Španski umjetnik, Frensis Portela (Francis Portela) i legenda regionalnog stvaralaštva, Slovenac, Zoran Smiljanić novi su potvrđeni specijalni gosti ovogodišnjeg sedamnaestog izdanja Hercegnovskog Strip Festivala (HSF) koji je na programu od 1. do 6. septembra.
Hercegnovski strip festival se etablirao kao elitna kulturna manifestacija i popularna destinacija za zvijezde stripa širom Evrope. Posljednjih godina je to posebno tačno za najveće stvaraoce iz Španije i Slovenije čemu je nemalo doprinijela saradnja sa ambasadama ove dvije zemlje. Tako su naš festival već posjetili Fernando Dagnino, Toni Fejzula, Roger Ibanez, RM Guera, Iztok Sitar, Javier Fernandez, Raul Allen, Izar Lunaček… a prošle smo godine u muzičkom dijelu programa imali prilike čuti izvanredni jazz-swing bend Počeni Škafi. HSF u istom maniru nastavlja i u 2023. godini te sa velikim zadovoljstvom najavljuje nove specijalne goste iz ove dvije zemlje.
Francis Portela je velika zvijeda svjetskog stripa sa izuzetno bogatom biografijom. Njegov stil čiste linije, te maestralno kadriranje rano ga preporučuju američkom tržištu odnosno superherojskom stripu u kojem od početka niže uspjehe i kao crtač i kao tušer. Prve poslove odrađuje za izdavačku kuću Image crtajući legendarnog GI Joe, te za DC i njihov ogranak Wildstorm, radeći kao tušer na Betmenu i naslovu The Resistance. Vrlo brzo dobija odličnu ponudu najvećeg američkog izdavača Marvel, sa kojim sarađuje i dan danas. Radio je na popularnim naslovima poput Spajdermen, X-23, Vulverin i Crni panter. Portela ostaje interesantan i ostalim izdavačima pa tako pored rad za Marvel pravi izlete ponovo u DC za koje crta Legiju superheroja, Pandoru, Batman i Robin, Animal Man i Green Lantern. Naročito je značajna njegova saradnja sa izdavačkom kućom Valiant, za koju razvija cijeli mini serijal Faith te crta naslove poput Ivara, Nindžaka, Generacije Nula i ostale. Ovaj neumorni Španac jedva čeka dolazak u Herceg Novi i priliku da svoje ime pridruži listi sjajnih crtača iz Barselone koji su već bili specijalni gosti HSF-a.
Zoran Smiljanić je vanserijski strip autor, ilustrator, karikaturista, grafički dizajner, scenarista i filmski publicista koji svoje početke vezuje za nedeljnik „Mladina“ gdje sredinom osamdesetih objavljuje žestoke, angažovane stripove koji su se bavili aktuelnim problemima društva. U strip tadašnje SFRJ po prvi put ulaze politika, nasilje i eksplicitna seksualnost, te Smiljanić trpi i velike političke pritiske.
Političku kritiku, serijal „Hardfuckers“ na preko 210 tabli stripa, objavljuje pod pseudonimom Vittorio de la Croce. Nastavlja sa objavljivanjem na slovenačkom tržištu kroz seriju kratkih stripova nazvanu „Porodične priče“, zatim i „Ratne priče“ a 2016. godine privodi kraju najveći slovenački stripski serijal pod nazivom „Meksikajnarji“. Ovo, po mnogima, remek djelo slovenačkog stripa na preko 330 ručno obojanih tabli bavi se tematikom slovenačkih dobrovoljaca koji su se sredinom devetnaestog vijeka kao dobrovoljci borili u Meksiku na strani cara Maksimilijana, rođenog brata cara Franja Josipa. Smiljanić se nakon ovog djela vraća uglavnom političkim i provokativnim temama u stripu, izdaje i sjajnu biografiju Ivana Cankara u stripu, te se još bavi pisanjem knjiga, recenzija stripova za „Mladinu“, i organizacijom strip događaja.
Uz već najavljene Kineskinju Ji Jang, Francuskinju Danu Dimat i Italijana Marka Mastraca, sa Portelom i Smiljanićem, HSF već devet mjeseci prije početka jedine manifestacije posvećene devetoj umjetnosti u našoj zemlji, ponovo podiže ljestvicu u organizacionom smislu jedne kultrune manifestacije, ali i potvrđuje epitet jednog od najboljih strip festival u ovom dijelu Evrope.