Kontinuirani razvoj tržišta elektronskih komunikacija u Crnoj Gori nastavljen je implementacijom i puštanjem u rad mobilne elektronske komunikacione mreže pete generacije (5G) Crnogorskog Telekoma, saopšteno je iz Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost (EKIP).
„Nakon uspješnog testiranja 5G tehnologije, koje je sprovedeno sredinom prošle godine u opštinama Berane i Bijelo Polje, počev od ponedjeljka 5G usluge su komercijalno dostupne za korisnike Crnogorskog Telekoma“, navodi se u saopštenju EKIP-a.
5G je za sada dostupna u dijelu Podgorice, a prema najavama tog operatora, uskoro će biti proširena i na ostale opštine u Crnoj Gori.
Iz EKIP-a su kazali da je 5G mreža Crnogorskog Telekoma implementirana primjenom tehnike dinamičkog dijeljenja spektra između 4G i 5G korisnika i korišćenjem radio-frekvencija iz opsega 2,1 hiljadu megaherca (MHz), koje su do sada korišćene za pružanje 3G servisa.
„Na ovaj način Crna Gora se priključila članicama Evropske unije (EU) i ostalim razvijenim državama širom svijeta, u kojima je 5G tehnologija uvedena u protekle dvije godine“, naveli su iz EKIP-a.
Predstavnici EKIP-a su podsjetili da taj regulator već duži niz godina preduzima aktivnosti za obezbjeđenje ambijenta za njihovu nesmetanu implementaciju.
Najznačajnije su što je u Crnoj Gori radio-frekvencijski opseg 700 MHz od signala TV predajnika oslobođen 2017. godine.
Takođe, tokom 2020. godine kompletiran je regulatorni i tehnički okvir za korišćenje radio-frekvencija za 5G radiofrekvencijske opsege.
„EKIP je u prvom kvartalu prošle godine pripremio Studiju o strategiji uvođenja 5G mobilnih komunikacionih mreža u Crnoj Gori, a krajem prošle i početkom ove godine, sopstvenim snagama, sproveo aukciju radio frekvencija iz nekoliko radiofrekvencijskih opsega, čime je omogućen početak rada 5G u Crnoj Gori“, navodi se u saopštenju.
U EKIP-u je formirana i radna grupa, koja u ovoj godini treba da pripremi i sprovede postupak aukcije radio-frekvencija za 5G radiofrekvencijske opsege.
Predstavnici regulatora tvrde da su u ovoj fazi realizacije 5G-a u Crnoj Gori ostvarene znatno veće brzine prenosa podataka i smanjenje kašnjenja.
„Značajnije prednosti i mogućnosti 5G-a će biti ‘vidljivije’ nakon aukcije radio-frekvencijskog spektra iz pionirskih opsega za implementaciju 5G – 700 MHz, 3,6 hiljade MHz i 26 gigaherca (GHz), koju će EKIP sprovesti tokom ove godine“, dodaje se u saopštenju.
Iz EKIP-a su objasnili da, u osnovi, 5G mreže funkcionišu isto kao i prethodne generacije mobilnih komunikacionih mreža – 2G, 3G ili 4G. Bazna stanica emituje radio-frekvencijski signale i komunicira sa mobilnim uređajima.
Međutim 5G sistemi su tehnološki puno napredniji od prethodnih generacija.
Sa 5G tehnologijom mobilne mreže prvi put mogu da ispune neke zahtjeve koje ranije nijesu mogle da kvalitetno podrže.
Najvažnija poboljšanja 5G u odnosu na prethodne tehnologije su veoma velika brzina prenosa podataka, malo kašnjenje signala, mogućnost povezivanja većeg broja uređaja i visok nivo pouzdanosti.
„5G ima značajan potencijal koji može biti katalizator za podsticaj inovacijama i uticati na ekonomski rast u svim vertikalnim segmentima industrijskog, poslovnog i društvenog okruženja“, smatraju u EKIP-u.
5G mreža će predstavljati jedan od najvažnijih segmenata u izgradnji digitalne ekonomije i digitalnog društva u ovoj dekadi.
Očekuje se da će 5G omogućiti razvoj novih aplikacija i poslovnih modela.
Neke od mogućih primjena 5G su rad i igranje u cloud-u, zdravstvena zaštita, virtuelna stvarnost, napredna rješenja u industriji i poljoprivredi, javna bezbjednost, primjene u kritičnim situacijama, finansijske usluge, energetika, pametne kuće i gradovi, automobili sa autonomnim upravljanjem.
Takođe se očekuje da 5G mreže budu osnova sistema vještačke inteligencije.
Iz EKIP-a su napomenuli da nejonizujuća priroda radio-frekvencijskih talasa, koje generišu bazne stanice i terminali 5G mobilnih mreža, ostaje identična kao i u mobilnim mrežama prethodnih generacija.
„Radio talasi generisani od mobilnih mreža ne mogu raskinuti hemijske veze, niti uzrokovati biohemijske promjene u ljudskom tijelu koje bi dovele do pojave bolesti“, naveli su iz EKIP-a.
Zaključak najnovijih istraživanja je da ne postoje dokazi da tip energije radio frekvencija koje koriste 5G mreže na bilo koji način ugrožava ljudsko zdravlje.
„Za do sada instalirane 5G radio bazne stanice u Crnoj Gori, radne frekvencije, karakteristike dijagrama zračenja antena, nivo generisanog polja u okolini i očekivani način korišćenja usluga, identični su postojećim 4G radio baznim stanicama na istim lokacijama“, kazali su iz EKIP-a.
U EKIP-u tvrde da 5G predstavlja evoluciju u telekomunikacionim standardima, te će se stoga razvijati postepeno, nadogradnjom mreža na postojećim lokacijama, a zatim izgradnjom gušće mreže 5G baznih stanica.
„To će biti proces koji će trajati duži niz godina. Za kreiranje preduslova za efikasno uvođenje i dalji održiv razvoj 5G mreža neohodno je angažovanje ne samo mobilnih operatora kao pružaoca usluga i EKIP-a kao sektorskog regulatora, već i relevantnih subjektata iz državne uprave i lokalnih samouprava, kao i vertikalnih industrija i akademske zajednice“, zaključuje se u saopštenju.