Predsjednik Ljekarske komore Crne Gore i kardiohirurg Aleksandar Mugoša kazao je u intervju za Dan da samo određeni broj ljekara od svojih zarada živi dobro, dok je plata doktora medicine zanemarljivo veća od prosječne plate u zemlji. To bi u prevodu značilo da je doktor medicine u našoj zemlji prepoznat kao prosjek. Mugoša ističe da ne mogu da učestvuju kao socijalni partneri u pregovorima za povećanje plata, ali da je jasno da većina doktora živi na rubu egzistencije.
“Za sada mogu samo da upozoravam na dimenzije i potencijalne opasnosti problema i baš ništa više od toga. Ali kao kardiohirurg, neko ko se bavi vjerovatno najtežim poslom u oblasti medicine, reći ću vam svoj lični stav po ovom pitanju. Činjenica je da veliki broj crnogorskih ljekara živi na rubu egzistencije, a istovremeno postoji određeni broj ljekara koji živi veoma dobro”, rekao je on.
Dakle, dodao je Mugoša, ogromne su razlike po pitanju socioekonomskog statusa među samim ljekarima.
“Nažalost, ta sistemska anomalija stvara pogrešnu sliku o svima nama i daje mogućnost kritičarima da nas argumentovano napadaju. Međutim, ono što je mnogo gore, ta anomalija prikriva notornu činjenicu da je u Crnoj Gori plata doktora medicine zanemarljivo veća od prosječne plate u zemlji, što bi u prevodu značilo da je doktor medicine prepoznat kao prosjek. To ni mnogo ekonomski razvijenija i civilizovanija društva sebi ne dozvoljavaju, pa valjda ne bismo smjeli ni mi. Ne dozvoljavaju, ne iz raloga što su ljekari uobraženi i prave se važni, već prije svega zbog prirode, odgovornosti i težine posla, značaja koji profesija ljekar ima za svakog pojedinca, njegovu porodicu, društvo, naciju i državu”, ističe Mugoša.
Kaže da se posebna pažnja mora obratiti na ljekare zaposlene u primarnom nivou zdravstvene zaštite, bez obzira na to da li imaju zvanje doktora medicine ili specijaliste, zatim na doktore medicine u toku obavljanja specijalizacija i subspecijalizacija i one zaposlene u Institutu za javno zdravlje.
“Mislim da su to tri kategorije ljekara koje se duže vremena nalaze u najlošijoj ekonomskoj situaciji. Treba povesti računa o svim specijalistima zaposlenim u opštim bolnicama, prije svega zbog velikog broja sati koje provode na svom radnom mjestu, a samim tim pretjerane i konstantne odgovornosti kojoj su izloženi. Neophodno je uraditi detaljnu analizu zarada ljekara na svim nivoima zdravstvene zaštite u odnosu na odgovornost i složenost posla koji obavljaju i vrijeme koje provode na svom radnom mjestu”, navodi Mugoša.
Objašnjava da je fenomen odliva ljekara prisutan već dugo godina, ne samo u regionu u kom se nalazimo, već i u pojedinim razvijenim zapadnoevropskim zemljama.
“Sam fenomen predstavlja sve veći problem za funkcionisanje zdravstvenih sistema. Kod nas posebno zabrinjava činjenica da zemlju napuštaju mladi ljekari. Takođe, izražena je i migracija ljekara sa sjevera ka jugu zemlje. Ova pojava dovodi do nedostatka ljekara, prije svega specijalista, u pojedinim opštinama na sjeveru, što opet ima za posledicu preopterećenost poslom kolega koje tamo ostaju i često nemogućnost da se svim građanima pravovremeno i na pravi način pruži adekvatna medicinska zaštita”, istakao je on.
Prema njegovim riječima u susjednim zemljama već se događaju situacije u kojima građani umiru iz razloga što u blizini nema ljekara koji bi u tom trenutku mogao da im pomogne.
“Kod nas još uvijek nijesu zabilježeni slični slučajevi. Međutim, ako to prihvatimo kao realnu opasnost, bićemo spremni da preduzmemo mjere koje bi zaustavile dalji odliv ljekara. Ukoliko odliv ljekara i u našoj zemlji dobije karakter epidemije, što se desilo svim našim susjedima, ostaje pitanje ko će u budućnosti da nas liječi. Stoga kao društvo moramo što prije preduzeti potrebne mjere da ne bismo došli u sličnu situaciju”, kaže Mugoša.
Prema anketama sprovedenim u regionu kaže da je između 80 i 90 odsto medicinskih radnika tokom karijere izloženo nasilju, srećom u ogromnom procentu verbalnom nasilju od strane pacijenata ili njihove rodbine.
“Takođe, visok je procenat ljekara izloženih medijskom i nasilju putem društvenih mreža. Ono što pogoršava situaciju je činjenica da naši ljekari ne posjeduju nijedan mehanizam odbrane u trenutku kada neko od nas postane žrtva medijskog nasilja. Ostaje nam samo da ćutimo i trpimo zajedno sa svojim porodicama. Fizičko nasilje nad ljekarima i medicinskim osobljem je prisutno i ne predstavlja izolovanu i rijetku pojavu. Počinioci se za sada kažnjavaju simbolično, prekršajnim kaznama, a javnost je gotovo uvijek na strani počinioca, što se jasno može zaključiti na osnovu komentara koji se mogu naći u medijima i na društvenim mrežama. Ko su i kakvi su to ljudi koji napadaju nekoga ko im u tom trenutku pomaže, ko su ljudi koji podržavaju takvo ponašanje ne znam, ali nije ni važno da li vi ili ja to možemo da razumijemo. Jedino je važno da se tome stane na put”, napominje Mugoša.
Mugoša ističe da je ponosan na Pravilnik o solidarnoj pomoći članovima Komore i njihovim porodicama, jer je, prema njegovim riječima, u teškom vremenu u kojem živimo solidarnost neophodna.
“U tu svrhu izdvajamo 15 odsto ukupnih prihoda Komore. Aktivnosti Komore Crne Gore prepoznale su i najznačajnije međunarodne institucije. Postali smo član Stalnog komiteta evropskih ljekara, najuticajnije organizacije pri Evropskoj komisiji kad je u pitanju zdravstvo i zdravstvena politika. Ove godine smo bili domaćin najvećeg skupa nacionalnih medicinskih asocijacija zemalja Evrope i Azije, redovni smo gosti Njemačke ljekarske komore i, uopšte gledano, međunarodno prepoznati kao primjer dobre organizacije i poštenog odnosa prema profesiji koju obavljamo”, naglašava Mugoša.
On smatra da zdravstveni sistem funkcioniše zahvaljujući i ogromnom radu značajnog broja crnogorskih ljekara koji, i pored brojnih izazova, ostaju posvećeni uzvišenoj profesiji ljekar.
“Da li smo dovoljno stručni, nije na nama da procjenjujemo. Da bi se uopšte moglo govoriti o procjeni kvaliteta našeg rada moramo, prije svega, standardizovati procedure, vršiti stalnu kontrolu sprovođenja uvedenih standarda, pratiti indikatore kvaliteta koji se, između ostalog, utvrđuju i u odnosu na uslove rada i sredstva sa kojima radimo. U jedno sam siguran, za sada imamo dovoljno stručnih ljekara koji mogu da održe zdravstveni sistem kvalitetnim i, što je još važnije, imamo ih u svim djelovima zemlje”, kazao je predsjednik Ljekarske komore.