Građanska inicijativa Sačuvajmo Sinjajevinu uputila je dopis premijeru Zdravku Krivokapiću i ministarki odbrane Oliveri Injac, sa zahtjevom za sastanak na kojem bi se razgovaralo o rješavanju problema vojnog poligona na Sinjajevini, te uspostavljanju zaštićenog područja na toj planini.
“Naša organizacija pozdravila je prvu obostranu komunikaciju koju smo putem pisane korespodencije ostvarili sa predstavnicima Vlade, ali smatramo da ta komunikacija mora preći na veći nivo”, navode u ovoj GI.
Ministarstvo odbrane obavijestilo uh je, kažu, da je odlučno da pitanju vojnog poligona na Sinjajevini, “pristupi na stručan i odgovoran način, odnosno da se naučna i stručna javnost konsultuje i da se utvrde sve činjenice od značaja za rješavanje predmetnog pitanja”.
“S obzirom na ovakav stav ministarstva i Vlade Crne Gore, a u očekivanju ukidanja odluke o vojnom poligonu na Sinjajevini donesene u septembru 2019. godine, Građanska inicijativa Sačuvajmo Sinjajevinu ponovo apostrofira da poligonu nikako ne može biti mjesto na Sinjajevini, koja se inače nalazi u okviru međunarodno zaštićenog UNESCO područja – tranzicionog područja (zone) Biosferinog rezervata “Kanjona rijeke Tare”, ističu u GI.
Ukazuju da zbog namjere Ministarstva odbrane i Vlade Crne Gore da Sinjajevinu koristi kao vojni poligon, do sada nije završena zakonska procedura uspostavljanja zaštićenog prirodnog dobra na području Sinjajevine, a u skladu sa Prostornim planom Crne Gore do 2020. godine.
“Opšte je poznato da je „Studija zaštite i uspostavljanje zaštićenog prirodnog dobra na području Sinjajevine“ urađena od strane Agencije za zaštitu prirode i životne stredine u julu 2016. godine u okviru projekta „Sinjajevina“. Za realizaciju ovog projekta opštine Mojkovac, Kolašin, Žabljak, Šavnik i Danilovgrad dobile su sredstva od Delegacije Evropske Unije u Crnoj Gori kroz Međuopštinski razvojni grant program”, navode oni.
U okviru IPA projekta „Uspostavljanje Natura 2000 u Crnoj Gori“, koji je finansiran od strane Evropske Unije sa tri miliona eura, područje Sinjajevine je na osnovu EU standarda u oblasti zaštite prirode identifikovano kao potencijalno područje od posebnog interesa za ptice.
Takođe, tokom izrade „Studija zaštite i uspostavljanje zaštićenog prirodnog dobra na području Sinjajevine“, u 2015. i 2016 god, na području Sinjajevine su identifikovana staništa i vrste sa dodataka EU Direktive o staništima. Takođe, Crna Gora je dužna da sprovoditi obaveze iz Bernske konvencije s obzirom da je područje Sinjajevine, tačnije Babji zub (Torna) i Gradište, identifikovano kao jedno od područja u okviru Emerald mreže kod nas.
“Odluka o uspostavljanju vojnog poligona na Sinjajevini donijeta je bez ikakve relevantne studije o društvenom i ekološkom uticaju takve akcije, bez otvorene i javne rasprave i suštinskih pregovora sa direktno pogođenim stanovništvom. Odluka o inauguraciji vojnog poligona u srcu naseljenih, a ekološki neprocjenjivo vrijednihih pašnjaka, proizvoljna je, predstavlja kršenje Ustava Crne Gore i Međunarodnih zakona o životnoj sredini, kao i Arhuske konvencije UN-a, čiji je Crna Gora potpisnik”, ističu iz GI.
Kako su dodali, kao drugi najveći planinski pašnjak Evrope Sinjajevina predstavlja ekstremno rijedak poloprivredni (stočarski) potencijal, a njen jedinstveni biodiverzitet proizvod je milenijuma koadaptacije tradicionalnih ljudskih aktivnosti i dinamike prirodnog svijeta. Sinjajevina je mjesto gdje se sve do danas održao vjekovni pastirski identitet i kultura jedinstvene vrijednosti.
“Danas ova planina predstavlja područje brzog razvoja održivog eko-turizma, etno-turizma i planinarenja. Snjegovi Sinjajevine predstavljaju glavni izvor vode za rijeke Taru i Moraču koje pripadaju crnomorskom i jadranskom slivu”, navode u Građanskoj inicijativi.
U ovom kontekstu, istraživački projekat „Inspiring rural heritage: Sustainable practices to protect and conserve mountain landscapes“ (IRIS), koji finansira Evropska Unija, a u čiju je realizaciju uključeno više evropskih univerziteta kao i Univerzitet Crne Gore, obuhvatio je i Sinjajevinu.
“Naime, projekat se sprovodi u pet država u periodu od 2020. do 2024, a Sinjajevina je jedna od pet evrpskih tačaka istraživanja jer je međunarodno poznata po svojoj izuzetnoj prirodnoj i kulturnoj vrijednosti. Sigurni smo da će Vlada Crne Gore i Ministarstvo odbrane uzeti u obzir međunarodna i nezavisna iskustva kada je u pitanju ovako specifično područje kakvo je Sinjajevina, te da će tijesno sarađivati sa evropskim naučnim timom koji rukovodi projektom IRIS”, zaključuje se u saopštenju.