Lideri Evropske unije i NATO-a su u Briselu potpisali Zajedničku deklaraciju o saradnji, u kojoj ukazuju da se dvije organizacije suočavaju sa najvećom prijetnjom evroatlantskoj bezbjednosti posljednjih decenija i obavezuju da unaprijede partnerstvo.
Potpisnici Deklaracije, predsjednici Evropskog savjeta i Evropske komisije, Šarl Mišel i Ursula fon der Lajen, i generalni sekretar NATO-a Jens Stoltenberg, navode da će podići partnerstvo EU i alijanse na viši nivo, na osnovu naše dugogodišnje saradnje, u vrijeme razvoja bezbjednosnih prijetnji i izazova sa kojima se suočavaju.
– Strateško partnerstvo NATO-a i EU zasnovano je na našim zajedničkim vrijednostima, našoj odlučnosti da se uhvatimo u koštac sa zajedničkim izazovima i našoj nedvosmislenoj posvećenosti promovisanju i očuvanju mira, slobode i prosperiteta u evroatlantskom području – navodi se u jednoj od 14 tačaka Deklaracije.
Lideri ukazuju da su EU i NATO danas suočeni sa najvećom prijetnjom evroatlantskoj bezbjednosti u posljednjih nekoliko decenija i „najoštrije osuđuju agresiju“ Rusije na Ukrajinu.
– Brutalni rat Rusije protiv Ukrajine krši međunarodno pravo i principe Povelje UN. On podriva evropsku i globalnu bezbjednost i stabilnost. Ruski rat je pogoršao prehrambenu i energetsku krizu koja pogađa milijarde ljudi širom svijeta – navedeno je u tekstu.
Lideri navode da Rusija „mora odmah da prekine taj rat i da se povuče iz Ukrajine“, izražavaju „punu solidarnost“ sa Ukrajinom i ponovo ističu „nepokolebljivu i kontinuiranu podršku njenoj nezavisnosti, suverenitetu i teritorijalnom integritetu unutar njenih međunarodno priznatih granica“. U Deklaraciji se navodi da „autoritarni akteri osporavaju interese, vrijednosti i demokratske principe“ EU i NATO-a, korišćenjem političkih, ekonomskih, tehnoloških i vojnih sredstava.
– Živimo u eri sve veće strateške konkurencije. Sve veća samouvjerenost Kine i njene politike predstavljaju izazove sa kojima treba da se pozabavimo. Stalni sukobi i nestabilnost u našem evropskom susjedstvu podrivaju našu bezbjednost i pružaju plodno tlo za strateške konkurente, kao i za terorističke grupe, da steknu uticaj, destabilizuju društva i da predstavljaju prijetnju našoj bezbjednosti – piše u dokumentu.
Dodaje se da je to „ključna tačka“ za evroatlantsku bezbjednost i stabilnost, „koja više nego ikad pokazuje važnost transatlantske veze, pozivajući na bližu EU-NATO saradnju“.
– NATO ostaje temelj kolektivne odbrane za sve njegove članice i ključni faktor evroatlantske bezbjednosti. Prepoznajemo vrijednost jače i sposobnije evropske odbrane koja pozitivno doprinosi globalnoj i transatlantskoj bezbjednosti i koja je komplementarna i interoperabilna sa NATO-om – navodi se.
U Deklaraciji se navodi i da su EU i NATO „ostvarili napredak bez presedana u svim oblastima saradnje“.
– Postigli smo opipljive rezultate u suprotstavljanju hibridnim i sajber prijetnjama, operativnoj saradnji, uključujući pomorska pitanja, vojnu mobilnost, odbrambene kapacitete, odbrambenu industriju i istraživanje, vježbe, borbu protiv terorizma i izgradnju kapaciteta partnera – dodaje se.
Lideri se obavezuju da unaprijede partnerstvo NATO-a i EU uz bliske konsultacije i saradnju sa svim članicama, u duhu pune međusobne otvorenosti i u skladu sa autonomijom dvije organizacije u donošenju odluka.
– Podstičemo što potpunije uključivanje NATO saveznika koji nisu članice EU u njene inicijative. Podstičemo što potpunije učešće članica EU koje nisu dio alijanse u njenim inicijativama – navodi se u Deklaraciji, u kojoj se ukazuje i da će dvije strane redovno procjenjivati ostvareni napredak.