Rusija se službeno povukla iz ključnog sigurnosnog sporazuma koji je nakon hladnog rata trebao smanjiti potencijalne sukoba između Istoka i Zapada, što je najnoviji znak rastućih napetosti između Rusije i NATO-a.
“U 00.00 sati 7. novembra 2023. završen je postupak povlačenja Rusije iz CFE-a (Sporazum o konvencionalnim oružanim snagama u Evropi)”, objavilo je rusko Ministarstvo vanjskih poslova u saopštenju na svojoj internetskoj stranici, piše Reuters.
Time je “međunarodno-pravni dokument čiju je valjanost naša država suspendovala već 2007. godine za nas konačno postao istorija”.
Sporazum iz 1990., koji je putem pregovora dogovoren i sklopljen na kraju hladnog rata i potpisan godinu dana nakon pada Berlinskog zida, postavio je ograničenja na raspoređivanje vojne opreme kako bi se održala vojna ravnoteža između NATO-a i zemalja tadašnjeg Varšavskog saveza.
Rusija je suspendovala svoje učestvovanje u sporazumu 2007. i zaustavila aktivno učestvovanje 015. godine.
U maju 2023. kada je Rusija već duboko bila u ratu u Ukrajini koji je pokrenula u februaru 2022., predsjednik Vladimir Putin potpisao je dekret kojim otkazuje sporazum, izazvavši osudu NATO-a za “podrivanje euroatlantske sigurnosti”.
Rat u Ukrajini izazvao je najgoru krizu u odnosima Moskve sa Zapadom od hladnog rata, a portparol Kremlja Dmitrij Peskov rekao je tokom vikenda da su odnosi sa Sjedinjenim Državama ispod nule.
“Sporazum CFE-u sklopljen je na kraju hladnog rata, kada se činilo mogućim formiranje nove arhitekture globalne i evropske sigurnosti utemeljene na saradnji, te su poduzeti odgovarajući pokušaji”, navelo je rusko Ministarstvo.
Akcije SAD-a za proširenje NATO-a dovele su do toga da su zemlje saveza “otvoreno zaobišle” grupna ograničenja, dodalo je Ministarstvo.
“Tako je sporazum CFE u svom izvornom obliku izgubio dodir sa stvarnošću”, navodi se.