Srbija će morati da poštuje demokratska načela, sprovodi fer i slobodne izbore, uspostavi pravu vladavinu prava i sve to dokaže, ukoliko želi da dobije sredstva Evropske unije iz novog Plana rasta za Zapadni Balkan.
Ovo je, piše Nova S, najnovija poruka zemalja članica Evropske unije, a riječ je o šest milijardi eura.
Evropska komisija u novembru prošle godine usvojila je i predstavila Plan rasta za Zapadni Balkan koji je težak šest milijardi.
Dvije milijarde biće raspoređeno na šest zemalja kroz bespovratna sredstva, dok će preostale četiri biti davane kroz povoljne kredite Evropske unije.
Srbija kao jedna od šest zemalja Zapadnog Balkana i zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji polaže pravo na ova sredstva.
Ali…
Prethodno mora da ispuni neke uslove.
Prije nekoliko dana, članice Evropske unije postavile su jasne zahtjeve koje zemlje Zapadnog Balkana, uključujući i Srbiju, moraju da ispune. U suprotnom, novac koji je namijenjen toj državi otići će nekom drugom.
Preduslov za dobijanje sredstava je da zemlje Zapadnog Balkana „poštuju demokratske mehanizme, uključujući višestranački parlamentarni sistem i slobodne i poštene izbore, vladavinu prava, uključujući nezavisno i funkcionalno pravosuđe, kao i osnovna prava, uključujući slobodu izražavanja, slobodu medija i garanciju poštovanja svih obaveza u vezi sa ljudskim pravima, uključujući prava pripadnika manjina“, navodi se.
Evropska komisija, zajedno sa Evropskom službom za spoljne poslove (EEAS) gdje je to potrebno, prati ispunjavanje navedenih preduslova prije nego što se sredstva pošalju korisnicima i tokom perioda podrške, uzimajući u obzir okvir politike proširenja. Komisija obavještava Savjet EU o ispunjenosti preduslova prije slanja sredstava, piše u svježe objavljenom tekstu, prenosi Nova.
Kada Komisija utvrdi da neki preduslov nije ispunjen ili da se više ne ispunjava, podnosi Savjetu predlog izvršne odluke kojom se obustavljaju plaćanja.
Interesantno je da se svi navedeni uslovi na neki način podudaraju sa glavnim zamjerkama Rezolucije Evropskog parlamenta u vezi sa izborima u Srbiji, kojom se traži sprovođenje međunarodne istrage. Jedan dio europoslanika tražio je i da se preispita pristup Srbije evropskim pretpristupnim fondovima, upravo zbog stanja demokratije u državi.
Sve ovo usvojeno je, za sada, na nivou država članica EU, ali urednik European Western Balkans Nemanja Todorović Štiplija kaže za Novu da su oni polazna osnova za dalje pregovore.
-Znajući stav Evropskog parlamenta o korišćenju fondova EU, a takođe i stavove parlamenta prema Zapadnom Balkanu, vjerujem da će ovakav predlog u konačnici biti i usaglašen od strane institucija EU. Ti mehanizmi uslovljavanja rijetko kad su apsolutni i uvijek postoji prostor za političke pregovore, ali ovo jeste značajan korak naprijed u namjeri Evropske unije da promoviše demokratske standarde na Zapadnom Balkanu” kaže Štiplija.