Prethodnih dana vodi se medijska kampanja sa ciljem politizacije krovne institucije pravnog sistema Crne Gore, a koja je kulminirala različitom interpretacijom, de jure, nelegalnog i nelegitimnog poziva skupštinskog Ustavnog odbora upućenog predsjedniku Ustavnog suda (US) Budimiru Šćepanoviću – rečeno je Pobjedi iz njegovog kabineta.
Ukazuju da u evropskoj ustavno-sudskoj praksi nije poznat slučaj da predsjednik ili sudija US prisustvuje saslušanju predstavnika bilo koje grane vlasti.
“Time se narušava ustavni princip nezavisnosti US i njegovih sudija, kojima mora biti obezbijeđeno samostalno i nezavisno djelovanje i u osjetljivim okolnostima društvenih podjela i suprotstavljenih interesa političkih grupacija”, kazali su iz kabineta predsjednika US.
Šćepanović je prošle nedjelje odbio poziv Ustavnog odbora na konsultativno saslušanje u vezi sa prestankom mandata sudiji Dragoljubu Draškoviću i poštovanju obaveza ovog suda. U pismu upućenom ovom odboru, Šćepanović je ukazao da „ni Skupština, koja bira sudije US, nema pravo da saslušava predsjednika i sudije US, a kamoli skupštinsko radno tijelo koje predlaže kandidate za sudije“.
“Nijednom odredbom Ustava nije dato pravo nijednom organu vlasti da ne poštuje samostalnost i nezavisnost US, pa ni da saslušava US ili njegovog predsjednika, bilo kontrolno ili konsultativno, odnosno sa sluhom ili bez sluha”, navodi Šćepanović u pismu.
Poslanicima ukazuje da su pozivom na saslušanje prenebregnuli činjenice da sud, a ne predsjednik, na sjednici utvrđuje ispunjenost uslova za prestanak funkcije sudijama i da o tome obavještava nadležno skupštinsko tijelo pola godine prije ispunjenja uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju. O tome, kako je naveo, odlučuje većina, za koju je potrebno najmanje četiri od sedam glasova.
Tvrdi da je u javnosti plasirana teza da US krši Ustav i Zakon o US time što Ustavni odbor nije obavijestio o ispunjenju uslova za prestanak funkcije sudiji Draškoviću. Satanizacija je, kako je naveo, nastavljena i nakon što je obavijestio predsjednika Skupštine Aleksu Bečića da zbog nepotpunog sastava, odnosno rada pet od sedam sudija, nije bilo potrebne većine za jedan od dva izražena stava sudija na sjednicama.
“Zbog toga Ustavni odbor nije dobio očekivano, a kasnije i traženo obavještenje, a ne zbog nekih drugih razloga o kojima se u javnosti špekulisalo ili zbog želje ili namjere da se prekrši ustavna ili zakonska obaveza. To je samo posljedica različitih tumačenja Ustava i zakona od strane sudija US, što je legitimno, i neizbora dvoje sudija na mjesto onih koji su početkom godine ispunili uslove za starosnu penziju”, stoji u pismu.
Šćepanović navodi da je još u martu upravo sudija Drašković predložio da sud zauzme stav o ispunjenju uslova za njegovo penzionisanje i o tome obavijesti Skupštinu, ali taj prijedlog nije dobio potrebnu većinu jer je, kako je tada rečeno, izjašnjavanje o tim pitanjima moglo predstavljati prejudiciranje stava sudija u predmetima koji se odnose na osporene odredbe Zakona o radu i PIO, o kojima još nije odlučeno. O Draškovićevom penzionisanju raspravljalo se u još nekoliko navrata, ali bezuspješno, jer troje sudija smatra da je mjerodavan Zakon o radu, a dvoje Zakon o PIO.
“Podsjećam da je sudijama US, kojima je funkcija prestala početkom ove godine, ta funkcija prestala nakon što su navršili 67 godina života, odnosno nakon ispunjenja uslova za prestanak radnog odnosa po sili zakona i nakon konstatacija Skupštine, iako je i tada, kao i sada, bila na snazi odredba člana 17, stav 1 Zakona o PIO, na koju se pojedini tumači Ustava i zakona sada pozivaju. Kažem „sada, jer se „dilema“ o tome koji zakon treba primijeniti pri utvrđivanju uslova za prestanak funkcije sudiji US zbog ispunjenja uslova za starosnu penziju „pojavila“ odnedavno”, navodi Šćepanović u pismu i ističe da su se u dosadašnjoj višedecenijskoj praksi ovi uslovi cijenili prema Zakonu o radu.
Smatra da je potrebno kadrovski osnažiti i obezbijedititi finansijsku samostalnost suda, kao i nezavisnost u izboru stručnog kadra. Predsjednica Ustavnog odbora Simonida Kordić je nakon sjednice u petak navela da Šćepanovićev nedolazak doživljava kao odsustvo hrabrosti i odgovornosti prema Skupštini, njenim tijelima i građanima. Ustavni sud, koji ima sedam sudija, od početka godine ima dva upražnjena mjesta nakon što su sudije Hamdija Šarkinović i Mevlida Muratović otišle u penziju. Za dva mjesta prijavljeno je devet kandidata, a nedavno su pred Ustavnim odborom počela njihova saslušanja.