Crnogorski građani nedovoljno su informisani o fondovima EU, dok zaposleni u institucijama nijesu dovoljno obučeni da bi mogli da pripreme kvalitetan predlog projekta, poručuju iz resornog ministarstva.
Crna Gora ljetos nije iskoristila šansu da dobije više od dvije milijarde eura od Evropske unije jer je Vlada dostavila nepodobne i preuranjene projekte. No, to nijesu jedina sredstva koje je država imala na raspolaganju, ali nije iskoristila, pa se novac namijenjen Crnoj Gori vraća u EU fondove.
Iz resornog ministarstva, čiji prioritet je ubrzanje integracija, poručuju da stanje po pitanju povlačenja sredstava iz evropskih fondova napreduje, ali i dalje nije na zadovoljavajućem nivou.
Razloga za to je, kažu, više.
“Prvo, mislim da je problem u tome što su naši građani nedovoljno informisani o fondovima koji su im na raspolaganju. Drugi razlog je što naši zaposleni nijesu dovoljno obučeni da bi mogli da pripreme kvalitetan predlog projekta”, kaže za TVCG Bojan Božović iz Ministarstva evropskih poslova.
Zbog toga će se, poručuje Božović, truditi da u narednom periodu obuče što više službenika, kako bi osnažili lokalne uprave prilikom pripreme dokumentacije za projekte i kako bi informisali građane o mogućnostima koje im Evropska unija nudi.
“Nerijetko govorimo da je 80 odsto građana za Evropsku uniju, i dobro je što je tako i nadamo se da će taj broj rasti, ali to nikoga ne smijeda uljuljka i ne treba da mislimo da građani zato što su u tolikoj mjeri za Evropsku uniju o njoj znaju dovoljno”, kazao je Božović.
Jedna od opština u Crnoj Gori, koja služi kao pozitivan primjer kad je riječ o povlačenju sredstava iz evropskih fondova je Danilovgrad. Iz te opštine kažu da su odavno prepoznali važnost korišćenja fondova, te da su još 2009. formirali tim koji se bavi aplikacijama za projekte, a koji se vremenom usavršavao, tako da iz godine u godinu konkurišu sa sve više projekata.
“Adaptirali smo vatrogasni dom, nabavili vrijednu opremu za vatrogasce, za spašavanje prilikom poplava. Takođe jedan od interesantnih projekata odnosi se na kreativnu industriju koji je sad aktuelan i imamo besplatnu obuku za upravljenje dronom i fotografijom, sva ta vrijedna oprema nabavljenaje kroz te projekte”, navodi Vido Sjekloća iz Opštine Danilovgrad.
Kako bi i ostale opštine slijedile primjer Danilovgrada, Sjekloća ističe da je neophodna edukacija, kako bi se građani oslobodili straha od komplikovanih procedura koji je, kako kaže, neosnovan.
“Najgori projekat je onaj koji nije predat. Ljudi treba da se usude,a opštine treba da formiraju timove za projekte. Mi smo ove godine oformili iKancelariju za projekte koja je u Sekreterijatu za privredu i ekonomski razvoji ona okuplja jedan tim ljudi kojima će biti omogućeno da se usavršavaju uz neke možda i eksterne eksperte”, naveo je Sjekloća.
Crnogorske opštine su, kroz dvije IPA perspektive, od 2007. do 2020. godine učestvovale sa 167 projekata, za šta su od Evropske unije dobile ukupno 124 miliona eura.
Najviše projekata imao je Kotor – 17 i za njih je dobio 43 miliona eura. Slijede Herceg Novi i Ulcinj sa 14, zatim Podgorica, koja je imala 12 projekata, ali je za njih dobila najviše novca od Unije – 56 miliona i Bar koji je za 11 projekata dobio 20 miliona eura.
Na začelju liste je Šavnik koji je u ovom 13-godišnjem periodu dobio 906 hiljada eura za svega dva projekta.