Državna revizorska institucija (DRI) je ključni element u procesu javne odgovornosti, zbog čega je neophodno da skupštinski organi u Crnoj Gori sprovedu imenovanja predsjednika i petog člana Senata, a da zakonske izmjene budu inkluzivne i otvorene.
To je saopšteno na konferenciji DRI povodom predstavljanja nalaza iz Izvještaja Međunarodne inicijative za razvoj (IDI) o ocjeni navoda o prijetnjama i rizicima po nezavisnost DRI.
Predsjedavajući Senatom, senator, Nikola N. Kovačević, istakao je da se pored pozitivnih ocjena rada u međunarodnim dokumentima i izvještajima Evropske Komisije, DRI suočavala sa izazovima i prijetnjama po nezavisnost i s tim u vezi, uputila je zahtjev IDI da sprovede nepristrasnu i objektivnu ocjenu, posebno imajući u vidu pojedinačne slučajeve nastale prošle i početkom ove godine.
„Ti slučajevi su se odnosili na neimenovanje petog člana Senata i predsjednika Senata od strane Skupštine, stvaranje negativne atmosfere kroz izjave političkih aktera o radu DRI, koja bi mogla uticati na javno mnjenje i urušiti dugogodišnji kredibilitet DRI kao nezavisne, profesionalne, objektivne i nepristrasne institucije, kao i na političku inicijativu za izmjenu člana Zakona o DRI u vezi sa stalnošću funkcije članova Senata“, rekao je Kovačević.
Pojasnio je da je uzevši u obzir navedeno, kao i potencijalne prijetnje po nezavisnost, DRI obavijestila i INTOSAI i EUROSAI organizaciju, kao i Evropsku komisiju imajući u vidu posljedice koje mogu nastati po Crnu Goru u pregovaračkom postupku u oblasti eksterne revizije.
„Napominjemo na mišljenje Direktorata za proširenje EK i SIGMA-e u kojem se konstatuje da nedavni izvještaji o monitoringu za Crnu Goru nijesu iznijeli nikakvu kritiku na pravni okvir ili stvarni revizorski učinak DRI, kao i relevantni međunarodni partneri ili Evropska komisija u okviru pregovaračkog poglavlja 32 Finansijski nadzor. Izvještaji Evropske komisije ne apostrofiraju potrebu izmjene postojećeg pravnog okvira DRI radi usklađenosti sa EU pravnom tekovinom“, istakao je Kovačević.
Zamjenik generalnog direktora Međunarodne inicijative za razvoj, Ola Hoem, objasnio je da kašnjenje u imenovanju predstavlja kršenje principa 2 Meksičke deklaracije za nezavisnost vrhovnih revizorskih institucija.
„Međutim, u praksi, ukoliko Skupština ne imenuje članove to predstavlja kršenje tih uslova. IDI smatra da je odlaganje u imenovanju petog člana Senata u suprotnosti sa ispunjenjem principa 3 Deklaracije iz Meksika, koji kaže da DRI mora biti oslobođena uticaja od strane zakonodavne vlasti, u sprovođenju revizija i organizaciji rada“, istakao je Hoem.
Prema njegovim riječima, potencijalne reforme Zakona o DRI trebaju se pratiti, jer iste moraju biti usaglašene sa principom 2 Deklaracije iz Meksika, što se tiče stalnosti funkcije, imenovanja, razrješenja, penzionisanja, imuniteta kako za sadašnje tako da buduće članove Senata.
„Što se tiče preporuka iz Izvještaja podstičemo relevantne skupštinske organe u Crnoj Gori da sprovedu procese imenovanja predsjednika i petog člana Senata u skladu sa principom 2 Deklaracije iz Meksika, da bi se izbjegao upliv zakonodavne vlasti u funkcionisanje DRI“, rekao je Hoem.
Svi akteri koji su konsultovani tokom procesa SIRAM uključujući predstavnike zakonodavne i izvršne vlasi saglasni su, kako je kazao, da je DRI ključni element u procesu javne odgovornosti.
„Zbog dobrobiti građana važno je insistirati na nezavisnosti DRI kako sa zakonskog tako i sa praktičnog stanovišta. Spremni smo da podržimo sve inicijative i procese koje imaju za cilj snaženje nezavisnosti DRI“, poručio je Hoem.
Na pitanje novinara šta će se dogoditi ukoliko Skupština ne postupi po preporukama iz izvještaja IDI, Kovačević je odgovorio da bi nepoštovanje nalaza SIRAM imalo velike posljedice po DRI i njenu nezavisnost.
„Doveli bi u pitanje pregovaračko Poglavlje 32, u kojem u ovom momentu nema nijedno otvoreno pitanje što se tiče finansijske kontrole i DRI. Podrazumijeva se da Skupština, odnosno nadležni odbori i DRI moraju tijesno da sarađuju i mnogo je važno da imamo pomoć nadležnih skupštinskih odbora u jačanju uticaja DRI, a samim tim DRI će biti bolji čuvar javnih sredstava i zaštititi interese građana“, kazao je Kovačević.
Kada je riječ o izboru petog člana i predsjednika Senata, Kovačević vjeruje da će preovladati javni interes i da će se postići konsenzus oko izbora petog člana Senata.
„Veoma je važno da se izabere i predsjednik Senata. DRI i u ovom momentu jako dobro funkcioniše, ali je mnogo bolja pozicija kada imamo izabranog predsjednika u odnosu na sadašnje stanje, gdje najstariji član Senata predsjedava i predstavlja instituciju“, kazao je Kovačević.