Na današnjoj sjednici Savjeta Centralne banke Crne Gore analizirano je aktuelno stanje bankarskog sektora u Crnoj Gori i rad Centralne banke u prethodnom sedmogodišnjem periodu. Članovi Savjeta konstatovali su da je CBCG, uprkos izazovima koji su obilježili prethodni period, a koji su uzrokovali ogromnu neizvjesnost i naglasili brojne rizike, među njima i rizike po finansijsku stabilnost, imala izuzetne rezultate rada. Ovo potvrđuju izvještaji međunarodnih institucija, poput MMF-a, Svjetske banke i Evropske komisije, saopšteni je iz CBCG.
Kao prvo, naglašeno je u saopštenju, CBCG je u potpunosti ispunila svoju ustavom definisanu obavezu i očuvala stabilnost bankarskog i finansijskog sistema.
“Po ocjeni članova Savjeta, CBCG je u prethodnom periodu uspješno i na odgovoran i sistematičan način riješila sve ranjivosti bankarskog sistema. Kao rezultat ovakvog rada CBCG, crnogorski bankarski sektor, koji zauzima dominantnu poziciju u finansijskom sistemu zemlje, stabilan je, visoko likvidan i adekvatno kapitalizovan. Sve ključne bilansne pozicije bankarskog sektora bilježe istorijski najpovoljnije vrijednosti i imaju pozitivan trend, uz pad nekvalitetnih kredita, čime se dodatno unapređuje kvalitet aktive banaka. Uz fokus na stalni monitoring poslovanja banaka i implementaciju mjera usmjerenih na jačanje otpornosti bankarskog sistema, CBCG je u prethodnom periodu imala intenzivne aktivnosti na planu snaženja regulatornog okvira. Zakonodavni okvir Crne Gore koji tretira poslovanje banaka, u kontinuitetu se usklađuje sa relevantnom regulativom Evropske unije i najvišim međunarodnim standardima. U Izvještaju Evropske centralne banke iz aprila 2023, konstatovano je da je „CBCG postigla napredak u reformama finansijskog sektora, uključujući i unapređenje ključnih propisa koji usklađuju crnogorsku regulativu i nadzor sa okvirom EU“”, ističe se u saopštenju CBCG.
Napominje se da je u svom posljednjem Izvještaju o napretku, Evropska komisija prepoznala je CBCG kao jednu od rijetkih instutucija čiji je rad pozitivno ocijenjen.
“Savjet CBCG je u potpunosti realizovao plan aktivnosti CBCG po pitanju procesa evropskih integracija za 2023. godinu. O intenzivnom radu Savjeta CBCG svjedoči i činjenica da je u prethodnom sedmogodišnjem periodu održano 149 sjednica ovog tijela, što je dvostruko više u odnosu na zakonsku obavezu. Evropska komisija je bankarski sistem Crne Gore ocijenila kao stabilan i likvidan, sa „snažnim rezervama kapitala i likvidnosti, koji su premašili nivoe prije pandemije COVID-19“. U Izvještaju se navodi da banke, kroz snažnu kreditnu aktivnost, pružaju podršku privredi, pri čemu nekvalitetni krediti ostvaruju pad, dok koeficijent adekvatnosti kapitala ostaje znatno iznad zakonskog minimuma”, piše u saopštenju.
Dodaje se da u dijelu transparentnosti rada, rezultati ranije sprovedene eksterne analize kontrolnih mehanizama CBCG od strane MMF-a, potvrdili su da ova institucija ima snažne operativne kontrolne mehanizme svojih ključnih funkcija (uključujući oblasti upravljanja Centralnom bankom, pravni okvir i autonomiju CBCG, te oblasti upravljanja rezervama, trezorskog poslovanja, finansija i kontrolinga, operativnih rizika, interne revizije).
“Proces provjere rada interne revizije CBCG sproveden od strane Banke Holandije, potvrdio je punu nezavisnost interne revizije CBCG, koja radi u skladu sa međunarodnim standardima i najboljom praksom. Ovome je poseban doprinos dao rad Odbora za reviziju, kao radnog tijela Savjeta CBCG. Savjet je konstatovao da je CBCG obavljala svoju nadzornu funkciju profesionalno i kvalitetno, poštujući načelo jednakog tretmana svih banaka i neselektivnog pristupa u planu kontrola, baziranog na planovima supervizije koji se određuju po unaprijed utvrđenim pravilima inkorporiranim u procedure rada CBCG. Supervizorska funkcija CBCG je u prethodnom periodu dodatno unaprijeđena, kroz snaženje kadrovskih kapaciteta, kao i kroz uspostavljanje ekspertskog i savjetodavnog tijela – Komiteta za superviziju banaka, kao dodatnog mehanizma koji obezbjeđuje objektivnost u postupanju, tj. predstavlja treći nivo kontrole prilikom donošenja odluka vezanih za supervizorsko djelovanje CBCG. Prije donošenja konačnih odluka iz oblasti supervizije banaka od strane guvernera, a na predlog Sektora kontrole, Komitet se izjašnjava o istima, te se ovim načinom odlučivanja mogućnost korupcije, neselektivnosti ili neprimjerenog uticaja u potpunosti eliminiše”, istakli su iz CBCG.
Napominje se da je u izvještaju tima Svjetske banke iz juna ove godine istaknut je „proaktivan, intenzivan i efikasan model bankarske supervizije“, uz ocjenu da je „Sektor kontrole CBCG postigao značajne rezultate u različitim oblastima koje se tiču finansijske stabilnosti, procjene kvaliteta aktive, regulatornog okvira i rizičnog profila banaka“.
“Sljedeći dokaz neselektivnosti CBCG u obavljaju svoje supervizorske funkcije su rezultati procesa provjere kvaliteta aktive (AQR) bankarskog sistema u Crnoj Gori, koji su potvrdili stabilnost bankarskog sektora, izraženu kroz adekvatnu kapitalnu poziciju i zadovoljavajući kvalitet aktive banaka. Ovu procjenu, koja je obuhvatila svih 13 tada prisutnih banaka na crnogorskom tržištu i preko 84 odsto kreditnih izloženosti, sproveli su nezavisni spoljni revizori sa sjedištem van Crne Gore, dok je CBCG prva centralna banka van EU koja je sprovela AQR u skladu sa metodologijom Evropske centralne banke”, stoji u saopštenju.
CBCG je, dodaju, ostvarila i izuzetne rezultate na planu interne ekonomije, o čemu svjedoče izvještaji nezavisnih eksternih revizora koji su, tokom svih ovih sedam godina, davali pozitivno mišljenje na finansijske izvještaje CBCG, uz ocjenu da svi podaci pružaju istinit i fer prikaz finansijskog stanja i rezultata ove institucije.
Posebno se naglašava da eksterni revizori u posljednje dvije godine nijesu imali nijednu preporuku niti primjedbu rukovodstvu CBCG u dijelu finansijskog poslovanja. U cilju obezbjeđivanja pune transparentnosti rada, svi godišnji finansijski izvještaji sa mišljenjima eksternog revizora dostupni su na sajtu CBCG.
“Uspješno rukovođenje CBCG dokazano je kroz ostvarivanje izuzetnih poslovnih rezultata. Prošlogodišnji profit CBCG premašio je pet miliona eura, dok se za tekuću godinu očekuje dobit u rekordnom iznosu od 18 miliona eura, uz nepromjenjenu cjenovnu politiku za usluge koje CBCG pruža bankama i drugim učesnicima u platnom sistemu. Savjet je ocijenio da su svi navedeni rezultati postignuti zahvaljujući odgovornom i posvećenom radu menadžmenta Banke, kao i svih zaposlenih u CBCG”, zaključuju u CBCG.