U slavu čuvene Bitke na Košćelama i veličanstvene pobjede partizana izvojevane u njoj, dogovoreno je da bude podignut spomenik, a njegovo svečano otkrivanje planirano je za 15. jul 2025. godine.
Udruženje boraca NOR i antifašista Prijestonice Cetinje, zajedno sa mjesnim zajednicama Ljubotinj i Ceklin, pokrenulo je prije više godina inicijativu za podizanje spomenika na Košćelama u slavu bitke u kojoj je 58 boraca u žestokoj osmočasovnoj borbi 15. jula 1941. godine uništilo italijansku motorizovanu jedinicu od 800 dobro naoružanih vojnika.
Inicijativa je upućena Prijestonici Cetinje, Ministarstvu kulture i SUBNOR-u i antifašistima Crne Gore. SUBNORA Crne Gore ju je podržao i kao svoju je, po prethodno postignutom dogovoru, uputio gradonačelniku i predsjedniku Senata Prijestonice Cetinje.
– Na zajedničkom sastanku, upriličenom kod predsjednika Senata, ujedno i predsjednika Crne Gore, postignut je dogovor da počne izgradnja spomenika, precizirani su naredni zadaci i nosioci realizacije. Planirano je da se tokom ove godine donesu odluke nadležnih organa da bi u narednoj godini počela izgradnja i spomenik bio zvanično otkriven 15. jula 2025. godine – rekao je za Pobjedu potpredsjednik SUBNOR-a i antifašista Crne Gore Stevan Radunović.
On je podsjetio da je, u vrijeme kad su sile Osovine gotovo nezadrživo osvajale Evropu i bile pred zauzimanjem Moskve, a nigdje na porobljenim teritorijama nije bilo ni najave otpora, Crna Gora 13. jula 1941. podigla opštenarodni ustanak.
– Već 15. jula, u izuzetno dobro planiranoj i izvedenoj akciji, 58 boraca iz Ljubotinja i Gornjeg Ceklina, uspjelo je da izbaci iz stroja dobro naoružani bataljon italijanske divizije ,,Mesina“, koji je brojao 800, a prema nekim podacima, čak i preko hiljadu vojnika – rekao je Radunović.
On je naveo da je tada ubijen, ranjen ili zarobljen veliki broj neprijateljskih vojnika.
– Zarobljen je i impozantni ratni plijen u naoružanju, odjeći, sanitetskom materijalu i hrani, što je bilo veoma značajno za oslobodilački pokret. Zaplijenjeno je 48 mitraljeza, šest teških bacača, četiri pješadijska topa, 1.200 pušaka, nekoliko stotina revolvera, preko milion puščanih i mitraljeskih metaka, nekoliko hiljada ručnih bombi, 20 motocikala, 30 kamiona, jedna hirurška ambulanta, bataljonsko previjalište, rezervna odjeća i obuća za čitavo ljudstvo – rekao je potpredsjednik SUBNORA Crne Gore.
Naglasivši da je to bila najveća pobjeda koju je bilo ko u to vrijeme izvojevao and snagama Osovine u porobljenoj Evropi, Radunović ističe da su Trinaestojulski ustanak i, posebno, pobjeda ustanika u Bici na Košćelama, bili neposredni povod da Pircio Biroli u Izvještaju o vojnopolitičkoj situaciji u Crnoj Gori, upućenom italijanskoj vrhovnoj komandi 2. avgusta 1941. godine, između ostalog piše: ,,Držati pokorene Crnogorce, zanesene komunističkom ideologijom, pokušati da se održi red obećanjima i ubjeđivanjima – značilo je isto što i orati more, dakle iluziju“.
Nakon toga su Italijani bili prinuđeni da u Crnoj Gori angažuju vojne snage od 100 do 150.000 vojnika.
– Nije pretjerano kazati da su Trinaestojulski ustanak i pobjeda u Bici na Košćelama od tolikog značaja da su bitno uticali na dalji tok događaja, na širem planu, čak i na krajnji ishod rata. Podizanje spomenika u slavu te veličanstvene bitke i njenih organizatora i aktera biće izraz našeg poštovanja i zahvalnosti prema tim neustrašivim vitezovima, čiji patriotizam treba da bude uzor narednim generacijama – poručio je potpredsjednik SUBNOR-a i antifašista Crne Gore Stevan Radunović.
Svaka cast Gospodo. Respekt.