HRA protiv zatvorskih kazni za vrijeđanje države, zastave, grba i himne

Akcija za ljudska prava (HRA) se oštro protivi apelu koji je ministar pravde Andrej Milović uputio sudovima “da svako vrijeđanje i nepoštovanje države Crne Gore … sankcionišu na najstroži mogući način i sa što više zatvorskih kazni”, jer je suprotan međunarodnom standardu slobode izražavanja, poručuju iz te nevladine organizacije.

Iz HRA su podsjetili na stav međunarodnih tijela za zaštitu ljudskih prava da država i njeni simboli “ne treba da budu predmet krivičnopravne zaštite”.

“Poseban konsenzus postoji oko toga da se zatvorske kazne za uvredu i klevetu principijelno ne izriču. HRA se zbog toga od 2010. godine zalaže za brisanje krivičnog djela Povreda ugleda Crne Gore iz čl. 198 KZCG („Ko javno izloži poruzi Crnu Goru, njenu zastavu, grb ili himnu, kazniće se novčanom kaznom ili zatvorom do jedne godine”) ili bar ukidanje zatvorske kazne za to djelo”, naveli su iz HRA u saopštenju.

Iz te nevladine organizacije kazali su da Komitet za ljudska prava Ujedinjenih nacija (Opšti komentar 34, tač. 38), i specijalni izvjestioci i predstavnici za slobodu izražavanja UN, Savjeta Evrope, OEBS-a, Organizacije američkih država i Afričke komisije za ljudska prava i prava naroda (2002) smatraju da država ne zaslužuje posebnu zaštitu u zakonima o uvredi i kleveti jer, kako su ukazali, „ni država, ni njeni simboli nemaju osjećanja i zbog toga ne mogu biti pasivni subjekti kod krivičnih djela kojima se povređuje ugled ili reputacija“.

“I zaključak konferencije u organizaciji predstavnika OEBS za slobodu medija i organizacije Reporteri bez granica 2003. godine u Rimu je da državni simboli i drugi objekti (zastave, religijski simboli) ne treba da uživaju ni krivičnu ni građanskopravnu zaštitu od klevete i uvrede. Evropski sud za ljudska prava je u dva slučaja protiv Francuske osudio krivičnopravnu zaštitu časti i ugleda predsjednika države kao državnog simbola, i zaključio da posebna zaštita od kritike samo zbog funkcije ili statusa znači privilegiju koja nije u skladu sa modernim političkim koncepcijama u demokratskom društvu i neopravdano onemogućava slobodu izražavanja (Colombani and Others v. France, 2002, Eon v. France, 2013)”, naveli su iz HRA.

Iz HRA su kazali da šarlamentarna skupština Savjeta Evrope je 2010. godine zauzela stav da ugled nacije, vojske, istorijskih ličnosti ili religije ne smije biti zaštićen zakonima protiv uvrede i klevete (Recommendation 1897).

“Bez obzira na emocije prema državi, na bilo koji aktuelni događaj i pojačane strasti, Crna Gora mora, prije svega, ostati država koja poštuje ljudska prava na nivou međunarodnih standarda, pa apelujemo na sudove da ih imaju u vidu i da NE izriču zatvorske kazne za krivično djelo Povreda ugleda države i njenih simbola”, zaključuju iz HRA.