Bivši predsjednik Portugala u dva mandata i jedna od najistaknutijih političkih ličnosti svoje generacije Žorže Sampajo umro je u 82. godini, saopštio je aktuelni predsjednik Marselo Rebelo de Susa.
Uzrok smrti nije naveden, ali je poznato da je Sampajo već nekoliko godina bio lošeg zdravlja, a poslednje dvije nedjelje je proveo u bolnici.
Sampajo se „pripremio da bude borac, a zastave njegove borbe bile su sloboda i jednakost“, rekao je Rebelo de Susa u televizijskom obraćanju.
Rekao je da je Sampajo bio „crvenokosi uragan“ šezdesetih godina prošlog vijeka, kada se kao mlad advokat suprotstavio tadašnjoj diktaturi u Portugalu.
Tokom svoje političke karijere u Portugalu, kao socijalista lijevog centra, a kasnije i kao diplomata Ujedinjenih nacija, zaslužio je sve pohvale. Jednom je rekao da je oduvijek želio da postane dirigent orkestra.
Sampajo je u svojoj zemlji ostao upamćen po kontroverznom obaranju vlade desnog centra 2004. godine, kada je bio šef države.
Tada je lider Socijaldemokratske partije Žoze Manuel Barozo podnio ostavku na mjesto premijera, jer je postavljen za predsjednika Evropske komisije. Zamijenio ga je potpredsjednik stranke Pedro Santana Lopeš.
Nakon nekoliko mjeseci borbe u vladi, javnih nesporazuma i kontradikcija, Sampajo je raspisao vanredne izbore kako bi okončao ono što je nazvao „ozbiljnom krizom kredibiliteta i nestabilnosti“.
Naknadni izbori donijeli su ubjedljivu pobjedu Socijalističkoj partiji lijevog centra, koju je nekada predvodio Sampajo.
Sampajo je političku karijeru započeo na Lisabonskom univerzitetu krajem pedesetih godina, u ilegalnom studentskom pokretu koji se borio protiv diktature Antonija Salazara.
Po završetku pravnog fakulteta, uglavnom je branio optužene kojima se sudilo pred specijalnim političkim sudom.
Posle obaranja diktature, u revoluciji karanfila 1974. godine bio je blizak krajnje lijevim grupacijama, ali se 1978. pridružio etabliranoj Socijalističkoj partiji i od sljedeće godine je u pet mandata kao socijalistički poslanik biran u portugalski parlament.
Sampajo se 1979. sa uspjehom kandidovao za gradonačelnika Lisabona, što je dužnost koju je obavljao u dva mandata, a deset godina posle učlanjenja u Socijalističku partiju postao je i njen lider. Za šefa države biran je 1996. i 2006. godine.