Predsjednik Građanskog demokratskog foruma Aleksandar Olenik kazao je u razgovoru za Aktuelno da je pokušaj destabilizacije Crne Gore, koji se sprovodi posljednjih nešto više od mjesec, isključivo u interesu spoljne politike Rusije i da je Zakon o slobodi vjeroispovijesti uzet samo kao izgovor.
Ističe da ga je ipak u neku ruku iznenadio intenzitet kampanje koja se vodi protiv Crne Gore.
“Sa druge strane, ako imamo na umu da je u Srbiji i dalje dominantna nacionalistička politika i da su ovo zadnji roptaji Miloševićeve politike, onda nije iznenađenje. Konkretno, nosioci vlasti u Beogradu, Vučić i Dačić, ali i deo nacionalističke opozicije oko Saveza za Srbiju, su ljudi koji se smenjuju na vlasti u zadnjih 30 godina, a da ni jednom nisu pokušali da promene nacionalističku, Miloševićevu politiku”, rekao je Olenik za Aktuelno.
Aktuelno: Nakon usavajanja Zakona o slobodi vjeroispovijesti pritisak na Crnu Goru, iz Srbije, ali i od strane domaćih političkih i kleronacionalističkih struktura, dostigao je razmjere histerije kakva je bila aktuelna 90-ih i neposredno prije maja 2006. godine. Medijske manipulacije, lažne vijesti, govor mržnje od strane političara i državnih funkcionera – sve je u opticaju. Da li je za Vas ovakav razvoj događaja iznenađenje ili je to samo nastavak politike Beograda koja se u kontinuitetu vodi posljednjih 30 godina?
Olenik: S jedne strane jeste iznenađenje, pogotovo intenzitet manipulativne medijske kampanje i to pogotovo iz Srbije od strane „opozicionih“ novinara ili emisija. S druge strane, ako imamo na umu da je u Srbiji i dalje dominantna nacionalistička politika i da su ovo zadnji roptaji Miloševićeve politike, onda nije iznenađenje. Konkretno, nosioci vlasti u Beogradu, Vučić i Dačić, ali i deo nacionalističke opozicije oko Saveza za Srbiju, su ljudi koji se smenjuju na vlasti u zadnjih 30 godina, a da ni jednom nisu pokušali da promene nacionalističku, Miloševićevu politiku. U tom tridesetogodišnjem kontinuitetu imamo samo jedan mali period od 2000. pa do 2003. godine, kada je Đinđić vodio evropsku, demokratsku i građansku politiku. Čak i za to kratko vreme, promena dominantne politike je odmah dovela i do promene društvenog sistema u Srbiji, jer politika određuje društveni sistem, tako da promene sistema nema bez promene politike. Primera i dokaza je puno, uzmimo samo kada je Koštunica upotrebio vojsku da Amfilohiju postavi limenu, kontejnersku crkvu na Rumiji. Sva sreća pa Aleksandar Vučić i Savez za Srbiju sada nemaju vojsku u Crnoj Gori. Građanski demokratski forum u okviru Evropskog bloka, na sledećim izborima, zagovara „Srbiju na zapadu“ kao osnovni politički zahtev i cilj. Samo ubrzanim pristupanjem Srbije EU i NATO može se, i to nepovratno, promeniti dominantna nacionalistička politika.
Aktuelno: Ko i iz kojih motiva, stoji iza medijske, političke i diplomatske kampanje koja se ovih dana vodi prema Crnoj Gori? Da li je to Srpska vlast i kleronacionlistički krugovi koji utiču na gotovo svaku odluku zvaničnog Beograda, ili postoji “podrška” ovakvoj kampanji sa strane, prije svega iz Moskve?
Olenik: Nisam pristalica teorija zavere i kao advokat i kao političar uvek se fokusiram na određivanje interesa, jer se svi ponašaju u skladu sa svojim interesima. Pokušaj destabilizacije Crne Gore, ali i Srbije, po istom obrascu a nakon prolećnih izbora, je u interesu samo spoljne politike Rusije. U Crnoj Gori je za izgovor uzet Zakon o slobodi vjeroispovijesti, ali da njega nema našli bi nešto drugo. U Srbiji je to pitanje Sporazuma za Kosovo, ali moguće je izmisliti i nešto drugo. Nažalost, trenutna vlast u Srbiji je „putinovska“ u punom smislu te reči, a nacionalistička opozicija oko Saveza za Srbiju pokušava da u poslušnosti prema Putinu prevaziđe sve do sada viđeno, a viđeno je svašta. Zato je i kampanja od strane nacinalističkog Saveza za Srbiju, preko njihovih medija, emisija, poznatih novinara i portala još brutalnija nego režimska, i može se meriti samo sa sramnim ponašanjem Ivice Dačića.
Aktuelno: Upravo je ministar spoljnih poslova Srbije Ivica Dačić izjavio nedavno da pojedini intelektualci u Beogradu podržavaju crnogorski režim i optužio ih “da dobijaju novac za to”. Dodao je da “nigdje ne postoji veća podrška crnogorskom režimu nego u Beogradu”. Kako tumačite ovu izjavu ministra Dačića i da li se ovakav javni nastup visokog funkcionera Srpske vlade može protimačiti kao crtanje meta ljudima koji nijesu saglasni sa zvaničnom politikom Beograda?
Olenik: Kako sam već rekao, ponašanje Ivice Dačića, koji je na našu duboku žalost trenutno ministar inostranih poslova, je do sada bilo samo diletantsko a sada je sramno. Zvanični Beograd nerado ponavlja da je Crna Gora nezavisna i tom prilikom nevešto pokušavaju da sakriju otvorenu podršku medijskoj kampanji kojom se zluopotrebljavaju najintimnija verska osećanja građana Crne Gore ali i građana Srbije i to pogotovo onih koji redovno i organizovano učestvuju u crkvenim uličnim protestima u Crnoj Gori. Pravljene meta od ljudi koji ih ne podržavaju je uobičajan posao za bivšeg Miloševićevog portparola, on je to isto uspešno činio tokom 90tih godina prošlog veka. U to vreme smo imali i politička ubistva (npr. Ćuruvija) kojima je uvek prethodila medijska priprema.
Aktuelno: Vi ste jedan od potpisnika Apela za osudu ugrožavanja mira u Crnoj Gori i regionu od strane Beograda (Apel 88). Da li se osjećate lično prozvani od strane ministra Dačića i da li se osjećete ugroženo zbog potpisivanja Apela?
Olenik: Svaki normalan građanim Srbije i Crne Gore je „prozvan“ sramnim postupanjem Ivice Dačića. Ja lično se ne osećam ugroženo, mislim da bi Ivica Dačić trebao da se oseća politički ugroženo jer je njegovo vreme odavno prošlo. Nakon sledećih izbora, na koje će Građanski demokratski forum izaći u okviru koalicije „Evropski blok“, Ivica Dačić više neće biti ministar inostranih poslova.
Aktuelno: Od usvajanja Zakona o slobodi vjeroispovijesti dešavanja u Crnoj Gori su u žiži srbijanskih medija. Čak i centralna infromativna emisija na RTS-u posvećena je gotovo dominanatno pitanjima iz Crne Gore, kao da Srbija i u nitrašnji problem zemlje više nijesu bitni. Veliki broj portala uveo je rubriku “dešavanja u Crnoj Gori”. Kako komentarišete to, da li Srbija previše pažnje usmjerava ka drugim državama, a premalo unutrašnjim problemima? Da li to može da se “obije o glavu”, ne samo političarima već i građanima Srbije?
Olenik: Dobro ste to primetili. Tu postoje dva nivoa posmatranja, prvi je očigledan pokušaj vlasti da ovom temom medijski pokrije veliki broj afera i pre svega lošu ekonomsku situaciju. Drugi nivo se ogleda u mobilizaciji građana na nacionalnoj osnovi i u širenju srednjevekovnog klerikalizma što će ostaviti dalekosežne negativne posledice. Situacija je još gora jer ovakvu medijsku histeriju protiv Crne Gore aktivno podržava i potpiruje i nacionalistička opozicija oko Saveza za Srbiju, dok otpor ovakvoj ludosti, pored Apela 88, organizovano pruža samo Građanski demokratski forum u okviru Evropskog bloka.
Aktuelno: Usvajanje Zakona oslobodi vjerosipovijesti izazvalo je veliko negodovanje dijela javnosti kako u Crnoj Gori tako i u Srbiji i Republici Srpskoj. Dva puta nedeljnjo se sprovode litije, šetnje i molebani, ljudi protestuju već duže vremena, javnost je uzbuđena. Takva reakcija javnosti i izražavanje nezadovoljstva građana međutim, nije bila ni izbliza intenzivna kad se, na primjer, u Crnoj Gori podigao PDV, kad se uvede krizni porez ili se donose odluke koje direktno utiču na životni standard ljudi. Stiče se utisak da je narodu u Srbiji i Crnoj Gori bitnija vjera i “onostrani” život nego svakodnevni problemi od kojih im zavisi kvalitet života. Kakav je Vaš stav po ovom pitanju?
Olenik: Intenzitet medijske manipulacije koji cilja, i nažalost pogađa, građane u najintimnija lična osećanja u kombinaciji sa ekonomskim nezadovoljstvom, je sve negativno kanalisao kroz ovaj vid političke zloupotrebe od strane crkve, i zato je masovnost prisutna. Međutim, ovakva medijska zloupotreba, pogotovo što se bazira na emotivnoj a ne logičkoj reakciji, ne može dugo da traje.
B.Knežević