Energija iz obnovljivih izvora sa održivih lokacija samo u opštini Nikšić mogla bi da snabdijeva više od 200.000 crnogorskih domaćinstava, saopšteno je danas u Podgorici na predstavljanju rezultata studije “Mapiranje potencijala solara i vjetra na teritoriji opštine Nikšić”, čiju izradu su predvodile organizacije Eko-tim i The Nature Conservancy u saradnji sa Opštinom Nikšić.
Navodi se da ublažavanje negativnih posljedica klimatskih promjena i zadržavanje globalnog zagrijavanja na 1,5°C su izazovi koji se nalaze pred cijelim svijetom.
Prvi korak na tom putu, kako je konstatovano, je smanjenje emisija gasova sa efektom staklene bašte.
“Crna Gora se u tom pogledu već obavezala da će do 2030. godine povećati udio obnovljivih izvora energije na 50 odsto u svojoj bruto energetskoj potrošnji i da postepeno ukida upotrebu uglja. Ukoliko se pažljivo ne odredi prostor za energetsku tranziciju sa uglja na obnovljive izvore energije, u ovom slučaju solara i vjetra koji zahtijevaju značajan prostor, brz prelazak može proizvesti konflikte i nanijeti štetu ugroženoj prirodi i doprinijeti krizi biodiverziteta, ili pak ugroziti kulturne i društvene vrijednosti nekog područja. Kako bi se izbjegli potencijalni konflikti, The Nature Conservancy je razvio pristup pametnog mapiranja, koji uključuje četiri koraka za pronalaženje optimalnih lokacija za razvoj vjetra i solara, sa najmanjim potencijalnim uticajem na prirodu i ljude”, dodaju iz te nevladine organizacije.
Navode da vodeći se ovakvim pristupom, u okviru studije su identifikovana područja sa najmanjim konfliktnim potencijalom, a istovremeno sa srednjim ili visokim razvojnim potencijalom, što je rezultiralo da ukupna održiva površina iznosi otprilike 4 km² za vjetroenergiju i 50 km² za solarnu energiju.
Procjenjuje se, kažu, da je potencijalni kapacitet oko 40 MW vjetra i impresivnih 2,7 GW solara.
Iz Eko tima, zajedno ova dva izvora mogla bi proizvesti oko 1400 GWh električne energije – što je skoro vrijednost rekordne proizvodnje u termoelektrani Pljevlja 2020. godine, i što je samo po sebi činilo oko polovine ukupne električne energije proizvedene u Crnoj Gori u toj godini.
Takođe, kako dodaju iz Eko tima, ovo bi pokrilo ukupnu potrošnju stambenog sektora u 2022. (1375 GWh), koji čini 380.000 korisnika, uključujući preko 200.000 domaćinstava.
“Nikšić, teritorijalno najveća opština, bila je predmet naše studije kojom Crnoj Gori želimo da pomogne da uhvati korak sa zemljama Evropske unije od kojih se, u okviru REPowerEU plana, zahtjeva da što prije odrede takozvana područja za ubrzani razvoj obnovljivih izvora energije”, kaže Diana Milev Čavor, iz Eko-tima, i dodaje: “Procjena do koje smo došli, da samo jedna trećina pogodnih lokacija može da zamjeni cjelokupnu proizvodnju TE “Pljevlja”, jasan je znak da su ovo podaci na kojima Crna Gora može razviti strategiju za svoju brzu i odgovornu zelenu tranziciju”.
“Rezultat ovog pilot istraživanja je potvrdio da Nikšić ima realan potencijal za razvoj niskokonfliktnih obnovljivih izvora energije. Studija se dalje može koristiti za utvrđivanje novih lokacija, kako od strane potencijalnih investitora, tako i od strane organa nadležnih za prostorno planiranje, zbog čega smo i omogućili da bude javno dostupan”, rekao je Igor Vejnović, iz The Nature Conservancy.
“Dokazali smo da je ovakav pristup izvodljiv, neophodan i pravovremen. Zato će naš naredni korak biti primjena iskustava stečenih kroz ovo pilot istraživanje na cijelu teritoriju Crne Gore”, naglasio je Vejnović.
Iz te NVO navode da doprinos lokalnih stručnjaka i aktera bio je ključan.
“Tokom izrade studije konsultovano je više od 40 osoba iz različitih grupacija, uključujući lokalne zajednice i nezavisne eksperte, kao i opštinske i vladine institucije. Rezultati ovih konsultacija uvaženi su u studiji kako bi se osiguralo da ona kao proizvod bude relevantna i primenjiva”, kazali su iz Eko tima.