Niz napada na Jevreje u Sjedinjenim Državama posljednjih dana, povezanih sa sukobom između Izraela i Hamasa, pojačao je pritisak na američke zakonodavce i administraciju predsjednika Džoa Bajdena da preduzmu više koraka za suzbijanje antisemitskog nasilja, pišu svjetski mediji.
Bajdenova osuda
Američki predsjednik Džo Bajden osudio je nasilje nad jevrejskim zajednicama u Sjedinjenim Državama i inostranstvu nakon niza napada koji su uslijedili usred sukoba Izraela i Hamasa u Gazi, napisao je Rojters.
Tokom 11 dana borbi u regiji zabilježeni su fizički ili verbalni napadi na Jevreje u Njujorku, Los Anđelesu i na jugu Floride.
“Nedavni napadi na jevrejsku zajednicu vrijedni su prezira i moraju prestati. Osuđujem ovo mrsko ponašanje kod kuće i u inostranstvu – na svima nama je da mržnji ne pružimo sigurnu luku”, napisao je Bajden u ponedjeljak, 24. maja, u objavi na Tviteru.
Gilad Erdan, izraelski ambasador u Sjedinjenim Državama, na Tviteru se zahvalio na ovoj reakciji i rekao kako se nada da će napadači brzo biti izvedeni pred lice pravde i da će se odvratiti od zločina iz mržnje. “Demonizacija Izraela očito potiče ovaj porast antisemitizma. Mora se zaustaviti”, napisao je Erdan.
Jedan od slučajeva napada desio se u Njujorku na Džosefa Borgena koji je ispričao da ga je u četvrtak uveče (20. maj) na Tajms skveru fizički napala grupa ljudi upućujući mu antisemitske psovke. Videozapis napada na Borgena, koji je nosio tradicionalnu jevrejsku kapu – kipu, više puta emitovan je tokom proteklog vikenda. U vezi s napadom uhapšen je muškarac, a tragalo se za još nekoliko osoba.
Dan poslije, dodaje Rojters, pet glavnih jevrejskih organizacija – Američki jevrejski odbor, Liga protiv klevete, Hadasa (Hadassah), Jevrejska federacija Sjeverne Amerike i Savez ortodoksnih jevrejskih kongregacija Amerike – pozvali su Bajdena da osudi antisemitizam preporučivši određene mjere, uključujući borbu protiv mržnje u kampusima i pojačanu sigurnost vjerskih institucija.
U pismu su naveli kako su se od početka sukoba u Gazi dogodili brojni antisemitski incidenti širom svijeta i Sjedinjenih Država, naglasivši da su počinitelji namjerno ciljali jevrejske institucije i pojedince zbog njihove religije.
Zabrinjavajući trend
Jevrejska organizacija Liga protiv klevete tvrdi da je od 10. maja širom SAD zabilježeno najmanje 26 slučajeva antisemitizma i da se slučajevi kreću od protestnih znakova koji cioniste nazivaju “nacistima” do nekoliko fizičkih napada te da su zabilježena najmanje četiri slučaja vandalizma u sinagogama i jevrejskim zajednicama, prenosi Vašington post.
Stručnjaci su rekli da je sukob na Bliskom istoku često izazivao nasilje u Sjedinjenim Državama, izrazivši bojazan da su nedavni napadi dokaz zabrinjavajućeg trenda koji je ubrzan borbama u Izraelu i Gazi. Kažu da su najnoviji napadi podsjećali na protujevrejske proteste i skupove u Šarlotsvilu 2017. i na masovnu pucnjavu u sinagogi u Pitsburgu godinu poslije.
U utorak, 8. maja, skupina ljudi koja je uzvikivala antiizraelske parole napala je goste ispred suši restorana u Los Anđelesu, nakon čega je policija uhapsila muškarca pod optužbom za napad smrtonosnim oružjem naglasivši da incident istražuju kao zločin iz mržnje. Istog dana, dodaje list, u Bal Harboru napadnuta je porodica uz povike “Slobodna Palestina” i “Ubij Jevreja” i prijetnje silovanjem.
Kongresni zastupnici osudili su nedavno nasilje, rekavši da je duboko zabrinjavajuće, naglašava Vašington post. “Antisemitizam raste u Americi”, rekao je senator Berni Sanders proteklog vikenda. Takođe je uporedio napade na Jevreje s nasilnim napadima na manjine u SAD naglasivši da je to ozbiljan problem “sve više podijeljene nacije koju u tom smjeru vode desničarski ekstremisti”.
Liga protiv klevete je u 2019. identifikovala više od 2.100 antisemitskih incidenata u SAD, uključujući napad, nasilje i uznemiravanje, što je više nego bilo koje godine otkako je grupa počela pratiti takve incidente 1979. Prošle godine, kada su mnogi Amerikanci ostali kod kuće zbog pandemije korona virusa, zabilježen je treći najveći broj incidenata.
Decenije nestalne bliskoistočne politike
Rat u Gazi prelio se u Ameriku prošle nedjelje, napisao je Volstrit džurnal naglasivši da iako mete nisu odgovorne za izraelsku politiku, žrtve napada u nekoliko američkih gradova bili su Jevreji kao slučajni prolaznici ili u nekim slučajevima osobe koje su “izgledale kao Jevreji”.
S obzirom na političke preferencije američkih Jevreja dokumentovane u anketama, mnogi su vjerovatno bili protiv Trampa, protiv Netanjahua i kritični prema izraelskom postupanju s Palestincima. Međutim, ocjenjuje list, to napadačima nije mnogo značilo i činilo se da je sve što im smeta bilo to što su njihove žrtve Jevreji.
Do sada američka jevrejska zajednica još nije iskusila ništa slično kobnoj mržnji koja je prisutnija u Evropi, naročito u Velikoj Britaniji, Njemačkoj i Francuskoj gdje je zabilježen porast nasilja nad Jevrejima, ističe konzervativni njujorški list ocijenivši da savremeni antisemitizam u Americi dolazi s krajnje ljevice i pojedinaca s krajnje desnice koji žele preoblikovati SAD kao rasno društvo.
Bez obzira na njihove motive ili politiku, dodaje list, oni koji osporavaju mjesto Jevreja u Americi osporavaju osnovu same Amerike. Mržnja prema Jevrejima neumoljivi je neprijatelj američkog puta jer ima za cilj uništiti navike i vjerovanja koja omogućavaju američkoj raznolikoj populaciji da živi u miru i zbog kojih američka demokratija funkcioniše, napisao je Volstrit džurnal.
Iako bi Bajdenova administracija željela da Izrael ublaži svoj pristup i udovolji palestinskim nadama, šokantne scene antisemitskih incidenata u SAD tome neće pomoći. Dvije decenije loše procijenjene i često nestalne američke bliskoistočne politike nagrizale su izraelsko povjerenje u američku mudrost i postojanost te je, zaključuje list, za očekivati da će Izraelci biti skeptičniji nego ikad ranije o vrijednosti američkih obaveza i snazi američkih ideala.
Antisemitizam – dar za desnicu
Nasilje između Jevreja i muslimana na Bliskom istoku često je popraćeno skokovima antisemitskih incidenata u Sjedinjenim Državama, ali ono što se dogodilo tokom proteklih dana bilo je drugačije i uključuje drskost i smjelost, ukazuje Mišel Goldberg, kolumnistica Njujork tajmsa u rubrici “Mišljenje”.
Prošlosedmični očigledni zločini iz mržnje prije svega su katastrofa za Jevreje u Sjedinjenim Državama koji su upravo pretrpjeli četiri godine snažnog antisemitizma koji je započeo otprilike u vrijeme kada su republikanci nominovali Trampa 2016. No, ističe Goldberg, ovo nasilje takođe prijeti potkopavanjem napretka da američki političari ozbiljnije shvate palestinska prava.
Desničarski cionisti i antisemitski anticionisti imaju nešto temeljno zajedničko: povezuju jevrejski narod s izraelskom državom, dodaje kolumnistkinja Njujork tajmsa ocjenjujući kako izraelska vlada i njeni američki saveznici profitiraju kada mogu zaustaviti kritiku zemlje kao antisemitsku.
Cionistička desnica tvrdi da napad na Izrael znači napad na sve Jevreje. Mnoge pristalice progresivne politike, posebno progresivni Jevreji, naporno su radili na razbijanju ove automatske identifikacije i otvaranju prostora u Demokratskoj stranci da osude ustaljenu izraelsku okupaciju i kršenje ljudskih prava.
Nedavni talas antisemitskog nasilja otežaće taj posao jer, iako ironično, on pomaže jačanju izraelskog sistema tretiranja Palestinaca kojeg je Hjuman rajts voč (Human Rights Watch) prošlog mjeseca opisao kao aparthejd. Iako je pojedinim ljevičarima možda neugodno govoriti o nasilju palestinskih simpatizera, to treba tretirati kao krizu, i kao stvar osnovne ljudske solidarnosti i zato što je to politička opasnost, napisala je Mišel Goldberg u komentaru za Njujork tajms.