Polaganjem vijenaca na grobove partizana kod Vlaške crkve, poginulih u borbama za oslobođenje Cetinja 1944. godine, predstavnici udruženja “Antifašisti Cetinja” odali su počast palim borcima i obilježili 13. novembar – Dan oslobođenja Cetinja. Tim činom završeni su Danu antifašizma koji su, u organizaciji udruženja „Antifašisti Cetinja“ održani od 10. do 13. novembra.
Ranije danas organizovana je šetnja od Spomen kosturnice do nekadašnjeg zatvora u Bogdanovom kraju, gdje je istoričar Filip Kuzman održao predavanje o ulozi Cetinjana u narodnooslobodilačkoj borbi.
“Cijeneći antifašizam dokazujemo da poštujemo sve velike žrtve narodnooslobodilačke borbe koje su nas dovele do pobjede i slobode i omogućile da gradimo svoju zemlju i u njoj vrijednosti koje u središtu imaju čovjeka i njegovu ljudskost, a ne nacionalno, vjersko ili bilo koje drugo određenje. Samo u antifašističkom duhu Cetinje može opstati i ostati dosljedno sebi – sredina otvorenih pogleda, tolerantna i puna poštovanja prema bogatstvu i različitosti nacija, religija i kultura”, saopšteno je iz udruženja „Antifašisti Cetinja“.
Antifašisti Cetinja su saopštili da ih ovaj dan obavezuje da se podsjete svih koji su ugradili sebe i svoje živote u stamene temelje današnje Crne Gore.
“Slobodarsku i revolucionarnu tradiciju tkali su borci cetinjskog kraja, a iz njega, u narodnooslobodilačkoj borbi, učestvovalo je oko 5 hiljada boraca. Poneseni snom o slobodi, u toj borbi poginlo je 970 boraca, a kao žrtve fašističkog terora 525 naših sugrađana. Cetinje je dalo 49 narodnih heroja. Sa ponosom i osjećanjem uzvišenosti danas ih se sjećamo, jer njihova žrtva je putokaz za našu dalju borbu”, zaključuje se u saopštenju.
Kod Vlaške crkve sahranjeni su šesnaestogodišnji skojevac Rajko Begović, ubijen od strane četnika uoči oslobođenja grada, kao i partizani, borci Desete crnogorske i Druge dalmatinske brigade poginuli u borbama za oslobođenje Cetinja: Panto Drecun, Dušan Vujović, Gavrilo Burzanović, Radomir Šipčić, Grga Kovačević, Ivan Pavković i Milun Vukosavljević.
U okviru manifestacije Dani antifašizma organizovano je niz raznovrskih programa: promocije knjige dr Adnana Prekića “Crvena ideja Crne Gore” i knjige mr Božene Miljić “Neobjavljeni dnevnički zapisi Veljka Vlahovića sa Beogradske konferencije 1961”, panel diskusija na temuAntifašistička borba danas, na kojem su učestvovali istoričar mr Miloš Vukanović, doktorantkinja marksizma Slađana Kavarić Mandić i pisac i kolumnista Brano Mandić.
Pored toga održana su tri predavanja i to: istoričara umjetnosti, mr Mladena Zadrime o čuvenoj Pikasovoj slici “Gernika” kao simbolu antifašizma; umjetnice Tanje Markuš na temu “Antifašističko nasljeđe u umjetničkom radu Die Schlichtung“ i istoričarke umjetnosti Ljiljane Karadžić “Anton Lukateli – grafičar i ilustrator – hroničar NOB -a, skica za portret”.
Tokom programa prikazani su filmovi „Pali za slobodu“, autora Gorana Pajovića o spomenicima posvećenih NOB-u u barskom kraju i “Heroji govore” – kazivanja narodne heroine Vukosave Mićunović iz 1975. godine.
Iz udruženja „Antifašisti Cetinja“ su saopštili da će u narednom periodu organizovati slične edukativne programe.