U organizaciji JU Centar za očuvanje i razvoj kulture manjina Crne Gore i Univerziteta “Luiđ Gurakući” (Luigj Gurakuqi) – Skadar (Fakulteta društvenih nauka, Departmana za književnost), danas je u Skadru u Konferencijskoj sali Univerzitetske biblioteke “Luiđ Gurakući” (Luigj Gurakuqi) promovisana Antologija kratke proze albanskih pisaca Crne Gore „Svi naši“.
Izdavač Antologije je JU Centar za očuvanje i razvoj kulture manjina Crne Gore.
Govorili su: dr Arben Prendi, univezitetski profesor, dr Gezim Puka (Gëzim Puka), univerzitetski profesor, urednik Anatologije Ismet Kalaba i direktor JU Centar za očuvanje i razvoj kulture manjina Crne Gore Salko Luboder.
Dr Gezim Puka (Gëzim Puka) je istakao da Antologija predstavlja estetske vrijednosti albanske proze velikih savremenih autora.
“Vrijednost ovoj knjizi uvećava se i prevodom na crnogorski jezik, jezik naših starih komšija. Umjetnost riječi pokazuje da, prije svega, ima prednost u rušenju ideoloških i političkih barijera, kao i da je to najveće civilizacijsko estetsko i etičko oruđe. Možda smo to naglasili i rasnije. “Smatram da nije na odmet ponoviti da je albanska književnost u Crnoj Gori stvorila svoj profil, koji čuva lokalni kolorit, nije pala pod uticaj književnosti nastalih u Tirani ili na Kosovu. Ovo potvrđuje i antologija “Svi naši” koju danas promovišemo”, naglasio je profesor Puka.
Dr Arben Prendi smatra da proze sadrže refleksije folklora i običjne tradicije iz sredina gdje žive Albanci.
“U njima se osjeća odjek raealistične književnosti koja se prožima folklornim i etnografskim elementima u cilju očuvanja albanskog identiteta. Čini se kao da je ovo jedan od načina samoočuvanja, kako bi se sačuvao nacionalni identitet ali i distanciraio od drugih. Ovaj fenomen zahtjeva dublju antropološku i kulturnu studiju”.
Ismet Kalaba je rekao: “Antologija je dokaz da je književnost koju stvaraju albanski pisci u Crnoj Gori dobra i vrijedna. Svjestan da se književnost ne može djeliti granicama, i iz ove Antologije se može vidjeti koliko su Albanci u Crnoj Gori dali albanskoj književnosti uopšte, a posebno onoj na Kosovu, kao i književnosti u Crnoj Gori”.
Ismet Kalaba zaključuje da je odabir autora uvrštenih u Antologiju simboličnog naziva “Svi naši“ rađen striktno po estetskim kriterijumima.
“Autori pripadaju različitim generacijama. Bez obzira gdje žive i djeluju, postoji nešto unutrašnje što povezuje sve ove autore. Čini se da su sa sobom ponjeli svoj rodni kraj odakle dobijaju inspiraciju za svoje stvaralaštvo. Zavičaj je prisutan u stvaralaštvu gotovo svih autora kroz likove, teme, okruženje…”, kazao je Ismet Kalaba.
Salko Luboder je istakao da se Javna ustanova Centar za očuvanje i razvoj kulture manjina Crne Gore prihvatila se, može se kazati, pionirskog posla pripreme i izdavanja Antologije kratke proze albanskih pisaca Crne Gore simboličnog naziva “Svi naši”.
Njena osnovna odlika, ujedno i najprepoznatljivija vrijednost, sastoji se u tome što se Antologija pojavljuje u dvojezičnom izdanju, odnosno na albanskom i crnogorskom jeziku.
Luboder smatra da Antologija kratke proze albanskih pisaca Crne Gore ima značaj za ukupnu nacionalnu književnost Albanaca imajući u vidu vrijednost književnog stvaralaštva zastupljenih autora.
“Antologija “Svi naši” predstavlja svojevrsnu umjetničku draguljarncu u koju je pohranjeno književno blago koje su stvorili albanski stvaraoci u Crnoj Gori. Moglo bi se reći da je ona ujedno i kovčeg u kojem se čuvaju i pokazuju multikulturalne vrijednosti i interkulturalna prožimanja Crne Gore”, zaključio je Salko Luboder.
Centar je donirao primjerke Antologije Univerzitetskoj biblioteci “Luiđ Gurakući” i Gradskoj biblioteci „Marin Barleti“ u Skadru.