Dok javnost pokušava da “pročita” plan Zapada za Kosovo, pojavio se novi non-pejper u kojem se pominju posljedice po Beograd i Prištinu ako se predloženo ne prihvati. Američki zvaničnici smatraju da je ovo istorijska prilika koju obje strane treba da iskoriste. Sagovornici N1 kažu da su pritisci Zapada na Beograd i Prištinu koji se tiču uskraćivanja podrške – realni.
Sve je između Beograda i Prištine bez naslova, datuma, potpisa i obaveza, a opet je zapisano na nekom papiru. Albenijan post objavio da u najnovijem non-pejper dokumentu Zapada piše da ako Kosovo i Srbija ne budu konstruktivni partneri i ne potpišu sporazum slijedi preokret odnosa sa EU i slijede posljedice.
„Kosovo ne može da pretenduje da nastavi da uživa apsolutnu zaštitu od zapadnog svijeta, koja je od vitalnog značaja za njegovo postojanje, i da istovremeno oklijeva da prigrli zapadne napore za trajni mir“, navodi se u non-epjperu, prenosi ovaj list.
A za Srbiju se kaže da „ne može da teži da nastavi da uživa u finansijskim, ekonomskim i političkim prednostima postojećih sporazuma i da istovremeno podriva napore Zapada za trajni mir“.
Znači li to da su pritisci o kojima je govorio predsjednik Srbije Aleksandar Vučić: prekid euroingracija, povlačenje investicija, ukidanje bezviznog režima i aranžmana sa MMF-om, opipljivi i realni?
„Uglavnom jeste, nije to neko spinovanje, realne prijetnje postoje, ali je isto tako realno da su i Amerikanci rekli Kurtiju da će ZSO biti, sa ili bez njega“, kaže Zoran Panović, novinar i programski direktor Demostata.
Amerikanci uključeni u rješavanje kosovskog pitanja Derek Šole i Gabrijel Eskobar ocijenili su u autorskom tekstu za portal KoSSev da ZSO jeste jedan od najvažnijih zadataka.
„Vrijeme je za osnivanje Zajednice opština sa većinskim srpskim stanovništvom, a predlog EU o normalizaciji odnosa je istorijska prilika koju obje strane treba da iskoriste.
Predsjednik Bajden i kancelar Šolc su u februaru 2022. godine potvrdili spremnost i opredijeljenost da se posao integracije Zapadnog Balkana privede kraju, kako bi se konačno ostvarila Evropa koja je cjelovita, slobodna i u miru“, naveli su u tekstu.
A uz štap ide i šargarepa. Ako Beograd prihvati plan koji je velika petorka prenijela Vučiću, Srbija bi mogla da uđe u EU 2030, navode diplomatski izvori Demostata.
„To je daleka budućnost i mislim da to nije ništa realno i opipljivo u ovom trenutku, taj datum je licitacija bez neke velike potrebe, mislim da bi Srbiju jedino ohrabrila neka vrsta ‘vajld karda’ da nas prime preko reda, kao kada neku košarkašku reprezentaciju primite na Mundobasket, tako preko reda, ali to očigledno nije tako“, smatra Panović.
Zaoštrava se diplomatski jezik – Zapad, kako kažu i pišu, više nema namjeru da bude posmatrač u „taktici odlaganja“ i „taktici blokiranja“ koje koriste Srbija i Kosovo. Kakav će biti njihov odgovor?