Evropski mediji pišu o grafitima po Srbiji: ”Ovo sluti na nasilje”

Mediji na njemačkom govornom području pišu o najnovijem razvoju događaja na Kosovu i u Srbiji. U dva teksta se upozorava na opasnost od izbijanja sukoba većih razmjera, piše Dojlče vele.

“Ovo sluti na nasilje”

“Vučić sprovodi ratnu propagandu grafitima protiv Kosova”, naslov je koji je objavio bečki Standard. Novinarka Adelheid Wölfl piše: “Ovo sluti na nasilje. U Srbiji se pojavljuje sve više grafita na kojima piše: “Kad se vojska na Kosovo vrati…” (…) Predsjednik Vučić očigledno hoće time pripremiti javnost na zaoštravanje sukoba i istovremeno je radikalizovati.”

Nakon opisa velike slike od obojenih tabli koju su na stadionu Crvene zvezde napravili navijači i na kojoj se vidi tenk na srpskoj zastavi, autorka nastavlja: “Strah od rata je proteklih mjeseci kontinuirano rastao jer je jedan dio srpskog režima pod kontrolom Kremlja, koji ima interes da na Balkanu potiskuje Zapad.”

“Dana 29. maja su militantni srpski aktivisti napali postrojbe KFOR-a koje predvodi NATO i koje su se zaštitnički postavile pred kosovsku policiju. 30 vojnika je ozlijeđeno, a jednom Mađaru je morala biti amputirana noga. U lipnju su tri kosovska policajca oteta i prebačena u Srbiju gdje su pritvoreni.”

“Osim toga, propaganda srpskog režima protiv vlade Kosova postala je ekstremno agresivna. U medijima bliskima vladi kosovskog premijera Albina Kurtija nazivaju teroristom. Tvrdi se da Kurti hoće početi rat, da hoće protjerati Srbe s Kosova i da će biti pogroma nad Srbima.”

Autorka piše da to podsjeća na retoriku devedesetih godina, “kada je Vučić između ostalog još bio ministar propagande pod Miloševićem. Tada je stanovništvu u Srbiji govoreno da se protiv njega sprema genocid, a zapravo su srpski ekstremisti sprovodili genocid nad Bošnjacima u Bosni.”

Na kraju teksta se spominje analiza Geralda Knausa iz Evropske inicijative za stabilnost (ESI), koja je “vrlo vrijedna pažnje”, a u kojoj se konstatuje kako se “vjerovatnost da će biti sukoba povećala, a ne smanjila”.

“Vlada Kurtija, protiv kojeg je EU preduzeo mjere jer nije činio tačno ono što je od njega tražio SAD, hoće spriječiti faktičku podjelu Kosova. Istovremeno, zapadne snage od te vlade sve glasnije traže da se u ime deeskalacije povuče sa sjevera Kosova, piše Knaus. Ni EU niti SAD nemaju plan za rješenje – to je opasan strateški vakuum”, citat je kojim se završava tekst u bečkom Standardu.

“Ništa novo u strategiji Zapada – a to je opasno”

Časopis Blätter für deutsche und internationale Politik objavio je autorski tekst Vedrana Džihića s Austrijskog instituta za međunarodnu politiku. Pod naslovom “Kosovo, Srbija i smirivanja Zapada”, autor iznosi poduži prikaz događaja od ljeta 2022. do danas i navodi, na primjer: “Dosad posljednja runda pregovora u Briselu u maju, koju je sazvao Žozep Borrelj kako bi obje strane priveo razumu i vratio razgovorima o Ohridskom sporazumu, protekla je bez rezultata.”

“Vučić i Kurti su se odvojeno sreli s Boreljom i ni za milimetar nijesu odstupili od svojih pozicija. Kurti je tražio hapšenje srpskih nasilnika na sjeveru Kosova i insistirao na svom pravu da štiti suverenitet na čitavoj teritoriji Kosova. Vučić je optužio Kurtija da sprovodi taktiku eskalacije i želi riskirati rat protiv Srbije. Tražio je da se albanski gradonačelnici i specijalna policija povuku sa sjevera i da tek poslije toga može razgovarati. I uopšte, kaže Vučić, Kurtijeva vlada treba najprije instalirati zajednicu srpskih opština.”

“Izgledalo je da vođe pregovora u SAD-u i EU-u više ne znaju što će. I pored toga su odlučili izvršiti pritisak prije svega na jednog – na kosovskog premijera Albina Kurtija. Tvrdili su da je prekoračio crvenu liniju i da je odgovoran za eskalaciju. I uopšte, jako je krut, glasio je opšti stav.”

Džihić piše da je Kurti proglašen remetilačkim faktorom i da je “demokratsko i pluralno” Kosovo s “uvjerljivo prozapadnim stanovništvom” postalo meta zapadnih kritika. “Vrlo jak pritisak na Kurtijevu vladu, bez jasnih riječi zbog agresivnih koraka i retorike iz Beograda, nerazmjerni su i doveli su do političke neravnoteže koja se srednjoročno gledano neće pozitivno odraziti na stabilnost u regiji.”

Kurti je čvrsto u sedlu i pozicionira se kao beskompromisni borac za kosovski suverenitet i teritorijalni integritet, primjećuje autor. Poziva se na Ustav i načela pravne države, piše Džihić i spominje “britanskog novinara i pisca Tima Judaha koji je na Twitteru nedavno citirao jednog zapadnog ambasadora na Kosovu riječima: Vrlo je teško vršiti pritisak na Albina Kurtija, jer on jednostavno nije korumpiran”.

Navodeći u nastavku da je Vučić kod kuće suočen s masovnim protestima zbog dva ubilačka pohoda u maju s 18 žrtava, da je vlast sve nervoznija i da se služi stvaranjem “buke” na način o kojem to govori “poznavaoc Rusije Peter Pomerancev”: “Umjesto da isključe svoje protivnike, autokratski sistemi zatrpavaju svijet mnogim lažima pod kojim istina na kraju nestaje”. Kao ilustraciju autor navodi podatak da je Vučić u 2022. godini imao 300 večernjih televizijskih nastupa (podaci NVO-a “CRTA”).

Autor na kraju spominje da su SAD i EU dugo tražili politiku kompromisa s Vučićem i da je on zato preduzeo korake koji su Zapadu bili važni, na primjer, isporuku oružja Ukrajini. Zato su zapadne vlade “očito stekle utisak da se blizina Srbije i Rusije gubi, da je njihova strategija urodila plodom. Ali, rusko-srpski odnosi su ostali netaknuti.”

Trenutno se ne događa ništa novo kada je riječ o strategiji Zapada, a to je opasno, kako smatra Džihić, i zbog aktuelnog ponašanja Milorada Dodika u Republici Srpskoj koji je “početkom jula počeo frontalni napad na bosanskohercegovački ustavni poredak”, uz podršku Beograda i Moskve. To bi, navodi Džihić, trebalo biti signal za alarm na Zapadu, ali tog signala – još nema. “Tako postoji velika opasnost da će se spirala eskalacije na Balkanu i dalje vrtjeti i završiti tako što će se kontinent naći u čudu”, piše, između ostalog, u tekstu objavljenom u listu Blätter für deutsche und internationale Politik.

Sankcije političarima bosanskih Srba

A informativni portal NTV piše o tome kako “SAD sankcioniše političare bosanskih Srba” – riječ je o “ekonomskim sankcijama protiv četvoro visokih predstavnika Republike Srpske u Bosni i Hercegovini koju uglavnom naseljavaju bosanski Srbi”.

“Vođa bosanskih Srba Milorad Dodik donio je zakon početkom jula” i “taj zakon omogućava Republici Srpskoj da više ne priznaje odluke visokog predstavnika međunarodne zajednice za Bosnu i Hercegovinu” (…) “Kompleksan i slabo funkcionalan politički sistem Bosne i Hercegovine temelji se na Daytonskom sporazumu iz 1995.”, objašnjava između ostalog NTV.