Za novu upravu u Glavnom gradu najveći izazov biće javna preduzeća, a pokazaće da li su reformska vlast i da li će promijeniti prethodne obrasce ponašanja, kazao je istraživač javnih politika u Institutu alternativa Marko Sošić. On je u emisiji “Dobro jutro Crna Goro” kazao da zahtjev budvanske Skupštine da se uhapšeni predsjednik Opštine Milo Božović pusti da se brani sa slobode kako bi upravljao opštinom, za njega predstavlja pritisak na pravosuđe.
Ogromni izazovi su pred novom upravom Glavnog grada, naročito kada je riječ o širenju grada, smatra Sošić. Samim povećanjem broja stanovnika, grad postaje sve skuplji.
“Za mene najveći izazov predstavljaju javna preduzeća na lokalnom nivou. To će biti test da vidimo da li nova gradska uprava zaista reformska, da li će promijeniti obrasce ponašanja. Da idimo ko će biti novi direktori, ko će biti u izvršnim odborima gradskih preduzeća. Njih nije malo. Raznorazna preduzeća, sportski objekti”, kazao je on.
Rekao je da se nada da će se neke loše prakse promijeniti.
“Pitanje je i kako će se promijeniti. Jedan partijski kadar će se zamijeniti drugim, to je zaista loše. Vidjeli smo da se to desilo na centralnom nivou. Nadam se da će se partije koje su o sada na vlasti u Podgorici oduprijeti tim pritiscima, jer su ti pritisci ogromni”, rekao je on.
SO Budva vrši pritisak na pravosuđe
Komentaršući situaciju u Budvi, kazao je da se tu radi o pritiscima na sudstvo i tužilaštvo.
“Ukoliko se gospodin Božović ne pusti na slobodu, da život staje. To je malo čudno, znajući da gospodin Božović od januara kada je izabran nije imenovao svoje potpredsjednike, a drugo, ništa ga ne sprečava da to uradi sad”, rekao je on.
Ističe da nema nikakve prepreke da se potpredsjednici izaberu, osim ako se ne želi izvršiti odgoman pritisak na sudstvo i tužilaštvo.
“Kako stvari stoje Opština Budva se mora pripremiti na barem mjesec dana bez Božovića”, kazao je on.
Opštine trenutno nijesu sposobne za decentralizaciju
Komentarišući najave ministra javne uprave Maraša Dukaja da MJU preduzima konkretne mjere kojim će lokalne samouprave dobiti realni stepen decentralizacije, Sošić kaže da tome treba pristupiti trezveno.
Objašnjava da, gledajući region, Crna Gora je najcentralizovanija zemlja.
“U svim drugim zemljama opštine imaju neku nadležnost, makar što se tiče vrtića, primarne zdravstvene zaštite. Kod nas je sve to centralizovano, s razlogom, jer su naše lokalne uprave sa tim, vrlo suženim nadležnostima uspjele da nam izazovu brojne probleme, u smislu finansijskog tereta i da se pokažu kao ne tako dobri domaćini i sa onim što im je dato”,kazao je on.
Prije nego što im damo nove nadležnosti, kaže on,moramo da provjerimo kako izvršavaju one koje su im već date.
“Decentralizacija nije cilj sama po sebi. Nije cilj da mi opštinama nešto prenesemo, nego da građani imaju bolji nivo usluga koji im se pruža. A da li će opštine to moći da urade?”, pita Sošić.
On navodi da teško to može da se sprovede kada znamo da na koji način lokalne samouprave zapošljavaju, na koji način je politizacija prodrla u sve njihove pore, na koji način se prilikom promjene vlasti dešavaju ponovna punjenja administracijom.
“Čini mi se da nam je potreban trenzveniji pristup decentralizaciji”, kazao je on.
Ističe da možda nije slučajno što je u Crnoj Gori sve centralizovano, budući da je riječ o zemlji da malim brojem opština, stanovnika, sa čudnim rasporedom stanovnika.
“Zato se čini da je trenutni model, ne savršen, ali da ne treba ići ka prenošenju nadležnosti opštinama bez podrobne analize šta bi to trebalo da bude, koliko bi nas koštalo, kako bi to uticalo na građane”, kazao je on.
Međutim, lokalne samouprave imaju trenutno brojne probleme.
“Iste nadležnosti ima Šavnik i Glavni grad i to prosto nije logično”, smatra Sošić.
On objašnjava da novcem koji je opštinama dat kako bi se nadoknadili gubici zbog programa Evropa sad, oni su proširili administrativni aparat.
“Uspjeli su da za tri ili četiri stotine povećaju broj zaposlenih. Prema posljednjim podacima u opštinama radi oko 15.000 ljudi, a ništa se nije promijenilo”, rekao je Sošić.