Centar za građansko obrazovanje (CGO) je sa pažnjom ispratio jučerašnje objavljivanje mape krajnje desnih i ekstremističkih grupa na Balkanu koju je uradio tim BIRN-a, a koja je u dijelu koji se odnosi na Crnu Goru sporna jer targetira pojedince i grupe bez ubjedljive argumentacije izjednačavajući ih sa ektremističkim strujama, a što može imati negativne posljedice za te pojedince i grupe, ali i crnogorsko društvo, Petar Đukanović, programski direktor CGO-a.
Prema njegovim riječima, CGO cijeni da je suprotstavljanje i prevencija ekstremizma, koji je u fundamentalnoj suprotnosti sa demokratskim vrijednostima tolerancije i poštovanja ljudskih prava, osnova održivosti demokratskih društava.
“Upravo to obavezuje sve koji se bave istraživanjem ovih pojava da tome pristupe metodološki ozbiljno i da strogo vode računa o kriterijumima i korišćenju validnih i višestruko provjerenih dokaza kada se neko označava kao ekstremistička prijetnja. Neprofesionalno je i neodgovorno targetirati pojedince i neformalne grupa koji su aktivisti ili otvoreni kritičari klerikalnih i autoritarnih struktura vlasti, crkve i njenog djelovanja u društvu, kroz izjednačavanje sa organizovanim i/ili plaćenim ekstremističkim i radikalnim grupama vjerskih organizacija ili njima bliskih krugova”, smatra on.
Đukanović kaže da CGO upozorava da se ovakvim površnim pristupom ta velika tema opasno relativizuje.
Time s, naglašava,e produbljuju i podjele u društvu i sprječava smislen dijalog o prevenciji ovih pojava, a što bi trebalo da bude zajednički cilj svih aktera u društvu nezavisno od političkih i drugih određenja.
“CGO stoji na stanovištu da bi ovakva mapa ekstremističkih grupa, ukoliko se ne revidira kad je riječ o Crnoj Gori, mogla ugroziti bezbjednost i ljudska prava pojedinaca i onih koji su navedeni kao članovi navodno ekstremnih grupa, sa akcentom na Bogougodnice i na tzv. Komite i patriote Crne Gore. Dodatno, ovo može biti ograničavajuće za razvoj građanskog aktivizma, slobodu govora i izražavanja. Svako u demokratskom društvu ima pravo da iznosi svoj stav i da kritikuje određene pojave i procese sve dok u javni govor ne iznosi nestinite tvrdnje, diskriminiše ili poziva na mržnju i nasilje prema drugom i drugačijem”, navodi Đukanović.
Na primjer, naglašava, nejasno je kako se grupa Bogougodnice koja kroz parodiju adresira neka postupanja SPC, patrijarhalne vrijednosti i trendove retradicionalizacije može označiti ekstremnom.
“Parodija i oštra kritika su ljekovite za svako društvo i trebalo bi gajiti atmosferu koja podstiče takve pristupe kroz građanski aktivizam, performans ili umjetnički iskaz. Uostalom, to je jedan od načina na koji se izgrađuje kritički duh u društvu, objektivna sumnja i propitivanje normi i autoriteta kako bi se kristalisale vrijednosti koje guraju društvo naprijed. Izjednačavanje pojedinaca i grupa koji tome doprinose sa ekstremistima je štetno, nedopustivo i opasno”, naglašava on.
Konačno, smatra Đukanović, postojanje ovakvih platformi i analiza koju je BIRN uspostavio je od izuzetnog značaja za suprotstavljanje radikalizmu i desnom ekstremizmu i regionu, ali jedino ako i na takvoj platformi nema negativnog upliva politikantskih ideja kojima se, po svaku cijenu, pokušava kreirati vještački balans u nabrajanju ekstremističkih grupa.
“Stoga, pozivamo BIRN da revidira postojeću mapu kako ne bi za posljedicu imali devalvaciju i obesmišljavanje jedne kvalitetne ideje. Relativizacija je pogubno političko oružje i mnogo prodornije od negacije, a vjerujemo da to nije bila ideja vodilja onih koji su osmislili, kao i onih koji su podržali, ovu mapu”, zaključio je Đukanović.