Za divlje svinje u jugoistočnoj Njemačkoj već se znalo da imaju visoke nivoe radioaktivnosti, što se često pripisuje katastrofi u Černobilju 1986. godine. Ali, dok su se nivoi radioaktivnosti smanjili kod drugih životinja, iz nekog misterioznog razloga oni su opstali kod svinja, što je fenomen poznat kao „paradoks divljih svinja“.
Prema najnovijim istraživanjima, za ovu pojavu su, pored Černobilja, krivi i testovi nuklearnog naoružanja izvedeni sredinom 20. vijeka, odnosno čini se da zbog černobilske katastrofe i nuklearnih testova veprovi i dalje kontaminirani radioaktivnim materijalom kroz hranu, piše Science Alert, a prenosi Jutarnji list.
Dvije vrste nuklearnog zagađenja
Radioaktivno zagađenje koje dospije u životnu sredinu nakon nuklearnog udesa predstavlja značajnu prijetnju ekosistemima. Poslije katastrofe u Černobilju, koja se dogodila prije 37 godina, došlo je do povećanja radioaktivne kontaminacije cezijumom, posebno cezijumom-137, koji ima vrijeme poluraspada od oko 30 godina.
Ali, vrijeme poluraspada mnogo stabilnijeg izotopa (cezijum-135), koji se može proizvesti nuklearnom fisijom, traje preko dva miliona godina. Prema dosadašnjim istraživanjima, odnos cezijuma-135 i cezijuma-137 može ukazivati na sam izvor cezijuma. Visok odnos ukazuje na eksplozije nuklearnog oružja, a nizak odnos ukazuje na nuklearne reaktore.
Zbog toga su radioekolog Feliks Štager sa Univerziteta Lajbnic u Nemačkoj i njegove kolege analizirali nivoe cezijuma u 48 uzoraka mesa divljih svinja koje su prikupili lovci iz 11 regiona Bavarske od 2019. do 2021. godine. Nivo radioaktivnog cezijuma u 88 odsto ispitanih uzoraka mesa bio je veći od njemačkog zakonskog praga.
Divlje svinje su i danas „radioaktivne”.
Koristeći odnos cezijum-135 i cezijum-137, stručnjaci su utvrdili da je testiranje nuklearnog oružja odgovorno za 12 do 68 odsto kontaminacije u uzorcima. To jest, uprkos tome što je Černobil glavni izvor cezijuma u divljim svinjama, oko četvrtine uzoraka je imalo dovoljno značajan doprinos cezijuma iz testiranja nuklearnog oružja.
S obzirom na to da se divlje svinje hrane na specifičan način, kao što je traženje tartufa, apsorbovale su različite nivoe kontaminacije iz oba izvora, doprinoseći njihovoj kontinuiranoj „radioaktivnosti“.
„Ova studija ilustruje da strateške odluke o sprovođenju atmosferskih nuklearnih testova pre 60-80 godina i dalje utiču na udaljena prirodna okruženja, divlje životinje i izvore ljudske hrane“, zaključili su naučnici.