Stotinu godina od ukidanja Crnogorske autokefalne crkve navršava se 17. juna. Tada je regent Aleksandar Karađorđević, u ime svog oca, kralja Petra, donio rješenje i proglas o ujedinjenju svih pravoslavnih crkvenih oblasti, što je praktično značilo i ukidanje crnogorske crkve.
“Aleksandar je 1920. godine ozakonio proces nasilnog, nekanonskog, protivopravnog, antiustavnog ukidanja autokefalne Crnogorske crkve koji je trajao od 1918. godine”, kaže za TVCG pravnik i istoričar Novak Adžić.
On podsjeća da su Crnogorci vjekovima svoje vladike birali na Opštecrnogorskom narodnom zboru, sve do knjaza Danila kada je pravo izbora mitropolita pripadalo gospodaru i crnogorskom Senatu. Tako je bilo u doba kralja Nikole. Sve do 1920. i ukaza regenta Aleksandra.
“Nekoliko mjeseci prije toga, 16. marta 1920. godine, Sveti arhijerejski sabor carigradske patrijaršije patrijaršijskim aktom broj 2056 priznao proglašeno ujedinjenje autokefalnih crkava Srpske, Crnogorske, Karlovačke, i drugih eparhija u jedinstvenu Srpsku pravoslavnu crkvu navodeci da je to rađeno iz političke oportunosti i političke ekonomije te da to nije bilo dominantno u skladu sa crkvenim pravima”, objašnjava Adžić.
“Mislim da svako ko je zainteresovan, koga to pitanje zaista zanima, u pravom smislu, da spozna ključne istorijske činjenice, o viševjekovnoj, kanonskoj i stvarnoj autokefalnoj Crnogorskoj crkvi imao je mogućnost i šansu da sazna, makar one bazične elementarne činjenice”, navodi on.
Adžić dodaje da će uvijek postojati oni koji odbijaju da spoznaju utvrđene i očigledne činjenice, oni koji neće da prihvate viševjekovno postojanje autokefalne crkve u Crnoj Gori. Međutim, poručuje da je to dominantno stvar političke i ideološke pripadnosti