Univerzitet Crne Gore (UCG) u saradnji sa Udruženjem paraplegičara Crne Gore održao je javnu tribinu na temu „Okruženje bez barijera“, Univerzitetsko sportsko-kulturnog centra, u Podgorici.
Na tribini je ocijenjeno da je organizovanje ovakvih tribina važno za ukazivanje i rješavanje problema nepristupačne fizičke sredine sa kojim se susrijeću osobe sa invaliditetom., te da je ova tema je izuzetno važna i za studente, buduće arhitekte.
Dr Sanja Savić, sa Arhitektonskog fakulteta Univerziteta Crne Gore kazala je da nove generacije studenata, nakon završetka studija, posjeduju dovoljno znanja o ovoj, vrlo značajnoj temi.
„Edukovani su da odgovorno planiraju i projektuju javne površine i objekte različitih tipologija, poštujući princip Univerzalnog dizajna, vodeći računa o potrebama osoba sa invaliditetom i da, na taj način, doprinesu stvaranju društva jednakih šansi u kome se uvažavaju različitosti. Tokom studiranja, u izradi sinteznih ili semestralnih radova na različitim godinama, studenti su u obavezi da koriste propisani Pravilnik, odnosno da projektuju objekte poštujući navedenu zakonsku regulativu i stručnu literaturu, koja se odnosi i na poštovanje potreba OSI“, ocijenila je Savić.
S obzirom na potrebu za inkluzivnošću i različitošću, dodala je ona, poboljšanje edukacije studenata Arhitektonskog fakulteta zahtijeva holistički pristup koji uzima u obzir različite aspekte obrazovnog iskustva: izmjene kurikuluma studijskog programa u pogledu vježbi i predavanja, senzibilizaciju i obuku nastavnog osoblja, pristupačniji nastavni materijali, te konsultacije i povratne informacije od NVO-a i OSI, i sl. Ovi predlozi mogu dodatno doprinijeti stvaranju inkluzivnog obrazovnog okruženja.
Osobe sa invaliditetom svakodnevno se suočavaju sa diskriminacijom, a uprkos dobrim zakonskim rješenjima, u praksi još uvijek nije obezbijeđen pristup svim javnim objektima i ustanovama na koje su upućene u svakodnevnom životu, kazala Milijana Ćirković, predsjednica Saveza Udruženja paraplegičara Crne Gore.
„Ovim događajem ukazali smo na problem nepristupačne fizičke sredine sa kojim se susrijeću osobe sa invaliditetom. Želimo da utičemo na nadležne institucije, da motivišemo buduće studente koji su se opredijelili za oblast pristupačnosti, da preduzmu odgovornost i obaveze da stvore i obezbijede u potpunosti objekate i javne površine za pristupačnim lica sa invaliditetom“.
Predsdjednik Udruženja paraplegičara Cetinje Dejan Tmušić smatra da se osobe sa invaliditetom i dalje suočavaju sa diskriminacijom i brojnim barijerama uprkos proklamovanoj Univerzalnoj deklaraciji o ljudskim pravima, (,Da se sva ljudska bića rađaju jednaka u pravima i dostojanstvu), kao i ratifikovanjem – Konvencija o pravila lica sa invaliditetom, i usvajanjenjem seta pozitivnih propisa.
„Skupština UN usvajanjem Bečke deklaracije članu 5 je proklamovala, da su sva ljudska prava opšta, nedjeljiva, međusobno zavisna i uzajamno povezana. Ovo načelo bi za osobe sa invaliditetom značilo, da bez pristupačnosti, nema kvalitetnog obrazovanja, zapošljavanja, ali ni inkluzivnosti u drugim oblastima, jer ljudska prava ne možemo posmatrati parcijalno, kao što je bila dosadašnja praksa”, kazao je Tmušić.
Predstavnik Ministarstva ekologije prostornog planiranja i urbanizma Jelena Raičević navela je da je Vlada Crne Gore, da bi se poboljšao položaj lica sa invaliditetom, zadužila ministarstva da obezbijede kontinuirano uklanjanje arhitektonskih i ostalih barijera na javnim i stambenim objektima, kao i javnim površinama i saobraćajnim komunikacijama.
„U cilju unapređenja položaja osoba sa invaliditetom, prvenstveno u oblasti pristupačnosti kao ključnog segmenta za zadovoljavanje osnovnih potreba i prava osoba sa invaliditetom Ministarstvo je stvorilo zakonske preduslove za omogućavanje pristupa, kretanja, boravka i rada licima smanjene pokretljivosti i licima sa invaliditetom u objektima u javnoj upotrebi kao I stambenim objektima.
Pristupačnost objekata za lica sa invaliditetom tretirana je kroz čitav niz zakonskih odredbi Zakona o planiranja prostora i izgradnji objekata na osnovu koga je donijet Pravilnik o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom, koji sadrži norme pristupačnosti objekata, i na taj način stvorena je zakonska osnova da se ispoštuje Konvencija Ujedinjenih nacija za lica sa invaliditetom“, ocijenila je ona.
Govornici su odgovarali i na brojna pitanja prisutne publike.