Polaganjem vijenaca na grobove partizana kod Vlaške crkve, poginulih u borbama za oslobođenje Cetinja 1944. godine, predstavnici udruženja Antifašisti Cetinja odali su počast palim borcima i obilježili 13. novembar – Dan oslobođenja Cetinja. Tim činom završeni su II Dani antifašizma koji su se, u organizaciji udruženja „Antifašisti Cetinja“ održali od 9. do 13. novembra.
“Cijeneći antifašizam dokazujemo da poštujemo sve velike žrtve narodnooslobodilačke borbe koje su nas dovele do pobjede i slobode i omogućile da gradimo svoju zemlju i u njoj vrijednosti koje u središtu imaju čovjeka i njegovu ljudskost, a ne nacionalno, vjersko ili bilo koje drugo određenje. Samo u antifašističkom duhu Cetinje može opstati i ostati dosljedno sebi – sredina otvorenih pogleda, tolerantna i puna poštovanja prema bogatstvu i različitosti nacija, religija i kultura”, saopšteno je iz udruženja Antifašisti Cetinja.
Antifašisti Cetinja su saopštili da ih ovaj dan obavezuje da se podsjete svih koji su ugradili sebe i svoje živote u stamene temelje današnje Crne Gore.
“Slobodarsku i revolucionarnu tradiciju tkali su borci cetinjskog kraja, a iz njega, u narodnooslobodilačkoj borbi, učestvovalo je oko 5 hiljada boraca. Poneseni snom o slobodi, u toj borbi poginlo je 970 boraca, a kao žrtve fašističkog terora 525 naših sugrađana. Cetinje je dalo 49 narodnih heroja. Sa ponosom i osjećanjem uzvišenosti danas ih se sjećamo, jer njihova žrtva je putokaz za našu dalju borbu”, zaklučuje se u saopštenju.
Kod Vlaške crkve sahranjeni su šesnaestogodišnji skojevac Rajko Begović, koga su ubili četnici uoči oslobođenja grada, kao i partizani, borci Desete crnogorske i Druge dalmatinske brigade poginuli u borbama za oslobođenje Cetinja: Panto Drecun, Dušan Vujović, Gavrilo Burzanović, Radomir Šipčić, Grga Kovačević, Ivan Pavković i Milun Vukosavljević.
U okviru manifestacije Dani antifašizma organizovano je niz raznovrsnih programa. Za Međunarodni dan borbe protiv fašizma i antisemitizma, 9. novembra, na Dvorskom trgu je priređena izložba fotografija na teme: fašizam, antifašizam, genocid, rasizam i antisemitizam, devastacija antifašističkih spomenika i neonacizam, dok su se ostali programi održali u prostoru nekadašnje IMO Košuta.
Ove godine, posebni segmenti bili su posvećeni Koči Popoviću i Vojinu Bakiću povodom 30 godina od njihove smrti, dok je u subotu održana tribina na temu: Od govora mržnje do fašizma, na kojoj su učestvovali Vesna Rajković Nenadić, Nikola Radunović, Ivan Mijanović i Milica Bogdanović. .
Program i prostoru nekadašnje IMO Košute počeo je 9. novembra Malom školom antifašizma. Za četiri dana održano je niz predavanja: „Dimitrije Tucović – novinar i ljevičar“, „Cetinjski srez 1941“ (mr Jovan Muhadinović), „Partizanski odredi u Crnoj Gori“ (dr Srđa Martinović), „Ilegalni rad KPJ uoči Trinaestojulskog ustanka“ (mr Vukota Vukotić), „Muzej NOB-a na Cetinju“ (mr Petar Lekić), „Razgovor o Koči“ – povodom 30 godina od smrti Koče Popovića, o čijem životu i djelu su govorili dr Slađana Mandić i Ivan Mijanović, kao i istoričarka dr Latinka Perović putem video linka.
Istoričarka umjetnosti Ljiljana Karadžić održala je predavanje na temu „Spomeničko nasljeđe Vojina Bakića“, povodom 30 godina od njegove smrti. O socijalno angažovanoj umjetnosti „Umjetnički kolektivi na jugoslovenskoj međuratnoj sceni“ govorila je istoričarka umjetnosti Nela Gligorović, a o ženskoj strana NOB-a u Crnoj Gori antropološkinja i etnološkinja mr Milica Nikolić. Tokom trajanja programa prikazana su i tri dokumentarna filma.
Pokrovitelj manifestacije bila je Prijestonica Cetinje, a organizaciju su pomogli Turistička organizacija Prijestonice Cetinje, štamparija Pro File i RTV Cetinje.
Iz udruženja Antifašisti Cetinja su saopštili da će u narednom periodu organizovati slične edukativne programe.