Oktobra 1962. godine Kubanska kriza prijetila je da eksalira u globalni termonuklearni rat. SAD i Sovjetski savez mobilisali su vojske zbog raketa sa nuklearnim bojevim glavama na Kubi i bila je dovoljna jedna varnica da ugasi civilizaciju kakvu je poznajemo.
Međutim, ono što je manje poznato jeste da je tokom krize jedan zagubljeni avion iznad Sjevernog pola umalo izazvao isti efekat.
Četvrtog oktobra 1962. godine američki špijunski avion nadletio je Kubu i otkrio sovjetske balističke rakete kratkog i srednjeg dometa, SS-4 i SS-5. Sovjetski lider Nikita Hruščov objeručke je prihvatio ponudu Fidela Kastra da postavi rakete u njegovoj zemlji, na udaljenosti od nekoliko stotina kilometara od SAD.
Odgovor Vašingtona bio je žustar i nepokolebljiv – naređena je blokada ostrvske zemlje, što je tehnički gledano objava rata i pripremljen je invazioni plan, koji je podrazumijevao iskrcavanje kopnenih trupa i dejstvovanje nuklearnim projektilima. Američke trupe bile su u stanju DEFKON 2, jednom stepenu ispod nuklearnog rata.
Krajem oktobra, američke obavještajne službe pokušale su da naprave procjenu o stanju gradnje raketnih postrojenja na Kubi, a jedan U-2 špijunski avion sa majorom Rudolfom Andersonom oboren je iznad ostrva. Obaranje aviona je pomoćnik ministra odbrane SAD prokomentarisao: „Sovjeti su prvi zapucali.“
Ono što tada nije bilo poznato jeste da su postojale velike šanse da se desi i drugi pucanj, koji bi vjerovatno pokrenuo sveopšti rat.
Dok je američka obavještajna zajednica pod lupom držala Kubu, ostale djelatnosti protiv SSSR-a odigravale su se uobičajenim tempom.
U skladu sa time, 27. oktobra kapetan Čarls Moltsbi poletio je u avionu U-2 iz vazduhoplovne baze „Ejlson“ na Aljasci i zaputio se prema Sjevernom polu, gdje je trebalo da prikupi uzorke vazduha iz kojih je trebalo saznati nešto više o sovjetskim nuklearnim testovima na Arktiku.
GPS tada nije postojao, a Moltsbi je već bio predaleko na sjeveru kako bi mogao da se uzda u navigacione sisteme, pa se navodio prema zvijezdama. Nažalost po njega, sjeverna svjetlost ga je ometala u tome, pa se izgubio i otišao prema sovjetskom vazdušnom prostoru.
Sovjetska vazdušna komanda otkrila ga je i poslala lovce Mig-19 da ga presretnu. Istovremeno, američko vazduhoplovstvo podiglo je dva lovca F-102 „delta deger“ da ga zaštite i vrate kući.
Lovci su obično nosili rakete vazduh-vazduh tipa „falkon“, ali pošto je Pentagon pomjerio stanje pripravnosti na DEFKON 3, avioni su bili opremljeni projektilima sa nuklearnim bojevim glavama i imali su odobrenje da ih lansiraju po svojoj procjeni.
Srećom, Moltsbi je bio priseban. Kada je primijetio migove, popeo se na visinu od 21 kilometar, znajući da migovi mogu da dostignu 18 kilometara. Problem je, međutim, bila količina goriva u rezervoaru, jer je letio već devet časova.
Moltstbi je, ipak, dobro poznavao svoju letjelicu i znao da U-2 može da jedri više od 300 kilometara. Sa migovima koji ga prate, američki kapetan ugasio je svoj motor i sve elektronske uređaje.
Posle nekog vremena, migovi su prekinuli potjeru zbog goriva, ali su novi avioni bili spremni. Znajući šta je na kocki, Moltsbi je bio odlučan da ne padne u sovjetske ruke, već je nastavio, a dolaskom zore vidio je da je na dobrom putu, išao je prema Aljasci.
Trinaest dana nakon što je Moltsbi uspio da pobjegne, tenzije su oslabile. Hruščov je pristao da ukloni rakete sa Kube.
DAY 13, Oct 27, Charles Maultsby, an American pilot, gets lost flying a mission to Alaska and ends up in USSR.#guagua pic.twitter.com/YkmRDkZXer
— NIE History (@NIEHistory) October 20, 2014
Da je slučajno došlo do obračuna i da su američki avioni lansirali rakete, Sovjeti bi sasvim sigurno protumačili to kao početak nuklearnog rata, a onda bi uslijedio prvi korak u odgovoru – uništavanje što većeg broja američkih postrojenja sa nuklearnim projektilima.
Ključan element udara bio bi lansiranje raketa sa Kube ka ciljevima poput Vašingtona i Njujorka. Naravno, odmah bi uslijedio i odgovor koji bi recipročno ciljao mete u Sovjetskom savezu.