki državni sekretar Entoni Blinken je najavio da će se Vašington protiviti širenju jevrejskih naselja, kao i svakom nastojanju da se anektira Zapadna obala.
U saopštenju o odrednicama nove vlade objavljenom u srijedu Netanjahuov Likud je najavio da će se širiti jevrejska naselja.
Na Zapadnoj obali već živi 475.000 jevrejskih naseljenika, uključujući Ben Gvira i Smotriča koji stanuju u divljim naseljima, nelegalnim po izraelskom zakonu.
Analitičari kažu da je Netanjahu ponudio ekstremnoj desnici velike koncesije u nadi da će izdejstvovati imunitet ili prekid suđenja, a osuđen je za mito, prevaru i zloupotrebu položaja i sve te optužbe poriče.
Profesor političkih nauka Denis Harbit izjavio je da su Smotrič i Ben Gvir „žedni vlasti“ i da im je prioritet širenje naselja na Zapadnoj obali.
Ben Gvir je više puta posjećivao Brdo hrama u Jerusalimu, koje muslimani zovu Uzvišeno utočište (Haram al Šarif), gdje se nalazi džamija Al Aksa, treće sveto mjesto po značaju u islamu. To mjesto je takođe sveto za Jevreje jer su se tamo nekada nalazili drevni jevrejski hramovi.
Po statusu kvo nemuslimani mogu da posjećuju svetilište, ali da se ne mole tamo.
Palestinci će posjetu izraelskog minstra smatrati provokacijom, a zvaničnici iz islamističkog ekstremnog Hamasa upozoravaju na opasnost od izbijanja sukoba.
Odlazeći ministar odbrane Beni Ganc predviđa bezbednosnu eskalaciju ako vlada bude djelovala neodgovorno.