U decembru 2015. godine Crna Gora je odlučila da se pridruži NATO-u i time je kategorički odbacila dvije godine ruskih napora da obezbijedi crnogorsku luku za uplovljavanje i popravku ruskih vojnih brodova. Rusija je zatim započela novu strategiju: podsticala je političke i etničke podjele kako bi destabilizovala Crnu Goru i spriječila njene dalje zapadne integracije, navodi se u analizi pod nazivom „Visiti o koncu: ruska strategija za destabilizaciju Crne Gore“, koju je objavio Institut za istraživanje spoljnih politika, a u koju je Pobjeda imala uvid.
U studiji koju potpisuju Vesko Garčević, Reuf Bajrović, bivši ministar energetike BiH, i Ričard Kramar, istraživač na Institutu, navodi se da bi prema najboljem scenariju Kremlja proruska vlada došla na vlast i preokrenula crnogorski evroatlantski tok. U tu svrhu Rusija je, dodaju, koordinirala sa lokalnom opozicijom i srpskim etnonacionalistima u neuspješnom pokušaju da sruši demokratski izabranu Vladu Crne Gore u oktobru 2016. godine.
“ Stoga, kako bi se spriječilo preokretanje zapadnog puta Crne Gore, Sjedinjene Države i njeni saveznici NATO-a odmah moraju raditi na produbljivanju njihovog angažmana sa Crnom Gorom. Bez preduzimanja mjera za jačanje vojne saradnje, olakšavanja demokratskih reformi, ubrzavanja procesa pridruživanja Evropskoj uniji i obnove finansijske podrške za programe u vladavini prava, Zapad nije spreman da se suprotstavi destabilizacijskim naporima Rusije” – navodise u objavljenom dokumentu.
U analizi se, između ostalog, ističe da bi NATO trebalo da ojača svoju političku i vojnu saradnju sa Crnom Gorom povećanjem odnose sa različitim srpskim i drugim regionalnim vladama poslije 1989. godine. Spremnost Rusije da koristi tajne operacije u Crnoj Gori naglašava ozbiljnost prijetnje, pokazujući koliko je Moskva spremna da obezbjeđuje svoje regionalne interese – navodi se u analizi.
Dok traži nove načine da utiče na crnogorsku politiku, navode autori, Rusija će pokušati da kultiviše nove, manje kompromitovane, političke aktere među nekoliko nedavno formiranih proruskih političkih stranaka.
“Takođe će nastaviti da sarađuje sa Srpskom pravoslavnom crkvom u Crnoj Gori, dok će DF, zajedno sa ekstremističkim proruskim grupama i Srpskom pravoslavnom crkvom nastaviti da podržava ruske interese u Crnoj Gori. Ako bi proruska vlada došla na vlast u Crnoj Gori, ne samo da bi obrnula evroatlantske integracije zemlje, već bi dalje ugrozila interese NATO-a i EU na Balkanu i Mediteranu. Pokušaj državnog udara u Crnoj Gori u oktobru 2016. godine pokazuje posljedice nedovoljne podrške za prozapadne vlade na Zapadnom Balkanu – navodi se u analizi. destabilizujuća sila Kada Kremlj osjeti da se njegov uticaj u regionu smanjuje, nasuprot zapadnom, onda Rusija postaje destabilizirajuća sila, što je bilo posebno izraženo u Crnoj Gori”, pišu autori.
“Važna ruska ulazna tačka leži u njenoj eksploataciji ultranacionalističkih osjećanja koja su sadržana u panslavizmu. Pozivajući se na široka slovenska nasljeđa, zajedničku hrišćansku pravoslavnu vjeru i istorijski patrijarhalnu ulogu Rusije u regionu, Kremlj radi na stvaranju jakih osjećaja kod etničkih Srba” – konstatuje se u dokumentu.
Podsjećaju i da je primarna srpska etnonacionalistička politička snaga u Crnoj Gori Demokratski front (DF), koalicija sastavljena od nekoliko srpskih nacionalističkih stranaka poznatih po njihovoj proruskoj pripadnosti. Navode i da s obzirom na sredstva ruske političke moći i geopolitičke uloge, kontinuirani zapadni put Crne Gore i dalje može biti ugrožen. Ovdje Zapad ima važnu ulogu, dodaju autori. Njegov tekući politički, vojni i ekonomski angažman sa Crnom Gorom pomaže u zadržavanju zemlje na zapadnoj putanji.
“Sadašnja strategija EU za proširenje predviđa mogućnost da Crna Gora pristupi EU do 2025. Perspektiva članstva u EU zahtijeva održive napore i reforme, zahtijeva političku volju i u Briselu i Podgorici. Potrebna je obnovljena finansijska i tehnička pomoć civilnom društvu u zemlji. Crna Gora je pokazala napredak u ispunjavanju svojih zahtjeva za pristupanje EU, što je potvrđeno na sastanku predsjednika EU Donalda Tuska u junu 2018. godine i predsjednika Đukanovića u Briselu”, – zaključuje se u dokumentu Instituta.
Lična karta Instituta
Institut za istraživanje spoljnih politika (Foreign Polisy Research Institute) je američka organizacija sa sjedištem u Filadelfiji (Pensilvanija). Posvećen je stipendiranju koje ima za cilj razvoj politika koje unapređuju američke nacionalne interese.
Institut sprovodi istraživanja o geopolitici, međunarodnim odnosima i međunarodnoj sigurnosti u različitim regionima svijeta, kao i o etničkom sukobu, američkoj nacionalnoj sigurnosti, terorizmu i slično. Objavljuje časopis ,,Orbis“, kao i niz monografija i knjiga.
izvor: Pobjeda