Vlada Crne Gore, na elektronskoj sjednici održanoj juče, odlučila je da nastavi program ekonomskog državljanstva, koji je iniciralo Ministarstvo ekonomskog razboja, doduše moduliran u odnosu na ranije i sa strožim pravilima. Dokument zvanično, nije objavljen na sajtu Vlade, ali je odluka o produženju programa donešena.
Vladin program ekonomskog državljanstva podrazumijeva dobijanje crnogorskog državljanstva preko investicija, kroz koji će najviše dvije hiljade investitora moći da stekne državljanstvo ulaganjem u neki od razvojnih projekata. Program je usmjeren na ubrzanje ekonomskog razvoja i privlačenje stranih investicija, koje će donijeti nova radna mjesta. Novac dobijen na ovaj način biće uplaćivan u poseban fond, a usmjeren isključivo na razvoj i izgradnju infrastrukture u manje razvijenim opštinama na sjeveru.
Program podrazumijeva da aplikanti polažu na račun države Crne Gore 450 hiljada eura ukoliko investiraju u Primorski region i Podgoricu kao i dva puta po 100.000 eura – prvih 100.000 za razvoj, a ostalih za inovacioni fond. Takođe potrebno je izdvojiti 250 hiljada eura za investicije na sjeveru i u centru, kao i dodatnih 100 hiljada eura koje su namijenjene manje razvijenim područjima i još 100.000 za inovacioni fond.
Upravo o tome je tvitovao ministar ekonomskog razvoja Jakov Milatović koji je naveo da će Fond za inovacije dobiti snažnu injekciju od programa ekonomskog državljanstva – čime će CG postati regionalni lider u izdvajanju za inovacije!
” Na ovaj način – razvijanjem turizma-snažno podržavamo razvoj inovacija-kao temelja ubrzanog ekonomskog razvoja!” napisao je Milatović.
Kao jedna od novina je i obavezna uplata upravo u taj fond za inovacije i to u iznosu od 100.000 eura.
Bitnost ekonomskog državljanstva za Crnu Goru ogleda se u činjenici da će se intenzivirati razvojni projekti i razvoj nerazvijenih područja u Crnoj Gori, pogotovo manje razvijenih opština i služiće prvenstveno za izgradnju infrastrukture i objekata koji će doprinijeti smanjenju razlika između sjevera i juga Crne Gore.
Kako Standard nezvanično saznaje u MUP-u je trenutno 100 zahtjeva za takozvane crnogorske ekonomske pasoše.
Najveće interesovanje vlada za tri oblasti i to za turizam, poljoprivredu i prerađivačku industriju, od čega za turizam ipak ima najviše zainteresovanih.
U oblasti turizma, su već postavljeni određeni kriterijumi za apliciranje, kao što su projekti za izgradnju hotela kategorije pet zvjezdica na jugu i u Podgorici, odnosno četiri zvjezdice na sjeveru i centralnoj regiji.
Jedan od kriterijuma je da ovi hoteli zapošljavaju najmanje 80 zaposlenih u primorskom regionu ili Podgorici ili najmanje 25 zaposlenih u sjevernom ili središnjem regionu. Takođe, da imaju najmanje 60 smještajnih jedinica u primorskom regionu ili Podgorici i najmanje 35 smještajnih jedinica u sjevernom ili središnjem regionu.
Tri agenta za posredovanje
Tri kompanije koje su dobile licencu za posredovanje u programu ekonomskog državljanstva i ispunile veoma rigorozne uslove su – Apex capital partners, Arton group i Henley & Partners Government Services.
Budući sticaoci državljanstva proći će detaljnu provjeru agenata za posredovanje, kao i agenata za ocjenu međunarodne podobnosti, zatim revizora koji će provjeravati da li je novac uplaćen u određene svrhe kako je to i planirano.
Posljednju provjeru radi MUP u saradnji sa Agencijom za nacionalnu bezbjednost i međunarodnim bezbjednosnim službama.
Agencije ne prihvataju klijente koji nose reputacioni rizik
Generalni direktor Arton group u Podgorici, Miloš Stojanović ispričao je ranije za Standard kakva je procedura za dobijanje crnogorskog državljanstva. Ova agencija ima ugovor sa 13 zemalja.
“Proces teče tako što su aplikanti u obavezi da uplate donaciju od 100 hiljada eura koja ide u budžet države, sa dodatnim taksama, uz ulaganje u nekretnine na sjeveru ili jugu Crne Gore. Tačnije, aplikant je u obavezi da investira najmanje 250 hiljada eura kupujući nekretninu na sjeveru Crne Gore i uplati dodatnih 100 hiljada eura i otprilike do 50 hiljada taksi državi. Ukoliko se aplikant odluči za jug Crne Gore, nekretnina koju kupuje mora biti u vrijednosti od 450 hiljada eura, a takođe donira državi dodatnih 100 hiljada uz obavezne takse. Na taj način stiče se uslov za dobijanje crnogorskog državljanstva”, pojasnio je Stojanović.
Dodaje da agencije vrše bezbjednosnu procjenu aplikanta, kao i procjenu reputacije.
“Država je pored toga unajmila i agencije koje opet dodatno procesuiraju te aplikante i kada se steknu uslovi, te aplikanti prilože potrebnu dokumentaciju, onda zahtjev bude odobren i aplikant dobija državljanstvo. Agencije ne prihvataju klijente koji nose reputacioni rizik”, kazao je.
Stojanović je kazao da je interesovanje veliko, a većina kandidata se odluči za sjever zbog iznosa investicije.
Jedna od zemalja koja već od 2014. godine uspješno sprovodi program ekonomskog državljanstva, je i Malta. Ova ostrvska država u Mediteranu je za osam godina ovog programa izdala 833 “zlatna pasoša”, a kako je po njihovim kriterijumima, svaki aplikant morao da investira 1.150.000 eura dolazi se do pozamašne sume od 957 miliona i 950 hiljada eura.
Malta je kao uslove navela da svaki aplikant mora ponaosob da uplati 650.000 u nacionalni investicioni fond, zatim 150.000 eura u Malteške dionice, i na kraju da kupi nekretninu u vrijednosti od minimum 350.000 eura. Ovaj posljednji uslov dolazio je i u verziji da aplikant umjesto kupovine nekretnine istu rentira za minimum 16.000 eura godišnje i naravno da uredno plati porez na ugovor o renti.
Iako se Malta našla u centru zbivanja u Briselu povodom ekonomskog državljanstva, njihov precizno sprovedeni program, kao i odsustvo realne “opasnosti” po šengen i EU ubrzo je umirio “zle jezike” u Briselu. Kad se na to doda činjenica da Malta ima stabilan rast BDP od 4% u zadnjih 10 godina i to da je samo od sredine 2017. do sredine 2018. godine ostvarila dobit od ekonomskog državljanstva u visino od 1.38% njenog BDP, ostaje zaključak da je Malta sprovela, i da i dalje uspješno sprovodi program ekonomskog državljanstva.
Putem Malte išao je i Kipar, koji je za deset godine od 2008. do 2018.godine izdao 1.685 “zlatnih pasoša”.
Da je ideja ekonomskog državljanstva primamljiva svim “malim” državama potvrđuje i Luuk van der Baaren istraživač sa Evropskog univerziteta u Firenci.
On je rekao da mnoge zemlje generišu značajan priliv investicija kroz ovaj program.
No, da se vratimo Crnoj Gori. U toku prošle godine tj 2021. preko programa ekonomskog državljanstva Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP) je donijelo 108 rješenja o prijemu u crnogorsko državljanstvo, i to 36 za aplikante, a 72 za članove njihovih porodica.
Lica koja su stekla ekonomsko državljanstvo Crne Gore su prema podacima MUP-a državljani: Egipta, Ruska Federacije, Bjelorusije, Turkmenistana, Saudijske Arabije, Kine, Pakistana, Libana, Irana, Kazahstana i Hong Konga.
No, da se ne radi samo o državljanima zemalja sa Dalekog ili Bliskog istoka, govori i činjenica da je i 50 državljana Sjedinjenih Američkih Država takođe zatražilo državljanstvo kroz ovaj program.
Ipak, na sinoć održanoj sjednici Vlade protiv produženja ovog programa glasala su dva ministra. Nezvanično, radi se o Sergeju Sekuloviću i Đorđu Raduloviću.
Bilo kako bilo sve “male” zemlje su vidjele samo benefite od ovakvih programa i ako se program sprovodi precizno i ispunjavajući sve zadate uslove, nema razloga da se istim zabrani da pametno iskoriste novac dobijen kroz program ekonomskog državljanstva.