I pored upozorenja Stručno-naučnog odbora Instituta za ljekove i medicinska sredstva (CINMED) da ulaze u zonu krivične odgovornosti zbog zloupotrebe položaja, Upravni odbor (UO) te ustanove je početkom prošle sedmice ukinuo uslove da direktor Instituta mora imati fakultet zdravstvenog usmjerenja i naučno zvanje ili specijalizaciju u zdravstvu, i za vršiteljku dužnosti direktorice imenovao pravnicu Miru Kontić.
Prema Pobjedinim saznanjima o kojima su pisali krajem jula, pravnica Kontić, koja je u CINMED stigla prošle godine iz Ministarstva zdravlja Srbije, bila je kandidatkinja za rukovodeće mjesto u toj ustanovi koju je snažno protežirao premijer Zdravko Krivokapić.
Da se nešto kuva u CINMED-u, prva je 26. jula objavila podgorička Antena M u informaciji da je UO CINMED-a, na sjednici 23. jula, prihvatio inicijativu za izmjenu pravilnika o sistematizaciji, odnosno da se izbriše norma da na čelu ove ustanove može da bude samo osoba zdravstvene struke, ocjenjujući je diskriminatornom.
Poslanica Socijaldemokratske partije Draginja Vuksanović-Stanković ubrzo je tokom sjednice Skupštine Crne Gore potvrdila informaciju Antene M i saopštila da se u CINMED-u dešava pravni skandal kojem se mora stati na put.
Ona je poručila da zna po čijoj se to naredbi i u čijem interesu radi i upozorila da će podnijeti krivične prijave. Kasnije se oglasila i na Tviteru sa porukom da se hitno zaustavi bezakonje.
– Nijesu građani Crne Gore pokusni kunići premijera i njegovog sina. Pozivam nadležne da preduzmu poslove iz svoje nadležnosti– napisala je tada Vuksanović-Stanković.
NADLEŽNI ORGANI
Kontić je u utorak, gostujući u Jutarnjem programu RTCG, komentarišući navode da ona kao pravnica ne može biti na čelu Instituta za ljekove i medicinska sredstva, kazala da je mirna i da su nadležni organi ,,zauzeli mišljenje“.
– Što se tiče zakona i našeg statuta uslov je VII1 stepen obrazovanja i nema detalja o struci. Nadležni organi su tu koji su zauzeli svoje mišljenje. Mogu da postupaju i po žalbama. Ja sam mirna, jer generalno znam kakva je situacija i u drugim agencijama, da postoje i ljudi različitih profila – poručila je Kontić.
Međutim, iz dokumentovane prepiske između Stručno-naučnog odbora, UO i pravne službe CINMED-a, a u koju je Pobjeda imala uvid, nadležni organi koje pominje Kontić su pravna služba čiji je ona u tom trenutku bila član i Ministarstvo zdravlja koje, prema navodima članova Stručno-naučnog odbora, nema nikakve nadležnosti nad radom Instituta.
PROCEDURA
U prvom obraćanju Stručno-naučnog odbora CINMED-a UO, od 27. jula, koja je uslijedila nakon inicijative tog upravljačkog organa da izmijeni Pravilnik kojim se utvrđuje unutrašnja organizacija i sistematizacija, u dijelu izmjena potrebnih uslova za radno mjesto direktora Instituta, navodi se da ta inicijativa proceduralno nije u skladu sa Statutom, ali ni Poslovnikom o radu samog Upravnog odbora.
Naime, kako su objasnili iz Stručno-naučnog odbora, eventualne izmjene Pravilnika moraju biti utemeljene u proceduri propisanoj Statutom koja nalaže da izmjene može predložiti samo direktor Instituta u kapacitetu pozicije na kojoj se nalazi, a onda te izmjene usvaja Upravni odbor. Svako drugo postupanje Upravnog odbora pravno je manjkavo i čini osnov za odgovornost.
I pored upozorenja iz Stručno-naučnog odbora, UO CINMED-a je 23. avgusta usvojio izmjene Pravilnika o sistematizaciji u kojima je izbrisao uslove da direktor Instituta mora imati završen fakultet zdravstvenog usmjerenja i naučno zvanje ili specijalizaciju u zdravstvu, i imenovao za v.d. direktorice Miru Kontić.
U obrazloženju ove odluke Upravnog odbora navodi se da Zakon o ljekovima, propisujući za uslov VII1 nivo kvalifikacije obrazovanja ostavlja slobodan izbor u pogledu oblasti obrazovanja direktora, o čemu je dalo mišljenje i Ministarstvo zdravlja 3. avgusta.
Pravilnikom o sistematizaciji, navodi se u obrazloženju, kao aktom niže pravne snage predviđen je bio uslov za izbor direktora koji nije propisan zakonom, pa je bilo neophodno u cilju usaglašavanja pravnih akata izmijeniti pravilnik.
Zanimljivo je da je identično objašnjenje ponuđeno i u dopisu koji je ranije sačinila pravna služba CINMED-a a kao odgovor na obraćanje Stručno-naučne službe UO, koji između ostalih potpisuje i sama Mira Kontić, koja je u tom trenutku na poziciji stručnog saradnika u kabinetu direktora za regulatornu harmonizaciju sa EU i međunarodnu saradnju.
FLAGRANTNE NEZAKONITOSTI
Stručno-naučni odbor se uoči sjednice na kojoj su izmijenjeni uslovi za direktora još jednom dopisom obraća Upravnom odboru i upozorava ih da „namjeravanim odlukama ulaze u zonu radnji koje se mogu kvalifikovati kao namjerna destrukcija, degradacija ugleda i ostvarivanja nadležnosti Instituta“.
U novom obraćanju, članovi Stručno-naučnog odbora ponavljaju da na osnovu Statuta CINMED-a, izmjene sistematizacije UO može usvojiti isključivo na prijedlog direktora, te da je njihova namjera „flagrantna nezakonitost i osnov za utvrđivanje pravne odgovornosti članova Upravnog odbora“.
Takođe, navode da su mišljenja pravne službe Instituta i Ministarstva zdravlja pravno nerelevantna i da nemaju nikakav pravni učinak, jer je Institut organizacija koja vrši javna ovlašćenja u oblasti ljekova i da nad cjelishodnošću i zakonitošću njegovog rada nadzor ne vrši Ministarstvo.
– Mišljenje pravne službe Instituta pravno je posebno problematično, jer je pravna služba shodno svojoj funkcionalnoj nadležnosti učestvovala u donošenju Statuta i važećeg Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji – navodi se u obraćanju.
U dopisu se problematizuje pitanje da ukoliko su postojale pravne dileme zašto ih pravna služba nije iskazala u postupku donošenja sistematizacije, odnosno ako se smatralo da nije u skladu sa Zakonom o ljekovima, zbog čega je taj akt uopšte bio u pravnom prometu.
Evidentno je, navodi se u obraćanju, da se pravna služba Instituta rukovodila razlozima koji nemaju veze sa pravnom osnovanošću odredbe Pravilnika i da je ta služba ili prilikom rada na pripremi važećeg akta o sistematizaciji postupala protivzakonito ili to čini sada.
– Indikativno je i da je mišljenje pravne službe potpisao i kandidat zbog čijeg se imenovanja upravo i radi izmjena uslova i kriterijuma za direktora, odnosno v.d. direktora Instituta, a koji je učestvovao u izradi važećeg Pravilnika, na koji je dao primjedbe – navodi se u dopisu Naučno-stručnog odbora.
PRAKSA
Dalje se u dopisu navode primjeri uporedne zakonske prakse kada su u pitanju ustanove zdravstvenog sistema.
Kao primjer se navode uslovi za direktora Fonda za zdravstveno osiguranje, gdje Zakonom o obaveznom zdravstvenom osiguranju nije uže specificirana vrsta školske spreme, ali je zato aktom o sistematizaciji Fonda određeno da su zvanje i uslovi za obavljanje poslova direktora VII1 nivo kvalifikacije obrazovanja, fakultet iz oblasti društvenih nauka – ekonomija ili pravo.
Na sličan način, u drugom primjeru, Zakonom o zdravstvenoj zaštiti nijesu uopšte propisani posebni uslovi za izbor direktora Instituta za javno zdravlje, već je to isključivo uređeno aktom o sistematizaciji u kojem se propisuje da je potreban stepen stručne spreme Medicinski fakultet sa specijalizacijom iz oblasti javnog zdravlja.
– U svjetlu izrečenog, može li se zamisliti apsurdna činjenična i pravna situacija da se pravilnikom o sistematizaciji, na primjer, Uprave prihoda ili Centralne banke precizira da rukovodeće lice može biti diplomirani doktor ili farmaceut, ili da recimo može biti bilo kojeg profila, kako je to planirano promjenom sistematizacije Instituta – kaže se u dopisu.
Članovi Naučno-stručnog odbora ukazali su i na praksu regionalnih i evropskih nadležnih regulatornih organa u oblasti ljekova u kojima su rukovodioci uvijek sa završenim fakultetima zdravstvenog usmjerenja.
PROTEŽIRANJE
– Napominjemo da čitav proces, od imenovanja UO, dostavljanja biografija kandidata i prve sjednice na kojoj je pod tačkom razno raspravljano o izmjeni pravilnika o sistematizaciji, ukazuje na jasnu namjeru protežiranja već projektovanog kandidata koji ne ispunjava uslove. To je unižavanje Instituta kao institucije zadužene za javno zdravlj , jer se ciljano izbacuju dva elementarna uslova za funkciju direktora – zdravstveno usmjerenje i naučno-stručne reference, koji predstavljaju garant stručnog i profesionalnog rukovođenja institucijom u skladu sa praksom evropskih zemalja koje su usvojile i sve zemlje regiona – navodi se u dopisu.
Članovi Naučno-stručnog odbora navode i da evidentna namjera UO da se po svaku cijenu degradiraju uslovi sa ciljem izbora kandidata koji ne zadovoljava zakonske uslove, pojedinačno svakog od članova dovodi u sumnju za zloupotrebu službenih ovlašćenja u cilju sticanja protivzakonite dobiti za sebe ili drugoga, u vezi sa čim će tražiti postupanje, za to, nadležnih organa.
Na kraju dopisa, Naučno-stručni odbor obavještava UO da su, u cilju očuvanja dugo sticanog profesionalnog digniteta ustanove i njenog zakonitog rada, o svemu obavijestili Vladu Crne Gore, Upravnu inspekciju, Inspekciju rada, Agenciju za sprečavanje korupcije, Nacionalni savjet za borbu protiv korupcije, Delegaciju EU i Evropsku agenciju za ljekove.
PORODIČNI BIZNIS
Izvori Pobjede iz CINMED-a tvrde da Krivokapić imenovanjem svog čovjeka na čelo ove ustanove može da za poslove svoje porodice obezbijedi ogromnu zaradu.
Krivokapićev sin Milan je, prema evidenciji Centralnog registra privrednih subjekata (CRPS), suvlasnik firme „Altmed“ sa tetkom Jadrankom Vuković, dok je njegov drugi sin, Miloš, direktor te kompanije.
Firma je, kako smo pisali, kao trgovina na veliko farmaceutskim proizvodima, osnovana početkom februara prošle godine, a osnovao je Zdravko Krivokapić, tada univerzitetski profesor, sa svastikom Vuković. U njihovom lancu su apoteke „Holos“.
Njegov sin Milan suosnivač Altmeda postao je početkom avgusta prošle godine, kad je Krivokapić postao nosilac liste koalicije ,,Za budućnost Crne Gore“.
Krivokapićeva svastika u farmaceutskom biznisu je decenijama. Privatnom biznisu prethodio je njen angažman u državnom sektoru – bila je direktorica Apoteka Crne Gore.