Ombudsman: Toksikološki nalaz o dešavanjima na Cetinju u fazi izrade, nije smio biti objavljen

Povodom medijskih objava o izvještaju dr Sandre Đuranović o upotrebi hemijskih sredstava tokom protesta na Cetinju 5. septembra, koji je sačinila za potrebe institucije Zaštitnika, kao i tendencioznih navoda o zloupotrebama koje sadrži njen dopis upućen Uprave policije, oglasila se kancelarija Zaštitnika ljudskih prava i sloboda na čijem čelu je  Siniša Bjeković i saopštilao da je mišljenje Zaštitnika u fazi izrade, te da nalaz Đuranović nije smio biti javno objavljen. Juče su mediji objavili da je toksikološkinja Đuranović dala stručno mišljenje povodom upotrebe hemijskih sredstava od strane Uprave policije a u vezi aktivnosti u Instituciji Ijudskih prava i sloboda povodom događaja 4. i 5. septembra 2021. godine na Cetinju.

“U periodu od oko 07:40 i 08:15 časova 5. septembra 2021. godine dogodilo se paljenje i dugotrajno sagorijevanje drugih zapaljivih materija koje su udružene s primjenom hemijskih sredstava prinude mogle sinergijski djelovati i dodatno ugroziti zdravlje građana koji su datog dana bili prisutni u Opštini Cetinje”, navodi se između ostalog u stručnom mišljenju Sandre Đuranović”

<<<Toksikološki nalaz: Suzavac i zapaljene gume ugrozili zdravlje građana na Cetinju<<<

Kancelarija Zaštitnika ljudskih prava i sloboda navodi da koristeći zakonsku mogućnost za potrebe ispitivanja povrede ljudskih prava i sloboda može pozvati svako lice u svojstvu svjedoka/inje ili angažovati stručnjaka/inju iz odgovarajuće oblasti, za potrebe postupanja po pritužbama o prekomjernoj upotrebi hemijskih sredstava tokom demonstracija na Cetinju zatražili su stručno mišljenja specijalistkinje toksihološke hemije (Danijele Šuković) i jedine kliničke toksikološkinje u Crnoj Gori (dr Sandre Đuranović).

“Budući da je mišljenje Zaštitnika u fazi izrade, naglašavamo da nalaz dr Đuranović nije smio biti javno objavljen, jer se time narušava načelo povjerljivosti postupka, koje je garantovano Zakonom. Ona je o tome bila upoznata izričito i više puta, pa njenu odluku da svoj nalaz medijski promoviše smatramo opstrukcijom rada institucije i pokušajem pritiska na donošenje konačnog stava o postupcima koji su u toku”, navodi se u saopštenju Zaštitnika ljudskih prava i sloboda.

Imajući u vidu ovu činjenicu ističu da je jasno da cijela procedura može biti kompromitovana.

“O tome, kao i detaljima „uvodnog obrazloženja“ dr Đuranović tokom sastanka, kome je prisustvovalo pet osoba, može se govoriti samo kroz osvrt na čitavu proceduru, a u okviru konačnog mišljenja. Naime, javnosti je poznato da Zaštitnik, do donošenja mišljenja – kao konačnog akta o određenom pitanju, ne može komentarisati detalje ispitnog postupka, pa ni stručne nalaze. Sva saznanja i argumentacija (o vremenu upotrebe hemijskih sredstava, lokaciji, količini i drugim podacima dobijenim od nadležnih organa i građana) biće obrazložena u pojedinačnim mišljenjima, koja će biti dostupna javnosti”, stoji u saopštenju.

Do tada, kažu, u obavezi su reagovati i demantovati “grube neistine i kvalifikacije iz pomenute zabilješke koju su objavili pojedini portali, a tiče se navodnih pritisaka i zahtjeva Zaštitnika da doktorka u izvještaju „ne pominje kako je na zdravlje građana mogao uticati dim guma koje su zapalili demonstranti“”.

“Ukoliko su objavljeni navodi iz zabilješke vjerodostojni, oni upravo kompromituju profesionalno samu doktorku, koja je o poslu za koji je angažovana i koji je povjerljive prirode, odlučila da informiše organ u odnosu na koji je postupak pokrenut. Osim pritiska na rad, lične i profesionalne diskreditacije zaštitnika kao i same institucije, te očigledne potrebe za skandalizacijom u konkretnom slučaju ne vidimo drugi motiv ovakvog postupanja. Važno je pojasniti da je dr Đuranović, kao klinički toksikolog, trebalo da se prvenstveno odredi prema eventualnom uticaju suzavca na zdravlje građana (kako je pritužbama izričito i traženo), a da je specijalistkinja toksihološke hemije  Šuković) trebalo dominantno da procijeni uticaj na životnu sredinu, a što se posredno moglo odraziti na zdravlje građana. Nije tačno da je bilo ko iz institucije, na bilo koji način, tražio da se u izvještaj ne unesu sve činjenice, uključujući i uticaj svih faktora na zdravlje podnosilaca pritužbi. Naprotiv, upravo je insistirano da se unesu i povežu sve činjenice koje su od uticaja na zdravstveno stanje podnosilaca pritužbe i konačan stav po ovom pitanju”, tvrdi se u saopštenju.

Kancelarija Zaštitnika ljudskih prava i sloboda, ističe se dalje, demantuje netačne i zlonamjerne navode da je zaštitnik Siniša Bjeković na bilo koji način pominjao mišljenja „drugih bitnih ljudi“ o mjestu i drugim detaljima u vezi sa ustoličenjem mitropolita SPC, gospodina Joanikija.

“Umjesto ovog gnusnog podmetanja, činjenica je da je cjelokupni angažman institucije (kao i uvijek) ovom prilikom isključivo bio vezan za pokušaj smirivanja tenzija u društvu, prije i poslije događaja, a naknadno i postupanje po pritužbama i po sopstvenoj inicijativi u odnosu na aktivnosti policije prema građanima na Cetinju. Javnosti je od ranije poznat stav Zaštitnika, više puta ponovljen u medijima, o potrebi poštovanja prava na slobodu vjerospovijesti i prava na slobodu mirnog okupljanja, što isključuje bilo kakav uticaj na donošenje bilo čijih odluka. Neistinita je i izjava o namjeri Zaštitnika da „ide na Cetinje tokom protesta“ jer je to (kao i u svim sličnim situacijama do sada) trebao činiti posebni tim institucije koji se time bavi, o čemu svjedoči i saopštenje koje je u vezi sa tim tada objavljeno”, ističe se u saopštenju.

Važno je, dodaju, podsjetiti, a mediji su o tome izvještavali, da su u vezi sa cetinjskim protestima u nekoliko slučajeva utvrdili povredu prava građana, ali da je bilo predmeta u kojima nisu utvrdili prekoračenje ovlaščenja ili nezakonito postupanje policije.

“Stoga ne vidimo motiv da se naknadno trudimo da „branimo“ ili „napadamo“ rad ovog organa ili ponašanje građana i vjerujemo da je svima koji žele objektivno da sagledaju ovu situaciju jasno da u ovim predmetima imamo isključivo individualan i objektivan pristup, zasnovan na utvrđenim činjenicama i relevantnom pravu. U odnosu na navode objavljene na portalu In4s da “se dolazi do zaključka da je službena zabilješka materijalni dokaz o krivičnom djelu Ombudsmana”, saopštavamo i da smatramo da je jedini delikt sadržan u činjenici da je dr Đuranović grubo zloupotrijebila ukazano povjerenje i iz sebi znanih razloga, uprkos obavezi objektivnog i povjerljivog postupanja, pokušala da kompromituje rad institucije, uspori postupanje u ovom predmetu i izvrši nezakonit pritisak prije donošenje konačnog mišljenja. Bez obzira na ovakve i slične pritiske zasnovane na prizemnim i neutemeljenim napadima institucija će u ovim, kao i u svim prethodnim slučajevima, akte donositi isključivo u skladu sa Ustavom, zakonima i potvrđenim međunarodnim standardima”, zaključuje se u saopštenju.