Džebić: Gledaćemo reprizu 24. septembra, manastir Banjska nije slučajno odabran

Jedinice kao što su Sjeverna brigada, Čuvari mosta, Civilna zaštita nijesu paravojne formacije već su to, možemo slobodno reći, vladine snage odnosno snage službi bezbjednosti i sigurnosti određene zemlje, kaže u intervjuu za Geopost Dean Džebić, vojno bezbjednosni komentator i urednik portala Arma.ba.

Ističe da je naoružanje koje je zaplijenjeno poput snajpera „Crna strijela” 12,7 milimetara koji koriste najelitnije jedinice Vojske Srbije jedan od najneoborivijih argumenata ko zapravo stoji iza treninga, obuke i pripreme takve jedinice.

Takve se uniforme jesu, aludira Džebić na izjavu srpskog predsjednika Aleksandra Vučića, mogle kupiti na crnom tržištu ali, ističe, “oprema koju su oni imali mogla se jedino kupiti kod nekog državnog trgovca naoružanjem u ovom slučaju to je ipak bila država Srbija”.

Navodi da je Vagner ponudio takvu vrstu ukaza i paradigme da se državna priča može pretočiti u jednu poslovnu u kojoj će kontroverzni biznismen preuzeti na sebe odgovornost za rukovođenje istom a u stvari uveliko provoditi državnu politiku.

“U to pogledu to jeste poveznica između Rusije i ovog slučaja s obzirom na to da je Milan Radoičić važio za jednog od uticajnih biznismena, vrlo kontroverznih na sjeveru Kosova gdje je, apsolutno, možemo reći, bio Prigožin u malom”.

Naglašava da ćemo i u budućnosti gledati reprize 24.septembra sve dok se, kaže, “taj neksus organiziranog kriminala i terorizma ne razbije na Kosovu”.

Banjska je, ističe, imala dva cilja i manastir nije slučajno odbran.

Prvobitna namjena operacije je, kaže, bila “izazvati jedan sukob koja bi u ovoj briselskoj kombinatorici diplomatskih pregovora i rundi između premijera Aljbina Kurtija i predsjednika Srbije Aleksandra Vučića itekako pogodovala Srbiji”.

Geopost: Među prvim ste vojno bezbednosnim komentatorima koji ste pripadnike Severne brigade označili kao glavno osumnjičene za teroristički napad na Kosovu krajem septembra. Da li se zna ko komanduje ovom organizacijom? Jesu li uapravo paravojne grupe, kao i u ratnoj prošlosti ključ Srbije za izazivanje sukoba?

Džebić: Koliko su te jedinice paravojne formacije pokazuje i vrsta naoružanja koje imaju na raspolaganju a koje je isključivo u službi najelitnih jedinica određene države. S tim u vezi, jedinice kao što su Sjeverna brigada, Čuvari mosta, Civilna zaštita nijesu paravojne formacije već su to, možemo slobodno reći, vladine snage odnosno snage službi bezbjednosti i sigurnosti određene zemlje.

Kada govorimo o Sjevernoj brigadi ona je formirana, prema dosadašnjim informacijama, još u januaru 2022. Sačinjena je od lokalnih mladića u rasponu od 18 do 25 godina. Prema podacima radi se o otprlike 300 pripadnika koji su tokom januara 2022. odvedeni na planinu Kopaonik gdje su bili podvrgnuti intezivnim obukama u rukovanju streljačkim naoružanjem, minsko eksplozivnim sredstvima, sredstvima za protioklopnu borbu itd. Ta sredstva koja su obezbjeđena na planini Kopaonik u mjestu Crna glava obezbjeđena su od strane Vojske Srbije iako, prema obaveštajnom modelu plauzabilne porecivosti, nikada nećemo dobiti takvu vrstu priznanja.

Ali, ukoliko pogledate naoružanje koje je zaplijenjeno najbolji primjer jeste zaplijena antibaterijske puške odnosno snajpera “Zastava M93” odnosno „Crne strele” 12,7 milimetara. Dakle, takav snajper koriste najelitnije jedinice Vojske Srbije i oni su jedini korisnici tog snajpera. To samo za sebe govori, kao jedan od najneoborivijih argumenata, ko zapravo stoji iza treninga, obuke i pripreme takve jedinice.

Kada govorimo uopšte o upotrebi ovakvih jedinica kao opšte mjesto postao je Vagner iako je Vagner spadao u kategoriju paramilitary companies odnosno privatnih vojnih kompanija, kao jedna firma, u korporativnom smislu, uređena vojna kompanija koja ispunjava vanjsko političke i sigurnosne zahtjeve države kako država sama ne bi ušla u rat pa vodi kao proxy ratove u kibernetičkom odnosno sajber prostoru ali i u frontovskom prostoru, dakle, u domenu fizičkih sukoba niskog i visokog inteziteta pa i ratova ako hoćete. Takve jedinice su izvanredne za upotrebu s obzirom da one nemaju zastavu i kao takve najčešće se pripisuju lokalnim žiteljima određenog prostora i zbog toga možemo slobodno reći da je to jedan od najelegantnijih načina provođenja držanog terorizma obzirom na to da se vaši vanjski, politički i sigurnosni ciljevi ispunjavaju a niko ne može da upre prstom u vašu zastavu i to da vojnici ratuju pod nekom unisonim uniformama koje nemaju veze sa vašm državom. Takav slučaj je bio i u Banjskoj obzirom na to da smo imali uniforme koje su zaplijenile kosovske snage sigurnosti koje su bile unisone. Dakle, da kažem, univerzalne i, kako je rekao predsjednik Vučič, mogle su se kupiti na crnom tržištu. Takve se uniforme jesu se mogle kupiti na crnom tržištu ali oprema koju su oni imali mogla se jedino kupiti kod nekog državnog trgovca naoružanjem u ovom slučaju to je ipak bila država Srbija.

Geopost: Spomenuli ste Vagner kao model. Koliko je u terorističkoj operaciji u Banjskoj bilo uticaja Rusije?

Džebić: Uticaj Rusije treba posmatrati kao jednu vrstu globalnog uticaja. Naime, formiranjem privatne kompanije Vagner koja naravno nije prva u svijetu privatne vojne kompanije, plaćeničke vojske spominje još Tukidid u svojim “Peleponeskim ratovima”. Dakle, to je jedna pojava inherentna ratu kao sociološkom fenomenu i kao takva nije ništa novo samo što njena etatizacija, suverenizacija, usvajanje državnog aparata nije došlo do takvog izražaja kao što je to bio slučaj sa Vagnerom. Dakle, mi imamo slučaj Jedinice za specijalne operacije odnosno Crvenih beretki koje su famozne formacije resora Državne bezbjednosti Srbije a koje su preko noći apsorbovane u državni aparat iako je sačinjen od ljudi koji su imali kriminogenu prošlost koji su iza sebe imali čitav niz ratnih zločina, angažmana u ratovima za koje nikada Srbija nije odgovarala kao jedan od saučenika i čitav niz ostalih aktivnosti.

U tom pogledu Vagner je ponudio model kako sa malim formacijama koje imaju visok nivo tehničko tehnološke opremljenosti u domenu tehnologije, naoružanja, protioklopnog oružja, vozila, dronova… jednog čitavog sistema multispektarske projekcije moći. Dakle, ukoliko želite sajber operaciju, operacije fizičkog tipa, ukoliko želite operacije fizičkog čuvanja i obezbeđivanja VIP osoba pa i lokacija koje su dio kritične infrastrukture. Vagner je ponudio takvu vrstu ukaza i paradigme da se državna priča može pretočiti u jednu poslovnu u kojoj će kontroverzni biznismen preuzeti na sebe odgovornost za rukovođenje istom a u stvari uveliko provoditi državnu politiku. U to pogledu to jeste poveznica između Rusije i ovog slučaja s obzirom na to da je Milan Radoičić važio za jednog od uticajnih biznismena, vrlo kontroverznih na sjeveru Kosova gdje je, apsolutno možemo reći, bio Prigožin u malom.

Geopost: Kolika je vjerovatnoća da ćemo gledati reprizu 24.septembra?

Džebić: Odgovor na pitanje da li možemo očekivati ponavljanje scenarija iz Banjske zapravo ponudili su sami inicijatori ovakvih operacija i prije 24.og, i par dana kasnije ponovni slučaj sa blokiranjem određenih operacija koje su visoko frekventne, ponovo smo imali kamione i balvane. Imaćemo ih i dalje sve dok se taj neksus organiziranog kriminala i terorizma ne razbije na Kosovu. Dakle, ukoliko slušate politologe, novinare, bezbjednjake sa Kosova svi su jednaki u stavu da je narod na sjeveru Kosova i više nego pitom, i više nego raspoložen za saradnju, suživot i da im takve vrste turbulencija i nemira uveliko otežavaju normalno funkcionisanje života. I ključno pitanje bezbjednosti i sigurnosti na Kosovu jeste pitanje organiziranog kriminala. Grupa okupljena oko Milana Radoičića i Zvonka Veselinovića vedrila je i oblačila Kosovom. Dovoljno je samo pogledati snimske iz upada, možemo slobodno reći hacijende Milana Radoičića, i u ukoliko uporedimo takvu vrstu infrastrukture sa platežnom moći prosječnog čovjeka na sjeveru Kosova biće nam apsolutno jasno da se radi o jednom kriminogenom kompleksu koji je uveliko zagazio i u državni terorizam. Tako da taj neksus, ta spona između organiziranog kriminala i terorizma uveliko otežava bilo kakvu vrstu operacija koje bi otklonile takve grupacije. Jednostavno njihov stepen integracija u sve društvene poslove je takav da bi takva operacija zahtijevala potpunu rekompoziciju, a možemo slobodno reći, i političkog ustroja Kosova iako je ono vrlo neodređeno i vrlo problematično sa aspekta obje strane pregovaračkog stola i jednostavno, neovisno o tome da li će se formirati zajednica srpkih općina ili ne, organizirani kriminal na Kosovu će ostati kao jedna vrsta kontrole. Zvanični Beograd stavlja pod svoju šapu sve značajnije ličnosti koje mogu da izvrše neku vrstu mobilizacije masa na Kosova. I to zapravo i jeste uloga i Veselinovića i Radoičića koji su na osnovu patnje tamošnjeg naroda izgradili imperiju na kojima bi im pozavidio i Pablo Eskobar.

Geopost: U analizi za sarajevsku agenciju Patria izneli ste vrlo zanimljivu tezu koja je, čini se, prošla ispod radara javnosti: manastir Banjska nije slučajno odbaran a operacija je imala svoj primarni i sekundarni cilj. Možete li nam pojasniti?

Džebić: Operacija koja je izvršena u Banjskoj je ono što se u savremenoj sigurnosnoj vojnoj terminologiji naziva ‘false-flag operation’ ili black flag operacija, odnosno operacija zamjene zastava, operacija pod lažnim znamenjem i uniformama. S tim u vezi operacija je imala za cilj da stvori tu vrstu klime u kojoj bi mobilizacija Vojske Srbije, svih sigurnosnih i bezbjednosnih agencija bila opravdana. Zapravo tražio se casus belli. Zbog toga odabir manastira Banjska nije slučajan. Naravno, veoma je značajno da ste istakne da planiranje ovakvih operacija – u iste su usključene višemjesečne analize, izviđanja, procjene – jednostavno standardizirani operativni postupci koji se uspostavljaju u samom planiranju operacije i nastoje da pokriju svaki vid razvoja događaja. Naravno, kod manastira Banjska veoma je autentično to što su u toku napada u istom boravili hodočasnici iz Vojvodine koji su opljačkani. Veoma je neobično da su svi mediji u regiji preskočili tu činjenicu iako je ona prvobitno izašla kao vijest da su hodočasnici opljačkani. Dakle, ukoliko idemo nekim logičkim slijedom hodočasnike u pravoslavnom manastiru su opljačkali pripadnici terorističke organizacije koja bez imalo sumnje možemo reći provodi državnu politiku Srbije. Dakle veoma konfuzna i u najmanju ruku zbunjujuća okolnost. Naravno, takođe, ono što je zaparalo uši jeste da se niko od hodočasnika nije obratio medijima već je tu vrstu krizne komunikacije odnosno komunikacije nakon samog događaja preuzelo svešteno lice. To dakle ukazuje da je zapravo operacija imala dva cilja – primarni i sekundarni. Primarni cilj operacije u Banjskoj bio je stvoriti uslove za eskalaciju sukoba na Kosovu i time trajno diskvalificirati kosovsku stranu koja bi u tom scenariju, dakle, terorista koji su došli u Banjsku preobučeni u uniforme kosovskih snaga sigurnosti uz tečno govorenje albanskog jezika, koje apsolutno nije problem ljudima koji žive čak i na sjeveru, stvorila tu vrstu utiska da su zapravo crkvu napali otrgnuti od komande ili jednostavno od kosovskih vlasti instruirani zločinci koji su napali hodočasnike u manastiru. Možete zamisliti kakav bi to stvorilo medijsko propagandni zamajac kada bi se u javnost plasirala fotografija ubijenih ili ranjenih ili u krajnosti dovoljno je reći maltretiranih ljudi, pravoslavnih, koji su u pravoslavnom manastiru. To jeste bio prvi dio čitave operacije koji je propao samo zbog slučaja nailaska patrole kosovske policije u kojoj je stradao i policajac (Afrim) Bunjaku nakon aktiviranja eskplozivne naprave.

Drugi, odnosno, sekundarni cilj bio je svakako i zaplašiti grupacije koje na sjeveru Srbije, odnosno konkretno u Vojvodini i još konkretnije u Novom Sadu apsolutno nezadovoljne politikom koju vodi Vučićev SNS odnosno jedna cjelokupna patrimonijlna hobotnica koja u tom kriminogenom svijetu vlada današnjom Srbijom i koja je upravo na bazi te kriminogene strukture uspješna provoditi ovakve operacije obzirom da je vlast stvorila jedan snažan neksus odnosno snažnu kupolu sa organiziranim kriminalom i ljudima iz podzemlja. U tom pogledu zastrašiti hodočasnike sa sjevera, odnosno iz Vojvodine, značilo bi i prenijeti određenu poruku tim grupacijama da na suptilan način shvate kako to izgleda kada okrenu leđa državi odnosno u ovom konkretnom smislu režimu Aleksandra Vučića. Tako da je operacija je za cilj imala zaplašiti i na unutrašnjem ali i na vanjskom planu, ako možemo tako reći, obzirom da je prvobitna namjena bila izazvati jedan sukob koji bi u ovoj briselskoj kombinatorici diplomatskih pregovora i rundi između premijera Aljbina Kurtija i predsjednika Srbije Aleksandra Vučića itekako pogodovala Srbiji.