Piše: Vladimir Gligorov
Ovaj napis je zasnovan samo na novinskim vijestima. Ne znam šta se događa iza zavjese, a komentatori su pristrasni i stoga neinformativni. A opet, crnogorski slučaj je svakako značajan.
Ne znajući ništa o unutrašnjim odnosima u srpskoj crkvi, uvijek sam imao utisak da Amfilohije nije baš sklon integraciji Srbije i Crne Gore, naprosto po pravilu „bolje prvi u selu nego drugi u gradu“. Pogotovo ukoliko je zapravo donekle neodređen rang između patrijarha i mitropolita. Patrijarh teško da može da ima onakav odnos prema srpskim vlastima koji mitropolit ima prema crnogorskim. A posebno mitropolit ne mora da se saglašava sa gospodinom Vučićem, dok Irinej mora.
Izbori su to čini se promijenili. Zaista, Amfilohije je zaslužan za pobjedu, ali održivost vlasti koja se stvara zavisi od gospodina Vučića. Jer dvije najveće srpske stranke u Crnoj Gori zavise, sva je prilika i finansijski, od beogradskih vlasti. I te srpske stranke moraju da slijede savjete srpskih vlasti, jer su u manjini u crnogorskoj skupštini i u biračkom tijelu uopšte.
Odnos snaga je promijenjen i kada je riječ o Republici Srpskoj. Poslije srpskih izbora, glasovi u Republici Srpskoj kao i oni glasača koji su porijeklom iz Bosne i Hercegovine više nemaju istu težinu. Jer je sada većina sa kojom raspolaže gospodin Vučić tolika da nikakav lobi – kosovski ili bosansko-hercegovački – nema nikakvu težinu.
Uz to, zavisnost vlasti u Republici Srpskoj od finansijske pomoći iz Beograda je, sva je prilika, povećana usled rđavih privrednih kretanja u dužem vremenskom periodu. Pa srpski budžet preuzima obaveze banjalučkog. A nagovještava se i pomoć Crnoj Gori posle razgovora Vučića sa Amfilohijem.
Tako da i Banja Luka i Podgorica zavise od Beograda. Dobitnik nastavka autokratske vlasti u Banja Luci kao i promjene vlasti u Podgorici je gospodin Vučić.
Nije, bar kako sada stoje stvari, u interesu gospodina Vučića da nagovještava aneksiju Republike Srpske ili da podržava ujedinjenje Srbije sa Crnom Gorom, čak i kada bi mogao. Dovoljno je da opstanak vlasti u Banja Luci zavisi od njega, a one u Podgorici od njegove kontrole nad srpskim strankama. Pa Amfilohije ne mora da sluša Irineja, ali mora da stupi u savez sa Vučićem.
Tome naravno valja dodati i potpunu kontrolu nad srpskom politikom na Kosovu. To sve dodatno marginalizuje srpsku opoziciju, još više nego početkom devedesetih godina prošloga vijeka. Ponekad centar zavisi od periferije, ponekad periferija od centra, što autokratiju u Srbiji čini slabijom ili jačom, ali opoziciju najčešće nemoćnom.