Svi koji ocjenjuju sezonu su hendikepirani, jer nemaju podataka koliko je gostiju u privatnom smještaju. Imaćemo ih tek u januaru ili februaru iduće godine, a bez krvne slike ne možete govoriti o zdravlju čovjeka, komentariše za Radio Jadran ovosezonske turističke tokove prof. dr Rade Ratković, dekan Fakulteta za biznis i turizam iz Budve.
-Za kolektivni smještaj imamo podatke, ali opet sa zakašnjenjem. Stalno se sporimo oko podataka, a tačne podatke nema niko. To je jedan problem sa kojim se suoačavo i ove sezone, koja je počela u znaku lošeg vremena. Maj i dobar dio juna su bili kišni. Glavna sezona je ozbiljno kasnila, dobili smo velike gužve tek poslije 25. jula. Ove godine se više “oteglo” nego ranijih. Sada kada je velika gužva do izražaja dolazi nedostatak naše infrastrukture. Recimo ka Jazu ne možete pješke da se krećete, a kamoli kolima. Prilična neorganizovanost. Moramo to imati u vidu, izvući pouke, da bismo počeli da rješavamo problem, a ne da bismo nekoga kritikovali – ističe profesor Ratković.
Turistički ekspert apeluje i da se ugledamo na komšije Hrvate i da napravimo integralni informacioni sistem, kao što je E-visitor:
– Oni imaju vrlo ažurne podatke, do 5. u mjesecu objave sve što je bilo do kraja prethodnog mjeseca. Vrlo precizno, evidentirano na bazi podataka iz informacionog sistema. Svi analitičari imaju uvid prema svom statusu, a novinarima je sve dostupno. Mi možemo na Monstatu dobiti samo kolektivni smještaj sa zakašnjenjem od 2 mjeseca – podsjeća prof. Ratković.
Nije dobra ni politika cijena koje su visoke, potpomognute time što ne sarađujemo kao preduzetnički sektor na formiranu cijena usluga, dodaje on:
-Svi to individulano rade, povedeni propagandom da imamo elitnu sezonu, da smo najbolji i tu se dižu cijene. Drugi negativan faktor koji utiče na povećanje cijena je kratka sezona. Još uvijek se nismo probili na organizovano tržište. Ljudi su u grču, da nema gostiju, pa onda navale u julu s cijenama. Iz tog začaranog kruga moramo da izađemo putem organizovanog destinacijskog menadžmenta, da se integrišemo u prodajnom smislu, odnosno da se umrežimo da organizovano nastupamo prema tržištu i da nam sezone počinju kao u Hrvatskoj od Uskrsa i da traju u punom zamahu do novembra. Onda nećemo biti u grču.
Na pitanje mogu li, ipak, sa manjom posjetom finansijski efekti biti bolji, prof Ratković tvrdi da ćemo to znati tek u septembru iduće godine. Za sada imamo samo parcijalne finansijske efekte.
-Sada ćemo imati priliku da komentarišemo finansijske efekte za 2018.godinu, jer našoj Centralnoj banci treba vremena za podatke svih kompanija. A tu imamo sve rezultate kao na dlanu i mogu da se sabiraju po metodologiji iz knjige “Finansijska analiza” – poručuje prof.dr Ratković.