Činjenica da je broj Crnogoraca u Srbiji sa skoro 120.000, koliko ih je bilo na popisu 1991. godine, pao na svega 38.527 na popisu 2011. u Srbiji se često kvalifikuje kao “osvješćivanje Crnogoraca koji postaju svjesni svog srpskog porijekla”. Na drugoj strani, podatak da je 1981. na popisu u Crnoj Gori bilo 3,32 odsto Srba, 2003. čak 31,99, a na posljednjem popisu 2011. kada je zabilježen pad od 3 odsto, odnosno kao Srbi se izjasnilo 28,73 odsto građana Crne Gore, komentariše se kao asimilacija.
Publicista Slobodan Jovanović kaže za Vikend novine da je “anticrnogorska histerija” u Srbiji velikim dijelom prouzrokovana neprimjerenim kršenjem elementarnih ljudskih prava, odnosno osporavanjem Crnogorcima da budu ono što jesu i što smatraju da jesu.
“Iako se na nivou politike stalno govori kako su odnosi između Crne Gore i Srbije nikad bolji, za mene to predstavlja političku floskulu iza koje stoje duboke razlike i nesporazumi, koji povremeno prelaze u faze otvorene agresije. U maniru najtragičnijih perioda evropske istorije jedna nacija se proglašava nepostojećom, njena teritorija sopstvenom i otvoreno se preko medija iskazuju teritorijalne aspiracije i namjere za miješanje u unutrašnje stvari Crne Gore, podsticanje podjela, omraze i potencijalnih nemira. U više navrata sam apelovao na državne organe Crne Gore da je agresija prema Crnoj Gori uzela tolike razmjere da to zahtjeva podizanje problema na međunarodni nivo i oštre diplomatske proteste vladi Srbije. Samo pomislite da neko u Hrvatskoj pomene da je Zemun hrvatski kakve bi to proteste Srbije izazvalo i kako bi to bilo propraćeno politički i medijski?”, pita se Jovanović.
Prema njegovim riječima, Crna Gora se ponaša kao da je iznad toga i da je superiornost ne odgovarati na očiglednu agresiju na zemlju, “očito minimizirajući moguće posljedice po građanski mir u Crnoj Gori”.
Komentarišući dvojne aršine u Srbiji kada se govori o srpskoj i crnogorskoj naciji Jovanović kaže da “kad uđete u pogrešan voz sve stanice u koje ulazi taj voz moraju biti pogrešne”.
“Iako mi do ludila 90-ih niko u Beogradu nije osporavao moju crnogorsku nacionalnost, u tim godinama, a posebno nakon proglašenja nezavisnosti Crne Gore, počinje prava anticrnogorska histerija i proglašavanje crnogorske nacije „komunističkom tvorevinom“, „izmišljenom nacijom“ i slično. Ako vi sa najvišeg mjesta imate retoriku kojom se prozivaju međusobno ko je dozvolio da se „Crna Gora otcijepi od Srbije“, onda vam je jasno da sve institucije Srbije, bilo da su političke, pozicione i opozicione, naučne ili medijske nacionalne Crnogorce smatraju privremenim ekcesom koji će kad–tad shvatiti da su oni u stvari – Srbi”, kaže Jovanović.
Prema njegovim riječima, običan narod je u toj mjeri zatrovan prljavom propagandom da su izlivi mržnje prema „onima koji ne žele da budu Srbi“ ili, kako kažu, „ono što jesu“, u toj mjeri degutantni da predstavljaju najgore izvore mržnje, šovinizma u evropskim razmjerama.
“Onda imate perfidnu zamjenu teza da sve koji žive u Srbiji, a potiču iz Crne Gore, nazivaju Crnogorcima kako bi predstavili kako Crnogorci u Srbiji uživaju sva prava. Ti isti koji su po (zlou)potrebi Crnogorci u Srbiji, kad žive u Crnoj Gori su Srbi kojima su ugrožena osnovna nacionalna i ljudska prava”, navodi Jovanović.
Jovanović tvrdi da Crnogorci u Srbiji nipošto nijesu asimilovani.
“Ono što institucije naše matične države ne vide jeste vjerodostojnost opšteprihvaćene naučne definicije nacionalne pripadnosti da se radi o konstruktu koji se stvara okruženjem, obrazovanjem, putem medija itd, i da su takve drastične promjene u navedenim brojevima i procentima samo posljedica nečijeg rada i nečijeg nerada”, objašnjava Jovanović.
Prema njegovom mišljenju, matična država, uključujući i sve institucije donekle sve medijske kuće u Crnoj Gori, ne pokazuju nikakvo interesovanje za svakodnevno unižavanje Crnogoraca preko srpskih medija.
“I iznošenje laži i optužbi prema državi Crnoj Gori i Crnogorcima, ogoljenu mržnju u sajber prostoru, sa dozvoljavanjem komentara koji uveliko spadaju u krivičnu odgovornost i onemogućavanja komentarisanja bilo čega afirmativnog o Crnoj Gori ili opovrgavanje laži koji se iznose”, kaže Jovanović, dodajući da su reakcije iz Crne Gore “kao da su se oprostili od Crnogoraca u Srbiji”.
I predsjednik Crnogorske nacionalne zajednice Beograda Mirko Zečević saglasan je da uzroke treba tražiti u nedovoljnoj brizi države.
“Između dva popisa gotovo nestane po polovina Crnogoraca. Mislim da nas na sljedećem popisu neće biti ni 10.000. Tvrdnja da je to osvješćivanje ne stoji. Ne znam kako može biti osvješćivanje bježanje od svog identiteta”, ocjenjuje Zečević.
On kaže da se krivica ne može svesti samo na jednu stranu i ne očekuje da se može promijeniti stanje, ukoliko Crna Gora ne stane iza crnogorske nacionalne manjine u Srbiji.
“Sve nas je manje. Generacije koje dolaze – one se tek asimiluju. Ne možemo optuživati ove ili one. Uvijek treba poći od sebe. Treba pronaći uzorke toga, da vidimo koji kulturni obrazac treba primijeniti. Šta radi Crna Gora na svom identitetu”, kaže Zečević, koji poručuje da bi Crna Gora trebalo da više posveti pažnju svojoj zajednici u Srbiji.
“Treba da je podrži moralno i u svakom drugom smislu, da ljudi koji rade na tim pitanjima imaju jasne i utvrđene kriterijume o identitetu i da se napravi istinska analiza crnogorske dijaspore, čitavog sociopolitičkog ambijenta u Srbiji, da se vidi što je uzrok pada broja Crnogoraca”, navodi Zečević.
Jovanović: Oteli su nam Nacionalni savjet
Slobodan Jovanović uzroke ovakvom stanju vidi u tome što mnogi dijele stavove sa državom u kojoj žive, ali da je samo pitanje vremena kad će nestati Crnogorci u Srbiji.
“Zato će država Srbija svesrdno raditi na tome da broj Srba u Crnoj Gori progresivno raste, valjda sa željom do nestanka Crnogoraca i u Crnoj Gori. Volio bih da mi neko objasni iz matične države zašto u Crnoj Gori postoje na desetine medija iz Srbije, svi štampani mediji iz Srbije, mnoge institucije, a da Crnogorci u Srbiji nemaju nijednu instituciju, nijedno sredstvo kojim bi radili na očuvanju svog identiteta? I taj Nacionalni savjet, koji je ustavna kategorija, otet nam je glasovima onih koji se uglavnom na popisu nijesu izjasnili kao Crnogorci”, kaže Jovanović.
On podsjeća da postoji “tzv. Nacionalni savjet Crnogoraca u Srbiji” koji plasira pogrešne teze srpskoj javnosti.
“Taj Savjet već u svom prvom saopštenju hvali Srbiju i naglašava da su svi Crnogorci u njoj toliko srećni i uživaju da je to ljepota, dok se u Crnoj Gori ugrožavaju prava Srba! Treba li reći da su u tom Savjetu „Crnogorci“ taman koliko oni čija prava tobože brane u Crnoj Gori. Otuda i ta teza da sramotni pad broja Crnogoraca u Srbiji sa cca 141.000 na cca 38.000 predstavlja „osvješćivanje Crnogoraca“, kao i rast u Crnoj Gori sa 3% na nešto preko 28%, a pad broja Srba u periodu između dva potonja popisa u Crnoj Gori kao „asimilacija“.
Zečević: Odnosi nijesu dobri
Mirko Zečević smatra da trenutni odnosi između Crne Gore i Srbije nijesu sjajni.
“Dobri odnosi se stvaraju samo na uzajamnom poštovanju. Negacijom nečijeg nacionalnog identiteta i istorijskim falsifikatima to se ne može postići. U medijima postoji svakodnevna propaganda koja poništava crnogorsko nacionalno biće, počiva na falsifikovanim argumentima. To se ponekad graniči sa uvredama”, kaže Zečević.
izvor: Vikend novine