Devetnaesti sastanak Parlamentarnog odbora Evropske unije i Crne Gore za stabilizaciju i pridruživanje (POSP), kojim su u virtuelnom formatu zajednički predsjedavali predsjednik Skupštine Crne Gore Aleksa Bečić i predsjedavajući delegaciji Evropskog parlamenta u POSP-u Vladimir Bilčik, bio je prilika da parlamentarci razmijene mišljenja o stanju pristupnih pregovora i odnosa između Evropske unije i Crne Gore, uz osvrt i na situaciju u vezi sa Covidom-19 i njenim posljedicama, te o napretku u oblasti vladavine prava, uključujući slobodu medija, reformu pravosuđa i borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije.
Predsjednik Skupštine i ujedno kopredsjedavajući POSP-u, Aleksa Bečić, podsjetio je da je prethodna godina za Crnu Goru bila istorijska po mnogo čemu, da se, kako je kazao, prvi put u istoriji Crne Gore desila promjena vlasti na izborima. Prema njegovim riječima, ono što je veoma značajno je da su izborni proces, izborni dan i postizborni period, protekli mirno, civilizovano, pristojno, što je, kako je dodao, pokazalo zrelost društva.
Uz osvrt na spoljnopolitičke prioritete, Bečić je konstatovao da je nova demokratska vlast opredijeljena da istinski ubrza evropski, a utemelji evroatlantski put Crne Gore, te da smo ohrabreni porukama evropskih zvaničnika, uključujući brojne evropske parlamentarce, da politika proširenja ostaje visoko na agendi prioriteta Unije.
Predsjednik Bečić je istakao da je za dalji evropski put Crne Gore i zemalja Zapadnog Balkana veoma značajna regionalna saradnja, te naglasio da je jedan od prioriteta spoljne politike Crne Gore graditi mostove saradnje na prostoru Zapadnog Balkana.
„Jedan sam od onih koji smatraju da pristupanje i Crne Gore i zemalja Zapadnog Balkana Evropskoj uniji nema alternativu, ali naravno zalažemo se za princip regate, da se pojedinačno cijeni ono što su ostvarenja i dostignuti rezultati“, saopštio je Bečić.
Predsjednik Skupštine u završnom dijelu svog izlaganja osvrnuo se na ciljeve 27. saziva crnogorskog parlamenta.
„Snažno smo opredijeljeni da jačamo transparentnost i javnost rada crnogorskog parlamenta i njegovu kontrolnu i zakonodavnu ulogu, za ovih nešto više od osam mjeseci postigli smo zaista niz zapaženih i konkretnih rezultata, koje je pohvalio i Evropski parlament u Rezoluciji koja je nedavno usvojena“, naveo je predsjednik Bečić.
Obraćajući se tokom uvodnog izlaganja kopredsjedavajući POSP-u, Vladimir Bilčik, istakao je da prošlogodišnji parlamentarni izbori i mirna smjena vlasti predstavljaju „znak demokratske zrelosti Crne Gore“.
On je naglasio da nedavno usvojena Rezolucija Evropskog parlamenta potvrđuje „snažnu podršku Evropskog parlamenta pristupnom procesu Crne Gore i da će nastaviti da sarađuju sa Crnom Gorom u ključnim oblastima kao što su vladavina prava, ljudska prava, pravosuđe, sloboda medija i borba protiv korupcije“.
Ponovio je ocjene iz Rezolucije koje ukazuju zabrinutost zbog polarizovane političke klime u Crnoj Gori, ističući da otvoren i konstruktivan dijalog između svih političkih i društvenih aktera predstavlja temelj za dalji napredak u pristupnom procesu.
Tokom obraćanja, on je pozdravio današnje učešće opozicije u radu 19. sastanka POSP-a i naglasio da je Crnoj Gori neophodan funkcionalan Parlament uz učešće svih političkih snaga.
Glavna pregovaračica Crne Gore sa EU, Zorka Kordić, saopštila je da članstvo Crne Gore u Evropskoj uniji predstavlja glavni spoljnopolitički cilj i okosnicu ključnih planskih dokumenata države – Programa rada Vlade i Programa pristupanja Crne Gore EU 2021-2023. „To je odraz političke volje, ali i očekivanja 75.5% naših građana koji podržavaju članstvo Crne Gore u EU“, dodala je Kordić. Ona je naglasila da je Crna Gora pozdravila pokretanje revidirane metodologije pregovaranja, konstatujući da ona predstavlja izraz jasne želje da Zapadni Balkan bude dio evropske porodice.
U ime predsjedavanja Savjetu Evropske unije, ambasadorka Republike Portugal u Crnoj Gori Nj.E. Marija Viržinija Mendes da Silva Pina, naglasila je da je predsjedavanje Portugala bezrezervno posvećeno evropskoj perspektivi Crne Gore, kao i nastavku kredibilne politike proširenja. Obraćajući se prisutnima, ona je navela da je Crna Gora pouzdan partner EU koji je mnogo postigao u pregovaračkom procesu, ali da je neophodno da se fokusira na reforme, sa akcentom na vladavinu pravu, slobodu medija i borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala.
Govoreći o parlamentu kao mjestu za vođenje političke debate, Mikela Matuela, vršiteljka dužnosti direktorke u Generalnom direktoratu za susjedstvo i pregovore o proširenju, navela je da je politički dijalog od suštinskog značaja za sve političke strane i pozvala aktere da zajedno rade na reformama koje će voditi Crnu Goru ka EU. Ona je pozdravila strateško spoljnopolitičko opredjeljenje nove parlamentarne većine i akcentovala „da treba iskoristiti potencijale nove pregovaračke metodologije kako bi proces pregovaranja bio dinamičniji“.
Prema riječima Else Fenet, šefice Odsjeka za Zapadni Balkan u Evropskoj službi za vanjske poslove, jasan znak evropskog opredjeljenja Crne Gore je usklađivanje njene spoljne politike sa EU. Ona je pohvalila ulogu Crne Gore u kontekstu regionalne saradnje i dobrosusjedskih odnosa i pozvala vladajuću većinu da nastavi da doprinosi stabilnosti regiona. Takođe, ukazala je na značaj konstruktivne kohabitacije između svih političkih aktera u cilju donošenja zakonskih rješenja, kako bi Crna Gora ostvarila neophodan napredak.
U nastavku 19. sastanka POSP-a uvodnim izlaganjima na temu stanja pristupnih pregovora i odnosa Evropske unije i Crne Gore obratili su se poslanici Branko Radulović, Tomislav Sokol i Boris Mugoša, dok su uvodničari u okviru tačke dnevnog reda posvećene napretku u vladavini prava bili poslanici Andrija Nikolić, Tomas Vaitz, Slaven Radunović i Petra Kamerivert.