Odluka Vlade Crne Gore da raspiše Javni poziv za izbor Agenta registracije domena .me, potencijalno može da predstavlja novi pravni spor sa uglednim međunarodnim partnerima, koji u ovom trenutku Crnoj Gori nije potreban i može da ugrozi poslovanje, ugled i stabilnost najvećeg crnogorskog brenda „.me“ domena.
Kompanija doMEn predala je Privrednom sudu Crne Gore predlog za određivanje privremene mjere zabranom sprovođenja izbora novog agenta registracije za domen .me, dok se ne riješi spor o važenju i primjeni Ugovora o agentu registracije koji je na snazi.
Kako je saopšteno iz kompanije, potpredsjednik za pitanja Vlade i industrije u američkoj kompaniji GoDaddy.com LLC, James Bladel i generalni savjetnik i sekretar u kompaniji Identity Digital, Alvaro Alvarez, kazali su da je, nakon što su iscrpljene sve mjere iz ugovora da se preduprijedi spor i da se mirno riješi, usljed izostanka odgovora i dijaloga od strane Vlade, kompanija doMEn pokrenula proceduru za određivanje privremene mjere zabrane sprovođenja izbora novog agenta.
Bladel i Alvarez, u ime osnivača američkih kompanija Identity Digital i GoDaddy.com LLC, su saopštili da ostaje ranije upućen poziv da sa Vladom Crne Gore nastave dijalog i razgovore uz puno poštovanje ugovornih odnosa i vladavine prava.
Posebno je diskutabilna činjenica da je Vlada tender za izbor Agenta povukla samo dan nakon što ga je objavila i par sati nije bio dostupan.
Iz resornog Ministarstva za ekonomski razvoj tvrde da je u pitanju bila tehnička greška, nakon čega su ga, kako su kazali, odmah ponovo objavili.
Vlada ubirala prihode bez ulaganja
Raspisivanje Javnog poziva samo po sebi ne bi bilo sporno, da na snazi nije Ugovor iz 2008. godine sa američkim kompanijama Afilias Limited, i GoDaddy.com Inc, i Aneks 2 Ugovora iz 2013. godine kojim je Osnovni ugovor produžen na period od 10 godina uz obrazloženje da nije bilo nikakvog spora oko izvršenja obaveza iz Osnovnog ugovora, da je Agent registracije uspješno obezbijedio globalnu prepoznatljivost domena .me kao i odgovarajuću finansijsku korist Vladi Crne Gore.
Naime, brojke pokazuju da je u budžet Vlade uplaćeno preko 44,7 miliona eura kao naknada za obavljanje ovog posla i na osnovu raznih poreza i doprinosa.
Vlada Crne Gore u odnosu na Agenta registracije ima dvostruko veću finansijsku korist na godišnjem nivou a ni na koji način nije opterećena operativnim troškovima i, još važnije, ulaganjima u razvoj, odnosno, prihodi Vlade nisu umanjeni za operativne troškove već predstavljaju procenat novca koje Agent registracije naplati odnosno prihoduje.
Iako ne snosi rizik tržišta, kao ni troškove ulaganja, Vlada prihoduje 70 odsto od registracije premijum domena kao i 33 odsto od svih ostalih finansijskih transakcija i taj procenat ne obuhvat nikakve troškove koje kompanija ima. Uz poreze i prireze, ukupna plaćanja prema državi su od 49-51 odsto. Operativni troškovi kompanije su oko 29-35 odsto prihoda, što znači da je neto dobit kompanije posle svih poreza u najboljem slučaju 21 odsto kada kompanija minimizuje operativne troškove.
Porez na dobit koji je povećan programom Evropa sad, gdje se najviša stopa od 15 odsto u ovom slučaju primjenjuje, na projektovanu dobit kompanije, kao i porez na dividendu koji je povećan na 15 odsto, kada se primjeni na 30 odsto godišnjeg prihoda kao dobit kompanije (30 odsto od 30 odsto), u relativnom iznosu postaje 10 odsto od ukupnog prihoda.
Čak 95 odsto proizvoda je izvoznog karaktera i svake godine donosi svježi novac u državu.
Benefite niko ne spori, ali…
Iz Vlade Crne Gore ove podatke niko ne spori. Ono što im je sporno je da ne žele da produže Ugovor na osnovu postojećeg, tvrdeći da je on istekao 31. marta 2023. godine.
Iz kompanije doMen d.o.o međutim, se pozivaju na član 8. 1. Ugovora po kome je on obnovljen po automatizmu. Njime je propisano da, ukoliko Agent za registraciju namjerava da zatraži produženje Ugovora, dužan je da o ovoj namjeri obavijesti Vladu najranije 12 meseci, a najkasnije šest mjeseci prije isteka roka važenja Ugovora. Kako je datum isticanja Ugovora bio 31. mart 2023, namjeru o produženju su iskazali u maju 2022. godine predsjedniku Vlade.
Na taj zahtjev nijesu dobili odgovor. Ugovorom je propisano da, ukoliko Vlada Crne Gore u roku od tri mjeseca od dana dostavljanja ovog obavještenja o namjeri produženja roka trajanja ugovora ne dostavi Agentu izjašnjenje o mogućnosti i uslovima produženja ugovora o agentu registracije, Ugovor se produžava pod istim uslovima.
Takođe, Ugovorom je previđeno da on može biti produžen ukoliko Agent registracije ispuni sve preuzete obaveze u skladu sa Ugovorom, bez bitnih primjedbi od strane Vlade u pogledu izvršenja ugovora, što se nije desilo.
Dakle, za kompaniju doMen d.o.o situacija je jasna – nastavljaju da obavljaju posao u skladu sa Ugovorom. Dobru volju da se stvari riješe mirnim putem pokazali su kroz pregovore sa vladama, od ministarke Dragice Sekulić, preko Jakova Milatovića do Gorana Đurovića. Iako niko od nih nije imao primjedbe na saradnju, naprotiv, bile su samo riječi hvale, Vlada Dritana Abazovića, po nalogu ministra finansija Aleksandra Damjanovića, naprasno odlučuje da povuče jednostrani potez i krene u procedure raspisivanja novog tendera.
Bez obzira na to ko na kraju bude u pravu, nepopravljiva šteta može biti nanijeta državi, budžetu i potencijalno novim ulaganjima, što bi samo doprinijelo padu Crne Gore na međunarodnim indeksima konkurentnosti, koji je počeo posljednjih godina.
Javnim pozivom traženi su manji uslovi od onih koje je Vlada uspostavila postojećem investitoru, kompaniji doMen d.o.o. koja je u većinskom vlasništvu američkih kompanija.
Naime, Vlada Crne Gore je od kompanije doMen tražila da se u državnu kasu sliva 70 odsto od fakturisanih premium domena a 50 odsto od ostalih transakcija. Javnim poziv su definisani mnogo povoljniji zahtjevi -procenat Vlade Crne Gore u ukupnim prihodima od registracije premium domena u visini od najmanje 60 odsto i procenat Vlade Crne Gore u ukupnim prihodima od registracije domena koji nijesu premium ili rezervisani u visini od najmanje 35 odsto.