Ni ujednoj državi nije zabilježena praksa da poslanici ne učestvuju u radu Skupštine tokom čitavog mandata, kao što je to slučaj u crnogorskom parlamentu sa dijelom opozicije. Prilikom posjete drugim državama i razgovora sa drugim parlamentarcima, uvijek otvaramo pitanje nedolaska na posao i sankcija, ali nijesam čuo za takav primjer da poslanik za vrijeme mandata ne dođe na zasijedanje kazao je za Pobjedu Luiđ Škrelja, predsjednik Administrativnog odbora i poslanik DPS-a.
Poslanici su građanima asocijacija na privilegije platu i do tri puta veću od prosječne, poslanički imunitet, nadoknadu nakon prestanka funkcije, službeni auto, plaćeno gorivo, plaćen telefonski račun, jeftina hrana u skupštinskom restoranu. Ali, nije to sve. Dio crnogorske parlamentarne opozicije uveo je još jednu privilegiju, nepoznatu Poslovniku i Ustavu, i nezabilježenu u praksi mogućnost da ne dođu nikada na posao, a da redovno primaju poslaničku platu. Dok su veoma rijetki građani koji mjesečno mogu zaraditi platu jednog poslanika, osam predstavnika Demokratske Crne Gore, jedan iz Ure i dva iz SNP-a „zarađuju” u prosjeku hiljadu i po eura mjesečno, a da nikada nijesu zakoračili na radno mjesto.
SKORO CIJELI MANDAT
Demokrate, kao i Dritan Abazović iz Ure, te Srđan Milić i Danijela Pavićević iz SNP-a, bojkotuju Skupštinu od početka 26. saziva parlamenta, odnosno od 7. novembra 2016. godine. Aleksa Bečić, Boris Bogdanović, Zdenka Popović, Momo Koprivica, Mijomir Pejović, Danilo Šaranović, Dženan Kolić i Valentina Minić iz Demokratske Crne Gore još nijesu iskusili učešće na plenarnom skupštinskom zasijedanju, jer nikada, za razliku od većine opozicije, nijesu prekidali bojkot Skupštine. Nijesu učestvovali ni u usvajanju, ni u odbijanju nijednog zakonskog akta, a ni rad u skupštinskim odborima im nije poznat, jer bojkotuju i parlamentarna tijela.
Pod izgovorom da je bojkot legitiman vid političkog djelovanja, opredijeljeni su da vrijeme provode na nekom drugom mjestu umjesto u skupštinskim klupama, iako Skupština svakog mjeseca za njihove plate ukupno izdvoji više od 12 hiljada eura. Poruke sa međunarodnih adresa da dijalog mora da se odvija u parlamentu ne „dotiču“ tih 11 poslanika, sudeći po njihovoj odlučnosti da istraju u bojkotu. Ukoliko tako nastave, to će biti prvi put da dio parlamentaraca nije nijednom ušao u skupštinsku salu za vrijeme čitavog mandata. Škrelja kaže da će bojkot Demokrata i Ure „po svoj prilici trajati čitav mandat”.
– Pojedinci ne znaju kako izgleda plenum, ni procedura rada Skupštine, niti kako se ponaša poslanik u parlamentu. Nijesu imali priliku ni da saopšte svojim biračima zašto su tražili mandat od njih kazao je Škrelja i upitao „na koji će način Demokrate na narednim izborima ponovo od građana tražiti mandat”.
– Hoće li im opet reći dajte nam mandat da ne idemo u Skupštinu a da uzmemo platu? Da li će to da bude njihov impuls i pobjednička aksioma da dobiju mandat od građana – kazao je Škrelja.
SANKCIJE
Andrija Popović (LP) rekao je za Pobjedu da nema sličnog primjera u Evropi da gotovo 15 odsto saziva parlamenta bojkotuje tu instituciju već tri godine.
– U sličnim situacijama u kojima se našla Skupština Crne Gore i za ponašanja pojedinih poslanika, u nekim državama se čak i gubi mandat, i to u Austriji, Portugaliji, Finskoj, Mađarskoj. Zbog toga i nema sličnog primjera u Evropi da 11 poslanika, skoro 15 odsto sadašnjeg saziva, bojkotuje parlament već gotovo tri godine, što je i veliki poraz Skupštine Crne Gore istakao je Popović.
On je podsjetio da je Liberalna partija predložila sankcije za nedolazak poslanika na posao.
– Namjera LP, koja i nije najpozvanija da rješava ovakav problem, nije revanšizam prema onima koji nemaju osnovnu političku kulturu i odgovornost prema građanima i institucijama, ali smo, ipak, predložili blaža rješenja kroz novčane sankcije. Hrvatska takođe koristi novčane sankcije, kao i Srbija, koja poslanike kažnjava kumulativno po broju odsustava, čak i do sto odsto umanjenja plate dodao je Popović.
Istraživački centar crnogorskog parlamenta analizirao je ranije rad 27 nacionalnih skupština evropskih zemalja i došao do podataka da bi u većini evropskih parlamenata poslanici koji ne dolaze na posao bili kažnjeni. U mnogim evropskim zemljama odsustvo poslanika bez opravdanja kažnjava se novčano, a konkretno pitanje parlamentarnog bojkota regulisano je u Makedoniji, gdje Zakon o poslanicima predviđa da poslanik koji ne učestvuje u aktivnostima parlamenta (bojkotuje), nakon što parlamentarna grupa čiji je taj poslanik član, javno objavi da parlamentarna grupa neće učestvovati u radu Skupštine, odnosno da će bojkotovati, prima samo trećinu ukupne mjesečne zarade.
Liberalna partija nedavno je Skupštini Crne Gore predložila izmjene i dopune Poslovnika, kojima traži da poslanici koji 30 i više dana ne dolaze na posao i ne učestvuju u radu Skupštine, budu kažnjeni novčano, odnosno oduzimanjem 60 odsto plate. Andrija Popović je, u obrazloženju predloženih izmjena, naveo da će neopravdani nedolasci poslanika na zasjedanje Skupštine biti sankcionisani po uzoru na mnoge evropske i svjetske parlamente. On je istakao da činjenica koja proističe iz istraživanja koje je sprovedeno u Skupštini, jeste da svih 27 država Evrope propisuju jasne novčane i druge sankcije za poslanike koji u kontinuitetu ne prisustvuju sjednicama Skupštine i radnih tijela.
Bojkot parlamenta spada u neosnovano i neopravdano izbjegavanje radnih obaveza. Nedvosmislen zaključak jeste da su sve države uredile ovaj segment funkcionisanja nacionalnih parlamenata, a kao rezultat imaju stalno prisustvo svih poslanika i vlasti i opozicije u radu skupština, izuzev u vanrednim, opravdanim slučajevima dodaje se u obrazloženju.