Centar za građansko obrazovanje (CGO) danas je uputio Ministarstvu prosvjete Inicijativu za unaprijeđenje nastavnog procesa koji se odnosi na savremenu nacionalnu i regionalnu istoriju sa osvrtom na osjetljive, kontroverzne ili nedovoljno istražene i zastupljene teme predlažući i da se u tu nastavu uključe nastavna pomagala koja je CGO razvio kroz nekoliko svojih projekata.
“Ta pomagala se odnose na 25 video lekcija za nastavu istorije i društvenu grupu predmeta, dostupnih na crnogorskom i albanskom jeziku, koje je CGO razvio u okviru projekta “Nastava istorije tokom COVID 19 pandemije – jednak pristup za sve”, podržanog od strane Ministarstva vanjskih poslova SR Njemačke, posredstvom Njemačke ambasade u Crnoj Gori, kao i na publikaciju „Nastava kontroverzne istorije za odgovorno obrazovanje – 15 radionica”, koja je urađena u okviru Regionalnog projekta o ratnim zločinima (RWC) koji implementira Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) uz podršku Vlade Ujedinjenog Kraljevstva”, kazala je Tamara Milaš, koordinatorka programa Ljudska prava u ovoj NVO.
CGO podsjeća da, iako su lekcije o periodu 1991-2001 zastupljene u našem obrazovnom sistemu već duže od deceniju, istraživanja sprovedena kod svršenih srednjoškolaca, ali i nastavnika/ca, ukazuju da se o ovim temama ili ne predaje ili da se predaju samo osnovne informacije.
“To je bila motivacija CGO-u da pristupi kreiranju pristupačnih nastavnih alatki koje bi mogle više angažovati nastavnike/ce da se bave ovim temama, ali i da podnese ovu inicijativu resorsnom Ministarstvu. Ovi nastavni materijali su razvijeni sa profesorima/kama istorije i društvene grupe predmeta a kako bi se njima omogućio lakši pristup predavanju ovim temama, a učenicima/ama lakši pristup naučno utvrđenim i metodološki usklađenim informacijama”, ističe Milaš.
CGO vjeruje da se samo kroz kritičko sagledavanje kontroverznih i osjetljivih tema iz naše prošlosti, pored znanja, mogu razvijati analitičke sposobnosti kod učenika.
“Produkciju ovih materijala pratile su i konsultacije sa nastavnim kadrom, kao i obuke koje su rezultirale njihovom konačnom verzijom, ali i osnaženim kadrom za njihovo predavanje”, navodi Milaš.
CGO u kontinuitetu ukazuje na nedostatnosti obrazovnog sistema kad je riječ o obrazovanju koji se odnosi na teme savremene regionalne i nacionalne istorije.
“Jedna od posljedica je i talas nenaučnog revizionističkog sagledavanja događaja koji se vežu za period 90ih godina prošlog vijeka, i to kroz vaninstitucionalne izvora znanja, a u koje spadaju porodica, mediji, vjerske organizacije, socijalne mreže, itd. Nove generacije koje prolaze kroz crnogorski obrazovni sistem nemaju, na što ukazuju brojni primjeri, oformljenu realnu sliku o svemu što se dešavalo 90ih godina prošlog vijeka, a uz snaženje mehanizama manipulacije i dezinformacija, ovo doprinosi i radikalizmu i ekstremizmu kod mladih ljudi, ali i šire zajednice”, kazala je Milaš.
Tako, dodaje ona, posljednjih godina svjedočimo i nemilim događajima u pojedinim crnogorskim opštinama, čiji su akteri upravo mladi ljudi, a koje karakterišu nacionalistički izrazi i izlivi mržnje prema drugačijima, devastacija kulturno-istorijskih dobara, zatim govoru mržnje zbog političkih i ideoloških razlika, itd.
“Ovo je i jedna od posljedica sistemskog zaborava i izostanka izgradnje kulture mira, uz jačanje radikalizma i ekstremizma, a što je uznemiravajuće i zahtijeva ozbiljan i sistemski odgovor institucija, počev od obrazovnog sistema. Stoga, ignorisanje ili neadekvatno obrađivanje ovih tema u obrazovnom sistemu prijeti da ojača kontroverze za građane i građanke Crne Gore, a samim tim i da dođe do šireg osporavanja građanskog i evropskog koncepta Crne Gore”, ističe Milaš.
CGO vjeruje da predložena Inicijativa doprinosi jačanju uloge obrazovnog sistema i promociji kulture ljudskih prava i dijaloga, zasnovanih na demokratskim vrijednostima čiji je neizostavni dio i adekvatno suočavanje sa prošlošću., Dodatno, ukoliko bi bila sprovedena, CGO cijeni da ova Inicijativa unosi i niz preventivnih mehanizama protiv radikalnih uvjerenja i pojave nasilnog ekstremizma, adresirajući mlade kroz modernije i njima prijemčivije oblike obrazovanja, fokusiraju se na razvoj znanja i sposobnosti kod učenika/ca svih uzrasta uz podsticaj za samozaključivanje bez predrasuda ili emocija.