Likovni program 36. festivala Grad teatar otvoren je na Dan državnosti Crne Gore u crkvi “Santa Maria in punta” izložbom “Put ka apstrakciji u crnogorskom slikarstvu druge polovine XX v. iz fonda Narodnog muzeja Crne Gore”, poručuju organizatori.
Na izložbi je prezentovano 15 umjetničkih radova osam eminentnih crnogorskih stvaralaca, čije djelo predstavlja stožer novih stremljenja u razvoju i prosperitetu crnogorske moderne umjetnosti druge polovine XX vijeka, a riječ je o djelima Branka Fila Filipovića, Vuka Radovića, Miloša Vuškovića, Aleksandra Aca Prijića, Nikole Vujoševića, Petra Lubarde, Jovana Jova Ivanovića i Gojka Berkuljana, naglašeno je u saopštenju.
Uvodnu riječ dao je akademik Siniša Jelušić, dok su kustosi ove značajne izložbe istoričari umjetnosti Snežana Ivović i Miloš Marjanović. Zahvalilvši prisutnima što su bili dio ove večeri, Marjanović je kazao da apstrakcija u crnogorskom slikarstvu nije širok spektar za prezentaciju i reprezentaciju.
“Ne nalazimo veliki broj umjetnika koji se u apstrakciji kreću od polazišne tačke i krajnjeg cilja. Bitan je put ka apstrakciji, kako smo i nazvali izložbu, iako se na kraju došlo do tog cilja. Interesantno mi je što sami moto ovogodišnjeg Grada teatra upravo “Osvajanja slobode”, a danas je 13. jul kada je zvanično počela borba za osvajanje slobode Crne Gore. Takođe, druga polovina XX vijeka, posebno ako uzmemo 1951. godinu kao značajnu, onda je to i osvajanje umjetničkih sloboda”, kazao je Marjanović, navodi se u saopštenju festivalskog tima.
Ivović je istakla da put ka apstraktnom načinu stilskog izražavanja u poslijeratnom crnogorskom i jugoslovenskom slikarstvu predstavljaju put ka osavremenjivanju, ka slobodnoj i nesputanoj interpretaciji umjetničke misli i novom doživljaju slike, svijeta i života.
“Potreba za osamostaljenjem likovne individualnosti sve je više počela da se odupire pritiscima političkog diktata i socrealističkom načinu likovnog izražavanja. U tom nezaustavljivom procesu prelomnih kulturno-političkih preokreta, povratkom Petra Lubarde, Mila Milunovića i Miloša Vuškovića, koji su u Crnu Goru došli kao oformljeni umjetnici iz raznih evropskih kulturnih centara i njihovim neposrednim uticajem na mlađe stvaraoce, otvaranjem umjetničke škole na Cetinju, formiranjem Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore i stasavanjem generacija mladih talentovanih stvaralaca, stekli su se uslovi za umjetničko duhovni prosperitet i napredak”, kazala je Ivović.
Ona dodaje da je presedan bila antologijska izložba Petra Lubarde 1951. godine u Beogradu, koja je označila zaokret u cjelokupnoj jugoslovenskoj likovnoj sceni, te da je to bio značajan iskorak i za crnogorske umjetnike.
“Njen uticaj ispoljio se ka pokretu umjetničkih sloboda i individualnih kreativnih zanosa umjetnika kojih u Crnoj Gori nije bilo malo. Važno je napomenuti da se u znak podrške Lubardi na Cetinju formirala grupa “Trojica”, koju čine Branko Filo Filipović, Gojko Berkuljan i Aleksandar Prijić. Put ka umjetničkoj slobodi bio je otvoren”, istakla je Ivović.
Kako je naglasila, ono što ostaje zajedničko umjetnicima sa ovih prostora bio je odnos prema tradiciji, etničkom i izvornom nasljeđu, koji se u korelaciji sa duhovnim i intelektualnim kreativnim subjektivizmom projektovao u jedinstven vizuelni likovni doživljaj.
“Umjetnici se prvenstveno okreću prirodi i ona postaje najzastupljenjija tematska cjelina. Predjeli Crne Gore svojom nadrealnom ljepotom i raznovrsnošću krajolika, bogatstvom boja i magičnih kontrasta pružili su neiscrpan inspirativni izvor u traženju i pronalaženju autentičnih likovnih personaliteta”, naglasila je ona.