Agencija za zaštitu životne sredine oglasila se povodom radnji i aktivnosti u zaštićenom prirodnom dobru „Đalovića klisura“ opština Bijelo Polje. Agencija je, kako su kazali, za potrebe utvrđivanja činjeničnog stanja angažovala relevantne stručnjake, ističući da je stručni tim terenskim obilaskom lokacije 15. septembra 2022. godine utvrdio da se otvaranjem vještačkog ulaza u pećinu uticalo na ekosistem pećine, prvenstveno na slijepe miševe.
Iz Agencije za zaštitu životne sredine saopštili su da je, na osnovu obavještenja upućenih od strane zainteresovane javnosti, da je usled rada na realizaciji projekta „Turistička valorizacija pećine nad Vražijim firovima (Đalovića peća) sa uređenjem dijela pećine“, konkretno aktivnostima otvaranja vještačkog ulaza u gornji i suvi dio pećine, direktno, kako su naveli, uticalo na mikroklimu pećine, degradaciju sedimenata razvoja mikroflore na stijenama i poremećaja samog ekosistema pećine.
“Odmah po dobijanju nevedene informacije, Agencija za zaštitu životne sredine obavijestila je nadležni organ, u ovom slučaju Upravu za inspekcijske poslove Crne Gore – odsjek za ekološku inspekciju, u cilju postupanja shodno svojim nadležnostima i ovlašćenjima u konkretnom predmetu. U cilju sagledavanja i prikupljanja svih raspoloživih podataka u postupku utvrđivanja činjeničnog stanja, Agencija za zaštitu životne sredine je na inicijativu ekološke inspekcije održala sastanak sa svim relevantnim subjektima, u konkretnom slučaju izvođačem radova, nosiocem projekta, revidentnom projektnog zadatka i nadzorim organom u projektu „Turistička valorizacija pećine nad Vražijim firovima (Đalovića peća) sa uređenjem dijela pećine“”, naveli su u saopštenju.
Kao zaključak sastanka konstatovano je, kako su naveli, da će Agencija formirati stručni tim koji će terenskim radom i neposrednim pregledom lokacije utvrditi zatečeno stanje a sve u cilju utvrđivanja činjeničnog stanja i vođenja daljeg postupka.
“Agencija je za potrebe utvrđivanja činjeničnog stanja angažovala relevantne stručnjake iz oblasti biospeleologije, speleologije i hidrogeologije, sa zadatkom obilaska predmetne lokacije i utvrđivanjem zatečenog stanja. Stručni tim je terenskim obilaskom lokacije 15.09.2022. godine utvrdio da se otvaranjem vještačkog ulaza u pećinu uticalo na ekosistem pećine, prvenstveno na slijepe miševe koji su u periodu radova na ulaz četiri odsto ukupno do sada poznate populacije u Crnoj Gori, uz napomenu da su slijepi miševi globalno ugrožena vrsta životinje koje uživaju međunarodnu zaštitu”, pojasnili su u saopštenju.
Iz Agencije za zaštitu životne sredine su kazali da, pored evidentne štete u životnoj sredini pričinjene zaštićenim vrstama životinja, “detektovano je i oštećenje stalagmita i ostalog pećinskog nakita”.
“Uzrok oštećenja pećinskog nakita se može ogledati kao posljedica otvaranja ulaza (fizička oštećenja prilikom građevinskih radova na samom ulazu) kao i kroz nekontrolisan ulazak trećih lica. Stručni tim konstatuje i da nedostatak nultog stanja, koja je trebala biti obaveza investitora prije početka radova u znatnoj mjeri otežavaja mogućnost da se kvantifikuje pričinjena šteta i oštećenje lokacije, kao i štetu pričinjenu zaštićenim životinjskim vrstama”, naglasili su.
Cijeneći navedeno, Agencija za zaštitu životne sredine je, dodaju, pokrenula postupak za utvrđivanje štete i neposredne opasnosti od nastanka štete u životnoj sredini, čiji je cilj utvrđivanja značaja štete pričinjene prirodnim staništima i zaštićenim vrstama, a koje za cilj imaju da se sačini predlog mjera remedijacije.
“Imajući u vidu da se u Agenciji za zaštitu životne sredine vodi upravni postupak na osnovu Zakona o šteti u životnoj sredini, kao i da je na osnovu terenskog rada u postupku utvrđivanja zatečenog stanja i navedenog izvještaja stručnog tima konstatovana šteta pričinjena zaštićenim vrstama životinja (populaciji slijepih miševa), kao i mogućnost da je operater prouzrokovao štetu na zaštićenim vrstama i prirodnim staništima obavljanjem radnji i aktivnosti probijanja vještačkog ulaza u gornji dio pećine bez pribavljenih dozvola i saglasnosti nadležnog organa, te time prekršio profesionalne standard I interna pravila poslovanja, Agencija je poslala inicijativu nadležnoj inspekciji u dijelu obustave daljih radova investitoru na projektu “Turistička valorizacija pećine nad Vražjim firovima (Đalovića pećina) sa uređenjem djela pećine” a koji se tiču radnji i aktivnosti unutar same pećine do okončanja upravnog postupka pokrenutog kod ovog organa”, zaključuju u saopštenju.