Državna revizorska institucija (DRI), jedna od rijetkih institucija koja u kontinuitetu ima pozitivne ocjene u izvještajima Evropske komisije (EK), uskoro će svoj rad učiniti još dostupnijim javnosti kroz više najavljenih unapređenja svog rada.
Kako za Dnevne najavljuje dr Branislav Radulović, senator DRI i član radne grupe za Poglavlje 32 – Finansijska kontrola, u pitanju su izmjene koje će proširiti obuhvat subjekata revizije, ali i praćenje realizacija preporuka koje daju u svojim izvještajima.
„DRI je u fazi inoviranja metodološkog uputstva za izradu, praćenje i kontrolu realizacije naših preporuka, kao i izrade posebne aplikacije za vođenje Registra preporuka“, precizirao je on te dodao da će – na osnovu zaključka Senata DRI – svi revizorski izvještaji ubuduće biti dostavljani Skupštini.
U novom Izvještaju EK se navodi kako je ova institucija „znatno unaprijedila svoje kapacitete i procedure“, a naš sagovornik kaže da će nastaviti rad kako bi DRI i dalje bila prepoznata kao „profesionalna, nezavisna i kredibilna“ institucija.
Radulović navodi i da se poboljšanja odnose na njihov dokument Smjernice za predlaganje i izbor finansijskih revizija i revizija pravilnosti za Godišnji plan revizija DRI.
„Na ovaj način biće povećan i obim subjekata revizije, ali i obim budžetskih sredstava koja će biti kontrolisana, uz pojačanu kontrolu subjekata i radnji koji se identifikuju kao rizični ili prema kojima javnost ima posebno izražen interes“, zaključuje on.
U nedavnom Izvještaju EK daje se pozitivna ocjena za DRI i posebno naglašava značaj unapređenja metodologije sa međunarodnim standardima vrhovnih revizijskih institucija (ISSAI). Kao član tima DRI zadužen za Poglavlje 32 – Finansijska kontrola, kako komentarišete ovakve ocjene EK?
Radulović: DRI je već godinama državna institucija sa vjerovatno najboljim ocjenama u izvještajima EK. Ovog puta ona je i dodatno ojačana konstatacijom da smo „znatno unaprijedili svoje kapacitete i procedure za sprovođenje različitih vrsta revizija u skladu sa međunarodnim standardima“. To nas dodatno obavezuje da dalje unaprijedimo metodologiju i procedure koje se spovode u procesu eksterne javne revizije, sa ciljem izgradnje DRI kao profesionalne, nezavisne i kredibilne institucije.
Dodatno, u Izvještaju EK se navodi i da je DRI „uspostavila osnovu za efikasnije praćenje revizorskih preporuka, kao i otvoreniju i transparentniju komunikaciju sa parlamentom i opštom javnošću, što svakako i dalje treba unapređivati.
Koja su to metodološka unapređenja koje je uradila DRI i šta je još u planu kada je ovaj segment rada u pitanju?
Radulović: U prvom redu to su usvojene smjernice za predlaganje i izbor finansijskih revizija i revizija pravilnosti za Godišnji plan revizija DRI. Upravo se to i konstatuje u Izvještaju EK, jer je njihovom primjenom uspostavljen unaprijeđeni sistem izbora subjekata revizije, čime se, kako navode, „osigurava da se planiranje zasniva na procjeni rizika i jasno definisanim kriterijumima“.
Na ovaj način biće povećan i obim subjekata revizije, ali i obim budžetskih sredstava koja će biti kontrolisana, uz pojačanu kontrolu onih subjekata i radnji koji se identifikuju kao rizični ili prema kojima javnost ima posebno izražen interes.
Jedna od sugestija EK je povećavanje nivoa ispunjavanja preporuka iz izvještaja DRI. Naime, iako Skupština usvaja preporuke DRI iz izvršenih revizija, ona ne kontroliše njihovo sprovođenje. Na koji način može doći do unapređenja realizacije preporuka DRI?
Radulović: DRI je odgovorna za izdavanje, kvalitet i praćenje realizacije izdatih preporuka, a subjekti revizije za njihovo izvršenje. Uloga parlamenta je jako važna, jer kroz njegovu kontrolnu funkciju, javna saslušanja i druge oblike kontrole vrši se, da tako kažem, „dodatni pritisak“ na subjekte revizije da blagovremeno i u potpunosti realizuju izdate preporuke DRI.
Da bismo dodatno unaprijedili ovaj proces, DRI je u fazi inoviranja metodološkog uputstva za izradu, praćenje i kontrolu realizacije naših preporuka, kao i izrade posebne aplikacije – odnosno softvera – za vođenje Registra preporuka. Ova unapređenja omogućiće praćenje realizacije preporuka u realnom vremenu, te podrobnije izvještavanje Skupštine i ukupne javnosti, što će za rezultat imati povećanje odgovornosti subjekata revizije za njihovu realizaciju.
Dodatno, u cilju unapređenja saradnje sa Skupštinom, Senat DRI usvojio je zaključak da se svi revizorski izvještaji – bez obzira na izdato mišljenje – dostavljaju Skupštini, odnosno nadležnim odborima na razmatranje.
U prethodnom periodu dostavljali smo samo izvještaje koji sadrže negativna i uslovna mišljenja, a sada će ih – prema preporuci EK – nadležni odbori dobijati odmah nakon što ih DRI usvoji, što bi trebalo da poveća broj kontrolnih i konsultativnih saslušanja subjekata revizije.
Kad su u pitanju planovi, u Izvještaju EK se konstatuje da je DRI usvojila Srednjoročni plan revizija uspjeha do 2024. godine, fokusiran na ciljeve održivog razvoja. Na šta se to konkretno odnosi, te koje će revizije biti uskoro okončane ili će biti u 2022. godini?
Radulović: Reviziju uspjeha, u međunarodnim okvirima, karakteriše izuzetno brz razvoj, jer ona omogućava kontrolu sprovođenja programa, projekta i aktivnosti subjekata revizije iz perspektive ekonomičnosti, efikasnosti i efektivnosti njihovog rada.
DRI, sa posebnim težištem na održivom razvoju, već je sproveo revizije u oblastima zaštite šuma, vazduha, te međunarodnu paralelnu reviziju zaštite mora sa pet vrhovnih revizorskih istitucija država jadranskog basena.
U toku je revizija koja se odnosi na provjeru efikasnosti sistema otpadnih voda, te kontrolna revizija zaštite šuma od požara, koja ima dodatnu aktuelnost u svijetlu odluke o ograničavanju sječe šuma usvojene na samitu o klimatskim promjenama u Glazgovu.
U 2022. godini posebna pažnja u okviru revizije uspjeha biće usmjerena na ocjenu efikasnosti ostvarenja 17 milenijumskih ciljeva iz Deklaracije Ujedinjenih nacija o ciljevima održivog razvoja – Agenda 2030. Ovog puta težište će biti na Cilju 5 – Rodna ravnopravnost, pa se u sklopu toga već rade pripreme za reviziju uspjeha koja će cijeniti efikasnost uspostave rodno odgovornog budžetiranja.
Da li DRI i u narednom periodu može sačuvati svoju nezavinost u radu – prije svega od političkog uticaja ove ili neke buduće vlasti, s obzirom da će oni biti subjekti revizije u narednom revizorskom ciklusu?
Radulović: Najbolji odgovor na to pitanje nalazi se u Izvještaju EK, koji precizno sadrži formulaciju da je „funkcionalna, operativna i finansijska nezavisnost DRI zaštićena Ustavom i uspostavljenim pravnim okvirom u skladu sa standardima međunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija (INTOSAI).
Svaki pokušaj derogiranja nezavisnosti DRI bio bi u direktnoj konfrontaciji sa EK i stoga cijenim da do takvog „pritiska“ neće doći, jer bi njegov „nosilac“ bio jasno identifikovan i sankcionisan od strane EU i INTOSAI-ja.
Da takvih tendencija nema, najbolje potvrđuje činjenica da je budžet DRI za 2022. godinu jednoglasno usvojen na sjednici Odbora za ekonomiju, finansije i budžet, dakle glasovima svih političkih subjekata.