Evropska unija (EU) od danas ima novu Evropsku komisiju (EK), novog šefa diplomatije i novog predsjednika Evropskog savjeta.
U Briselu se obilježava i 10 godina od stupanja na snagu Lisabonskog ugovora kao ustavne osnove EU.
Petogodišnji mandat nove Evropske komisije na čelu sa prvom ženom predsjednikom Ursulom fon der Lajen počinje mjesec dana kasnije nego što je to bilo planirano.
Zbog problema oko sastava novog tima komesara, odnosno zbog promjena kandidata za komesare iz Francuske, Mađarske i Rumunije, novi saziv Evropske komisije dobio je ”zeleno svjetlo” Evropskog parlamenta za početak 27. novembra.
Zvanično, 25 komesara na čelu sa predsjednicom Ursulom fon der Lajen danas postaju novi tim koji će do 31. oktobra 2024. godine predstavljati izvršnu vlast EU.
U novom sazivu Evropske komisije nalaze nova lica kao i komesari koji koji iza sebe već imaju staž u Komisiji, ali ovoga puta dobijaju nove resore.
Treći petogodišnji mandat na mjestu EU komesara, ovoga puta zaduženog za budžet i administraciju EU, ima dosadašnji komesar za pristupne pregovore Johanes Han.
Među povratnicima tu su i Frans Timermans (zelena agenda), Margaret Vestager (digitalno doba), Marija Gabrijel (inovacije, kultura, obrazovanje, mladi), Vera Jurova (vrijednosti i transparentnost), Maroš Šefčovič (institucionalni odnosi) i Fil Hogan (trgovina).
Među poznatim licima iz prethodne Evropske komisije naći će se i Margaritis Shinas, bivši glavni portparol predsjednika Junkera, a sada komesar za promociju evropskog načina života.
Nova lica Komisije biće Oliver Varheji (susjedstvo i proširenje), Didije Rejnders (pravda), Kadri Simons (energetika), Juta Urpilainen (međunarodno partnerstva), Tieri Breton (unutrašnje tržište), Paolo Đentiloni (ekonomija), Vladis Dombrovskis (ekonomija za dobrobit ljudi), Virginius Sinkevičius (priorodna sredina, ribarstvo i okeani), Dubravka Šuica (demokratija i demografija).
Tu su i Stela Kirijakides (zdravstvo), Nikolas Šmit (radna mjesta i socijalna prava), Helena Dali (jednakost), Januš Vojcekovski (poljoprivreda) Elisa Fereira (kohezia i reforme), Adina Valean (transport), Janez Lenarčić (krizni menadžment), Ilva Johanson (unutrašnji poslovi).
Kao potpredsjednik Komisije i novi šef diplomatije EU Žozep Borel dolazi na poziciju koju je u prethodnih pet godina imala Federika Mogerini.
Borel će od Mogerini naslijediti i ulogu glavnog posrednika u dijalogu Beograda i Prištine.
Zbog promjena u imenovanju komesara, početak mandata nove Evropske komisije poklopio se i sa promjenom na čelu Evropskog savjeta.
Zvanično, od danas počinje i mandat novog predsjednika Evropskog savjeta.
U naredne dvije i po godine, sa mogućnošću jednog obnavljanja mandata, sastancima EU lidera predsjedavaće bivši belgijski premijer Šarl Mišel.
Mišel je treći po redu predsjednik Evropskog savjeta, a na ovu poziciju došao nakon petogodišnjeg mandata Donalda Tuska, kojem je prethodio prvi izabrani predsjednik Evropskog savjeta Herman van Rompej.