Svjesno krše međunarodni ugovor i ugrožavaju crnogorske interese

Vlada Crne Gore na regionalnim sastancima iznosi stav da neće podržati Igora Lukšića za mjesto generalnog sekretara Savjeta za regionalnu saradnju, iako je međunarodnim ugovorom predviđeno da nakon Majlinde Bregu on krajem ove godine stupi na dužnost. Do koje mjere je aktuelna vlast spremna na revanšizam, dokazuje i apsurdna situacija da nova vlast odbija da podrži Lukšića, koji je međunarodnim ugovorom već izabran, već lobira za novi mandat aktuelne generalne sekretarke iz Albanije – priča za Pobjedu dobro obaviješteni diplomatski izvor.

Na 10. godišnjem sastanku Samita šefova država i vlada Procesa saradnje u Jugoistočnoj Evropi, koji je održan 23. aprila 2018. na Brdu kod Kranja, donesena je odluka o imenovanju Majlinde Bregu za generalnu sekretarku Savjeta na mandat od 2019. do 2021, a Igora Lukšića za generalnog sekretara RCC-a s mandatom od 2022. do 2024. godine. Odluke su potvrđene Deklaracijom koja predstavlja međunarodni ugovor čije se odluke moraju poštovati.

Kako objašnjava Pobjedi diplomatski izvor, bivša albanska ministarka evropskih integracija Majlinda Bregu imala je političke ambicije u rodnoj Albaniji koje se nijesu ostvarile, pa je počela da lobira najprije kod svoje a potom i Vlade Crne Gore da joj se još tri godine produži mandat. Lobiranje joj ide toliko dobro da je podršku dobila i od potpredsjednika Vlade Dritana Abazovića. Ovakav skandal, nezabilježen u diplomatskoj praksi, izazvao je, blago rečeno, zatečenost turskog predsjedavanja Procesom saradnje u Jugoistočnoj Evropi, a svoje iznenađenje i neslaganje takvim stavom izrazio je i evropski zvaničnik.

Evropska unija, koja obezbjeđuje ključnu finansijsku podršku radu Savjeta za regionalnu saradnju vidi ovo tijelo kao najvažniji mehanizam koordinacije regionalne saradnje čije funkcionisanje ne može da zavisi od trenutne političke klime u nekoj zemlji. Ovakvo djelovanje bez presedana u diplomatskoj praksi je negativno ocijenjeno i od strane njemačkih zvaničnika, pa je jasno da ovakvi nepromišljeni potezi crnogorske Vlade samo dodatno štete ugledu Crne Gore u EU.

Takođe, ova ugledna pozicija generalnog sekretara donijela bi Crnoj Gori velike benefite posebno imajući u vidu fazu našeg pristupanja EU. Po svemu sudeći, nova crnogorska vlast će prije lobirati za tuđe, nego za sopstvene interese samo da se obračuna sa prethodnom vlašću. Naš izbor objašnjava da bi ovaj skandal ipak mogao preskupo da ih košta, jer je i sasvim više nego jasno da se samo deklarativno zalažu za principe koje su slavodobitno objavili nakon avgustovskih izbora. Iz crnogorskog Ministarstva vanjskih poslova nijesu htjeli da komentarišu ovo pitanje jer će se o njemu izjasniti na sjednici ove regionalne inicijative u maju. Ukoliko Crna Gora dovede u pitanje sprovođenje ovog međunarodnog ugovora, sve što je do sada učinjeno na regionalnom planu pada u vodu kao i kredibiltet ove organizacije.

Naime, Crna Gora je već pokazala gest dobre volje kada je, prije tri godine, pristala da se sa Albanijom dogovore dva uzastopna mandata od tri godine i na taj način uz podršku drugih učesnika Procesa saradnje definise šestogodišnje rukovođenje RCC. Generalni sekretar se bira na tri godine uz mogućnost dodatne tri, što je bio osnov da se postigne kompromis koji je Samit potvrdio.

Savjet za regionalnu saradnju nastao je odlukom država članica Procesa saradnje u Jugoistočnoj Evropi i Evropske unije o transformaciji Pakta stabilnosti za Jugoistočnu Evropu u mehanizam regionalnog vlasništva. Glavni cilj transformacije je preuzimanje regionalnog vlasništva nad regionalnom saradnjom i odgovornosti za budući napredak Jugoistočne Evrope.

Nezabilježeno u diplomatiji

Goran Svilanović kao nekadašnji ministar iz DOS-a je oba mandata na mjestu generalnog sekretara RCC-a obavio u periodu Vučićevih vlada, a i Bregu je tokom mandata bila opozicija vladi Albanije. Nije zabilježeno da je neko iz tadašnjih vlada Srbije i Albanije lobirao protiv njih, što je još jedan dokaz koliko je aktuelna crnogorska Vlada na pogrešnom putu.