Europoslanici osuđuju Mađarsku zbog potkopavanja evropskih vrijednosti

Evropski parlament osudio je danas „namjerne i sistematske napore mađarske vlade“ da potkopa evropske vrijednosti i zatražio od Brisela rezultate u procesu po članu 7 Ugovora EU koji se vodi protiv te zemlje.

Nedostatak odlučne akcije EU doprinio je nastanku „hibridnog režima izborne autokratije“ odnosno ustavnog sistema u kome se održavaju izbori ali nema poštovanja demokratskih normi i standarda, naveli su europoslanici u izvještaju o stanju demokratije u Mađarskoj.

Za izvještaj je glasalo 433 europoslanika, 123 je bilo protiv a 28 uzdržano.

U dokumentu se navodi da se u Mađarskoj stanje vrijednosti, uključujući demokratije i osnovnih prava, od 2018. dodatno pogoršalo kroz „namjerne i sistematske napore mađarske vlade“ i neaktivnošću EU.

Parlament je naveo da žali zbog nesposobnosti Savjeta da ostvari značajan napredak u borbi protiv nazadovanja demokratije u Mađarskoj.

Europoslanici su ukazali i da član 7 ne zahtjeva jednoglasnost članica da bi se identifikovao jasan rizik od ozbiljnog kršenja vrijednosti EU, niti da bi se dale konkretne preporuke i rokovi.

Naveli su i da bi dalje odlaganje djelovanja po članu 7 radi zaštite vrijednosti EU u Mađarskoj predstavljalo kršenje principa vladavine prava od strane samog Savjeta.

Europoslanici traže od Evropske komisije da u punoj mjeri iskoristi sva oruđa na raspolaganju, posebno uslovljavanje davanja iz budžeta.

U trenutku kada su vrijednosti EU posebno ugrožene zbog rata Rusije u Ukrajini i njenog djelovanja protiv EU, europoslanici pozivaju Komisiju da se uzdrži od odobravanja plana Mađarske za sredstva iz fonda za oporavak dok ta zemlja ne ispoštuje relevantne preporuke iz Evropskog semestra i ne sprovede relevantne presude Suda pravde EU i Evropskog suda za ljudska prava.

Takođe europoslanici traže da Komisija isključi Mađarsku iz finansiranja onih kohezionih programa koji doprinose zloupotrebi fondova EU ili kršenju vladavine prava, kao i da strože primjenjuje svoje uredbe kako bi se bavila zloupotrebom fondova iz političkih motiva.

Četiri godine nakon pokretanja procesa po članu 7, europoslanici su i dalje zabrinuti zbog više političkih oblasti koje se odnose na demokratiju i osnovna prava u Mađarskoj.

Konkretno, bojazni se tiču funkcionisanja ustavnog i izbornog sistema, korupcije i sukoba interesa, slobode izražavanja, uključujući medijski pluralizam.

Problematična su i pitanja akademskih sloboda, vjerskih sloboda, slobode izražavanja, prava na jednak tretman, uključujući LGBTIQ prava, prava manjina, kao i migranata, tražilaca azila i izbjeglica.

„Zaključak izvještaja je jasan i neopoziv: Mađarska nije demokratija… Ovo treba da bude zvono za uzbunu za Savjet i Komisiju“, rekla je izvjestilac po ovom pitanju Gvendolin Delbos-Korfild.