Sloveniji koja do Nove godine predsjedava Unijom, pridruživanje Zapadnog Balkana evropskoj porodici je od vitalnog značaja pošto je ta zemlja u njenom neposrednom susjedstvu, kaže za NOVU M ambasador te zemlje u Podgorici Gregor Presker uoči samita u Ljubljani.
Pesker smatra da bi trebalo zadržati princip regate, odnosno vrednovati napredak zemalja pojedinačno, ali i da bi proširenje na Crnu Goru, koja je najdalje odmakla, dalo signal ostalima da politika proširenja nije ugašena.
“Samit EU-Zapadni Balkan koji se održava sjutra na Brdu kod Kranja, a čiji je domaćin slovenački premijer Janez Janša, potvrda je politike proširenja i perspektive Zapadnog Balkana u Evropskoj uniji”, ocjenjuje Presker.
Kako navodi za NOVU M, fokus Brisela je upravo na regionu, što je, između ostalog, dokazala i posjeta i poruka predsjednice EK Ursule fon der Lajen.
“Sam samit sjutrašnji jeste neko potvrđivanje politike proširenja i perspektive Zapadnog Balkana u EU. Samim tim, biće dat veliki naglasak na ekonomski razvoj, na ekonomski investicioni plan Unije. Samit je jako važan i zbog toga što predstavlja neki kontinuirani događaj rasprave o politici proširenja na najvišem nivou. Sva evropska pažnja, pogotovo Zapadnog Balkana, će biti na tom samitu. Drugo će se poslati neka poruka geostrateškog značaja Zapadnog Balkana Evropskoj uniji i samim tim obostrano opredijeljenje za kredibilan nastavak približavanju Zapadnog Balkana Evropskoj uniji”, pojasnio je Presker.
Slovenačni ambasador dodaje i da je želja te zemlje da samiti postanu redovni, odnosno da se održavaju svake godine, kako bi se poslala politička poruka regionu o zajedničkoj budućnosti u Evropskoj uniji.
“Slovenija je kao što znate jak zagovornik politike proširenja i uključenje Zapadnog Balkana je od nekog njenog vitalnog značaja jer podneblje predstavlja njeno neposredno susjedstvo i sam razvoj, stabilnost i prosperitet regiona ojačaće Sloveniju kao takvu a vjerujemo i EU. Slovenija je do sada već puno pomagala cijelom regionu, tako i Crnu Goru sa jakim zastupanjem politike proširenja u samoj Uniji i neposredno u okviru neke bilateralne razvojne saradnje te bilateralne tehničke saradnje gdje smo u Crnu Goru do sada uložili preko 14 miliona eura”, dodao je Presker.
Na pitanje da li bi uključivanje Crne Gore, kao zemlje koja je najdalje odmakla, u evropsku porodicu ohrabrilo i druge zemlje, odnosno bilo jasan znak da proces proširenja nije zaustavljen, odgovara sljedeće:
“Pa baš zato bi vjerovatno bilo dobro da se očuva princip regate da zemlja koja je najviše napredovala na putu ka EU, koja je postigla najviše, da daje primjer ostalima. I to je obostrano. Jedno je da to zemlja uradi za sebe, za svoje građane, za svoj napredak, a sa druge strane i da EU to poznaje, da na određeni način nagradi, da podstakne kandidate da ako se odradi taj domaći zadatak da ima perspektiva članstva u EU. Ja se nadam da do kraja našeg predsjedavanja ćemo mi dati neke jače signale, da ćemo recimo imati dvije međuvladine konferecnije s Crnom Gorom i Srbijom i nadam se da ćemo do kraja godine otvoriti pregovaračke procese sa Sjevernom Makedonijom i Albanijom”, istakao je slovenački ambasador.
Na pitanje da li unutrašnje prilike u EU, odnosno održani izbori u Njemačkoj te zakazani za narednu godinu u Francuskoj, mogu uticati na politiku Unije prema Balkanu, Presker kaže da je proširenje trenutno visoko na agendi svih te da očekuje eventualne blage promjene, zavisno od ishoda postizbornih dogovora.